Iets meer asielzoekers in EU, forse afname in Nederland

Het aantal mensen dat een asielverzoek heeft ingediend in een van de landen van de Europese Unie is, volgens ramingen gebaseerd op cijfers van de UNHCR, iets toegenomen. Het aantal asielzoekers in de EU-landen bedroeg in 2001 circa 400 duizend, een stijging van twee procent ten opzichte van een jaar eerder. In Nederland is het aantal asielzoekers juist met een kwart afgenomen.

Asielaanvragen in de Europese Unie

Jaren negentig: sterke toename gevolgd door daling

Na een sterke stijging in het begin van de jaren negentig tot een niveau van bijna 700 duizend in 1992, liep het aantal asielaanvragen in de landen van de Europese Unie vervolgens terug tot minder dan een kwart miljoen in 1996. Na 1996 is het aantal asielverzoeken in Europa weer toegenomen. In 2000 dienden bijna 400 duizend personen in een van de landen van de Unie een asielverzoek in.

De sterke stijging van het aantal asielzoekers in het begin van de jaren negentig hing samen met de val van de Muur in 1989 en met de oorlog in het voormalige Joegoslavië. In 1992 was twee derde van de asielzoekers in de Europese Unie afkomstig uit (Oost-)Europa. Op dit moment komen veel asielzoekers uit Aziatische landen, zoals Afghanistan en Irak. Ook uit Turkije en het voormalige Joegoslavië komen nog relatief veel asielzoekers.

2001: lichte toename

Het aantal asielzoekers in de Europese Unie is volgens CBS-berekeningen in 2001 met 2,0 procent toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Het grootste aantal asielverzoeken werd in 2001 in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland ingediend (92 respectievelijk 88 duizend). Voor Duitsland betekent dit een stijging van ruim twaalf procent ten opzichte van een jaar eerder. In het Verenigd Koninkrijk was er juist een daling (van zes procent) ten opzichte van een jaar eerder.
Ook in Nederland is, na de invoering van de nieuwe Vreemdelingenwet op 1 april 2001, het aantal asielverzoeken afgenomen. In 2001 werden hier 33 duizend asielverzoeken ingediend. Een jaar eerder waren dit er nog 44 duizend. In Frankrijk is het aantal asielzoekers juist toegenomen ten opzichte van 2000, en wel van 39 duizend tot 47 duizend, een stijging van 21 procent.

Relatief, ten opzichte van het inwonertal, had België in 2000 het grootste aantal asielzoekers (4,2 per 1 000 van de bevolking), gevolgd door Ierland en Nederland (2,9 respectievelijk 2,8). In Zuid-Europese landen als Portugal, Spanje, Griekenland en Italië is het aantal asielzoekers laag in verhouding tot de omvang van de bevolking. Bij de vergelijking van aantallen asielverzoeken in verschillende landen is overigens enige voorzichtigheid geboden.

Aantal asielaanvragen in EU-landen per 1 000 van de bevolking, 2000

Meeste asielzoekers in de EU uit Irak en Afghanistan

In 2001 waren Irak en Afghanistan de belangrijkste herkomstlanden van asielzoekers. Over de eerste drie kwartalen van 2001 vroegen 29 duizend Irakezen en 28 duizend Afghanen asiel aan in een van de landen van de Europese Unie. De gevolgen van de oorlog in Afghanistan volgend op de gebeurtenissen op 11 september zijn in deze cijfers nog niet zichtbaar. Voor die landen waarvoor cijfers tot en met november beschikbaar zijn, is geen stijging te zien van het aantal Afghaanse asielzoekers. Ook uit het vroegere Joegoslavië en uit Turkije komen naar verhouding veel asielzoekers naar Europa.

Han Nicolaas en Arno Sprangers

Bron: Maandstatistiek van de bevolking, januari 2002