Hoogste bevolkingsgroei sinds vijf jaar

In 1998 was de bevolkingsgroei 20% hoger dan in 1997. Zo’n grote verandering is geen uitzondering. In de jaren negentig heeft de bevolkingsgroei al eerder grote schommelingen te zien gegeven. De fluctuaties in de bevolkingsgroei waren groot doordat veranderingen in de geboorte en de immigratie vaak parallel bleken te lopen. Begin jaren negentig was zowel de immigratie als het aantal geboorten hoog, terwijl halverwege de jaren negentig zowel de immigratie als het aantal geboorten terugliepen. In 1998 nam de bevolkingsgroei weer toe, doordat zowel de immigratie als de geboorte zijn gestegen.

Bevolkingsontwikkeling

Prognose: maximum van 17,4 miljoen

De grens van 16 miljoen inwoners zal naar verwachting in de loop van 2001 worden gepasseerd. Daarna zal het aantal inwoners nog verder stijgen. Wel zal het tempo van de bevolkingsgroei geleidelijk teruglopen. Dit komt vooral door de vergrijzing. De grens van 17 miljoen inwoners zal rond 2020 worden gepasseerd. Het aantal van 18 miljoen inwoners zal waarschijnlijk niet worden bereikt. Uitgaande van de huidige inzichten wordt aangenomen dat de bevolking tot een maximum van 17,4 miljoen zal toenemen. Dit aantal zal over zo’n veertig jaar worden bereikt.

Meer immigranten van Nederlandse nationaliteit

In 1997 en 1998 is de bevolkingsgroei weer duidelijk toegenomen. Vooral de immigratie is sterk gestegen. Een opvallend verschil tussen de hoge immigratie in 1998 en die in het begin van de jaren negentig is, dat het aandeel van immigranten met de Nederlandse nationaliteit hoger is. Zowel de immigratie van Antillianen als die van in Nederland geboren personen die terugkeren na een verblijf in het buitenland is in 1998 toegenomen. De immigratie van niet-Nederlanders is weliswaar ook gestegen, na de daling halverwege de jaren negentig, maar hun aandeel in de totale immigratie is lager dan begin jaren negentig.

Opvallend is vooral, dat de immigratie van Turken, Marokkanen en Surinamers in 1998 duidelijk lager is dan begin jaren negentig. Dit kan erop duiden dat de restrictievere maatregelen ten aanzien van gezinshereniging en gezinsvorming effect hebben gehad. Er heeft zich wel een duidelijke stijging voorgedaan in het aantal asielzoekers. De aanpassing van de regels, die plaatsvond toen het aantal asielzoekers in 1993 en 1994 sterk toenam, heeft niet tot een blijvende daling van het aantal asielzoekers geleid.

Tegenover de stijging van de immigratie stond in 1998 een daling van de emigratie. Hierdoor nam het migratiesaldo nog sterker toe dan de immigratie. De bevolkingsgroei werd nog versterkt doordat ook het aantal geboorten in 1998 toenam.

Een mogelijke verklaring voor zowel de daling van de emigratie als de stijging van het aantal geboorten is de gunstige economische ontwikkeling in Nederland. Tegenover meer geboorten stond weliswaar een stijging van het aantal overledenen, maar per saldo nam de natuurlijke aanwas toe. De stijging van het migratiesaldo en van de natuurlijke aanwas hebben dus beide bijgedragen aan de toename van de bevolkingsgroei.

Bron: CBS, Maandstatistiek van de bevolking 1999/1