Productie Nederlandse industrie daalt

In de loop van dit jaar zijn de groeicijfers van de industriële productie fors afgenomen. In het tweede kwartaal is het productievolume in de industrie zelfs 0,1% kleiner dan een jaar eerder. Het stijgingspercentage was al van 4,0% in het vierde kwartaal van 2000 teruggelopen naar 1,8% in het eerste kwartaal van 2001. In alle bedrijfsklassen binnen de industrie zijn de groeicijfers van het eerste halfjaar lager dan die in 2000. In de voedings- en genotmiddelenindustrie is het productievolume mede door de MKZ-crisis in de eerste helft van dit jaar 1,0% kleiner dan de eerste helft van vorig jaar. Ook in de papier- en grafische industrie is minder geproduceerd dan een jaar eerder. In de metaal is de achteruitgang in groei dit jaar nog het geringst.

Productie industrie (volume), procentule mutaties t.o.v. dezelfde periode voorgaand jaar

Conjunctuur

Voor het volgen van de omslagen in de conjunctuur is de ontwikkeling van industrie belangrijker dan alleen op grond van het aandeel in het bruto binnenlands product mag worden verondersteld. Het aandeel van de industrie in het bruto binnenlands product van ons land ligt nu op ongeveer 17% en met 1,1 miljoen banen in de industrie komt het aandeel in de totale werkgelegenheid uit op 14%. In de afgelopen decennia zijn deze aandelen geleidelijk afgenomen en heeft de economie van Nederland meer en meer het karakter van een diensteneconomie gekregen. De conjuncturele schommelingen zijn in de industrie echter sterker dan in andere bedrijfstakken. In de jaren negentig lag de kwartaalgroei van de economie tussen nul en vijf procent, terwijl de industriële productie in één kwartaal met negen procent toenam en in een ander kwartaal met drie procent kromp. Dit hangt onder andere samen met het feit dat de industrie veel gevoeliger is voor ontwikkelingen op de wereldmarkt.

Industrie ook internationaal in dal

Ook in het buitenland is de industriële productie getroffen door een forse neergang. Dit beperkt de exportmogelijkheden voor de industriële bedrijven in ons land. In de landen van de Eurozone kende de productie in de laatste maand van 2000 nog een eindspurt, maar vanaf januari zijn groeicijfers iedere maand lager. In mei is de groei in de industrie in het eurogebied tot stilstand gekomen. Deze ontwikkeling heeft zich, uitgezonderd de december-hik, ook bij de industrie van de Verenigde Staten voorgedaan. Alleen vond daar de industriële neergang een paar maanden eerder plaats. Sinds maart 2001 is het productievolume steeds kleiner dan een jaar eerder en komt de daling in juni uit op bijna 4%. Net als bij ons heeft ook in de VS de productie van duurzame consumptiegoederen een behoorlijke klap gekregen. Na een stijging van 10% vorig jaar, is de groei van de productie van duurzame goederen in de eerste helft van dit jaar volledig weggevallen.

Productie industrie per bedrijfsklasse, % volumegroei t.o.v. dezelfde periode voorgaand jaar

Frans van Ingen Schenau