Bodemgebruik in het Groene Hart

Tussen 1993 en 1996 is ruim 2 000 hectare van het Groene Hart van bestemming gewijzigd. De verwachting is dat in de nabije toekomst het Groene Hart in een aanzienlijk tempo zal blijven wijzigen. Het gewijzigde gebied is groter dan de totale oppervlakte van de gemeente Gouda.

Ruim 1 000 hectare is onttrokken aan landbouwgrond. Dit houdt in dat de ruimte die in het Groene Hart beschikbaar is voor agrarische doeleinden, afneemt met 0,8%. De ‘groene’ bestemming ‘recreatie, bossen en natuurlijk terrein’ neemt weliswaar toe met 198 hectare, maar dat compenseert bij lange na niet de oppervlakte die is onttrokken aan de groene ruimte.

De voornaamste nieuwe bestemming is ‘bebouwde grond en verkeer’. Deze neemt toe met een 727 hectare. Bouwterreinen – onder andere voor bedrijven – maken zowel in 1993 als in 1996 bijna tweederde uit van de overige bestemmingen. Dit houdt in dat er in 1996 weer een zelfde hoeveelheid bouwrijp gemaakte terreinen klaar lag als in 1993. De vraag is dus gerechtvaardigd of het restrictieve beleid in de komende jaren tot uiting komt.

Bodemgebruik in het groene hart, 1996

Of de dynamiek, met name betreffende bebouwde grond, van het bodemgebruik in het Groene Hart overeenkomt met het landelijk beeld is nu nog niet vast te stellen. Een toename van 657 hectare bebouwde grond, ofwel bijna 1 100 voetbalvelden, is erg fors. In de hele provincie Limburg bijvoorbeeld, neemt de oppervlakte bebouwde grond in deze periode toe met 531 hectare. In oppervlakte is de toename slechts weinig minder dan in het Groene Hart. Naar verhouding is de toename van 1,9% in Limburg echter aanzienlijk lager dan de 5,8% in het Groene Hart. Ook de gemeenten Amsterdam en Rotterdam geven met een toename van respectievelijk 1,6 en 3,8% een ander beeld te zien.

Toename bebouwd gebied, 1993-1996

Bovendien wordt de instandhouding van het Groene Hart, zoals het er nu uitziet, aan alle kanten bedreigd. Niet alleen staan gemeenten aan de randen klaar om bouwgrond en dus inkomsten te genereren, maar ook van binnen uit wordt het ‘Nationale Landschap’ bedreigd. Regelmatig wordt in de pers melding gemaakt van gemeentebesturen die met het provinciaal bestuur in aanvaring komen over toekomstige bouwplannen.

Natuurontwikkelingsprojecten als ‘De Venen’, waarin wordt gestreefd naar de herinrichting van een gebied van 31 duizend hectare, en het aan te leggen ‘Bentwoud’ (ca. duizend hectare bos) dragen bij aan het veranderende karakter van het landschap van het Groene Hart.

Hans Visser

Bron: CBS, Kwartaalbericht Milieustatistieken 99/3