Waterschappen investeren voor 1,5 miljard

Waterschappen zijn – soms eeuwenoude – afzonderlijke overheidslichamen. De eerste zijn in de 12e eeuw gevormd. Ze komen voort uit samenwerkingsverbanden die lokale gemeenschappen moesten beschermen tegen wateroverlast van de zee en de rivieren.

Om nederzettingen te beschermen tegen overstromingen werden dammen en dijkjes gebouwd. Overtollig water moest worden afgevoerd door sluizen en kanaaltjes. De activiteiten die hiervoor nodig waren, moesten worden verricht door de leden van de lokale gemeenschappen. Door de instelling van afzonderlijke overheidslichamen met publiekrechtelijke bevoegdheden kon de medewerking van betrokkenen worden afgedwongen.

Door het sterk lokale karakter was het aantal waterschappen lange tijd zeer groot. Vijftig jaar geleden waren er nog enkele duizenden waterschappen. Door fusies is het aantal steeds verder teruggebracht. In 1995 waren er nog 88 over. Intussen is dit aantal gedaald tot 65 in 1997.

Aantal waterschappen

Veel geld voor waterstaatkundige werken

Het takenpakket van de waterschappen brengt met zich mee dat grote bedragen worden uitgegeven voor de aanleg van dijken, gemalen en waterzuiveringsinstallaties. In 1997 was hiermee ongeveer 1,5 miljard gulden gemoeid. Sinds 1990 is het investeringsbedrag van de waterschappen bijna verdubbeld.
Een groot deel van het vermogen van de waterschappen is dus vastgelegd in waterbouwkundige werken. Eind 1997 lag de waarde hiervan op acht miljard gulden. Dit is aanmerkelijk meer dan de vier miljard gulden aan waterstaatkundige werken van de provincies. Toch zijn provincies en waterschappen, afgemeten naar hun totale vermogen, ongeveer vergelijkbaar.

Waarde investeringen van waterschappen

Schuld neemt flink toe

De schuld van de waterschappen is in 1997 met 1,1 miljard gulden toegenomen. Hiermee nemen de waterschappen een afwijkende positie in vergeleken met de rest van de overheid. Want van de rijksoverheid, de gemeenten en de provincies zijn de schulden in 1997 juist afgenomen. Voor het totaal van alle overheidsinstellingen is de afname 9,4 miljard gulden.

De waterschappen hebben zuiveringsinstallaties overgenomen. Verder hebben zij geïnvesteerd in nieuwe waterstaatkundige werken. Om dat te kunnen financieren, hebben zij hun schuld zien toenemen.

Wim de Ruiter

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek; Financiële Maandstatistiek