Moederschap: later of nooit

Er is geen land ter wereld waar men zo laat met het krijgen van kinderen begint als in Nederland. In ons land zijn vrouwen gemiddeld 29 jaar als ze hun eerste kind krijgen. In Oost-Europese landen worden vrouwen al op 23-jarige leeftijd voor het eerst moeder.

Een van de oorzaken van het late moederschap is de veranderde positie van de vrouw in onze samenleving. In de toekomst zal de komst van het eerste kind niet veel verder worden uitgesteld in verband met afnemende vruchtbaarheid en grotere kans op complicaties.

Gemiddelde leeftijd bij geboorte eerste kind

In 1975 was zo’n 70% van de vrouwen in de leeftijd van 27 jaar al moeder. In 1999 was dit rond 30%.

Op hogere leeftijden wordt dit verschil kleiner. Vrouwen van veertig of ouder krijgen vrijwel geen eerste kind meer. Ook in de toekomst zullen er rond die leeftijd minder vrouwen moeder zijn geworden. Het lijkt er op dat uitstel van moederschap soms tot afstel leidt.

Percentage moeders in vier kalenderjaren

Het uitstellen van het moederschap is niet in alle lagen van de bevolking even sterk verbreid. Hoog opgeleide vrouwen en vrouwen die wonen in grote steden worden laat moeder. Ruim 15% van de vrouwen die hoger onderwijs genoten hebben blijft kinderloos. Bij lager opgeleide vrouwen is dat minder dan 10%.

Trouw kerkgaande vrouwen worden juist vroeg moeder. Ook speelt de uiteindelijke grootte van het gezin een rol bij het wel of niet uitstellen van het moederschap. Vrouwen met uiteindelijk één kind krijgen hun eerste (en enig) kind zo’n drie jaar later dan vrouwen die meer kinderen krijgen.

Andries de Jong

Bron CBS, Maandstatistiek van de bevolking