Nederlandse en Amerikanse consument kooplustig

De laatste jaren zijn de consumptieve bestedingen door gezinnen de motor geweest achter de gunstige economische ontwikkelingen in Nederland. Al tweeëneenhalf jaar groeien deze bestedingen fors. Vooral duurzame goederen zijn in trek. De gunstige ontwikkelingen op de arbeidsmarkt van de afgelopen jaren stuwen daarbij de bestedingen op.

Ook in de VS groeien de consumptieve bestedingen fors. Net als in Nederland zijn vooral duurzame goederen gewild. Wel lijken de laatste gegevens te wijzen op een afname van de banengroei en het consumentenvertrouwen. Dit zou remmend kunnen werken op de toename van de consumptieve bestedingen.

In Japan daarentegen groeien de consumptieve bestedingen maar weinig. Dat wordt gezien als een belangrijke oorzaak voor de tegenvallende economische groei. Vooral in 1997 en 1998 is de groei, onder andere door de Azië crisis, sterk teruggevallen. In 1999 is er weer sprake van een bescheiden groei, mede dank zij stimuleringsmaatregelen van de overheid.

Evenals in Japan is de ontwikkeling van de gezinsconsumptie in Duitsland bescheiden. Gemiddeld lag de groei de afgelopen vier jaar 2 %-punt lager dan in Nederland. Wel is het verschil vorig jaar teruggelopen. De Duitse economie trok in de loop van 1999 wat aan.

Consumptieve bestedingen door gezinnen (volume)
Mutatie t.o.v. het voorgaand jaar

Aandeel voeding neemt af

Naarmate het inkomen hoger is, besteden mensen daarvan een kleiner deel aan primaire goederen als voeding. Het aandeel van voedings- en genotmiddelen in de consumptieve bestedingen kan daarom als een indicator voor de welvaart van een land worden gezien.

In relatief arme landen als Mexico en Portugal is het aandeel van voeding in de consumptieve bestedingen groter dan 25%. In de Verenigde Staten is dit even boven de 10%. In Nederland bestaat ongeveer 14% van de consumptieve bestedingen uit voedings- en genotmiddelen. Dit aandeel is vooral sinds het midden van de jaren zestig sterk afgenomen.

Aandeel voedings- en genotmiddelen in consumptieve bestedingen gezinnen

De laatste jaren wordt in Nederland aan voedings- en genotmiddelen naar verhouding minder besteed in supermarkten en meer in de horeca. Bestedingen in de horeca worden echter gerekend tot de diensten. Het belang van diensten is de laatste decennia erg toegenomen. Bijna 60% van de binnenlandse consumptie bestaat nu uit diensten.

Martin Mellens

Bron: CBS; Conjunctuurbericht juni 2000