Vrouwen steeds vaker ziek
Het lijkt erop dat de emancipatie een hoge prijs heeft: het veranderende leefpatroon van veel vrouwen brengt met zich mee dat steeds meer vrouwen riskante gewoonten van mannen hebben overgenomen. Ze drinken meer dan vroeger, roken nog evenveel (terwijl onder mannen het roken sterk is verminderd), ze hebben in toenemende mate te kampen met lichamelijke klachten en zijn ten gevolge van ziekte steeds meer in hun activiteiten beperkt. Omdat de gezondheid van veel vrouwen verslechtert, is het logisch dat zij de huisarts, specialist en fysiotherapeut meer bezoeken en meer medicijnen slikken.
Gezondheidsbeleving mannen en vrouwen
Huisarts
Vrouwen gaan meer naar de huisarts dan mannen. In 1981 bracht 64 procent van de mannen en 76 procent van de vrouwen ten minste eenmaal een bezoek aan de huisarts. Het percentage vrouwen dat in een jaar de huisarts consulteert is sterker gestegen dan het percentage mannen. Mannen zijn de huisarts na 1994 duidelijk minder gaan bezoeken, terwijl het doktersbezoek van vrouwen jaarlijks met 0,4 procentpunt steeg. Daardoor lag in 1996 het huisartsbezoek van vrouwen 15 procentpunten hoger dan dat van mannen.
Specialist
Ook de specialist ziet meer vrouwen dan mannen. In 1989 was het verschil al 5 procentpunten. Vrouwen zijn nu eenmaal extra kwetsbaar, onder meer omdat ze kinderen kunnen krijgen. Terwijl het percentage mannen dat de specialist bezocht min of meer stabiel bleef, is voor vrouwen een toename van 0,1 procentpunt per jaar te zien. Daardoor is het verschil tussen mannen en vrouwen in 1996 opgelopen tot 6 procentpunten.
Gebruik medische voorzieningen in een jaar (mannen)
Gebruik medische voorzieningen in een jaar (vrouwen)
Ziekenhuis
In het ziekenhuis liggen niet veel meer mannen dan vrouwen. Het verschil is geheel toe te schrijven aan geslachtsspecifieke klachten. Omdat het aantal ziekenhuisopnames voor mannen en vrouwen evenveel is gedaald, is het verschil tussen beide sexen niet veranderd.
Fysiotherapie
In de jaren tachtig laten steeds meer mensen zich behandelen door een fysiotherapeut. Meer vrouwen dan mannen maken van zijn diensten gebruik. Bovendien is het aandeel vrouwen onder zijn patiënten de laatste jaren sterker gestegen. In 1990 komt er een eind aan de stijging: het percentage mannen onder de patiënten daalt licht, terwijl het percentage vrouwen stabiel blijft. In 1996 is het verschil tussen de sexen dan ook opgelopen tot bijna 4 procentpunten.
Gebruik voorgeschreven medicijnen
Zelfmedicatie
Medicijnen
Omdat meer vrouwen dan mannen naar de dokter gaan, is het logisch dat ze ook meer medicijnen krijgen voorgeschreven. Het gaat dan vooral om medicijnen voorgeschreven voor hart- en vaatziekten, maar ook om slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen. Het gebruik van voorgeschreven medicijnen is toegenomen. Onder vrouwen was de stijging echter sterker dan onder mannen, tot 27 procent van de mannen en 36 procent van de vrouwen in 1996.
Ook het gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen is bij vrouwen sterker gestegen dan bij mannen. Deze middelen kunnen zonder recept bij drogist of apotheek worden gekocht. Tussen 1981 en 1996 nam het medicijngebruik bij mannen met 10 procentpunten toe tot 23 procent. Bij vrouwen was de toename 16 procentpunten, zodat in 1996 maar liefst 35 procent van hen deze middelen gebruikte. Het verschil tussen mannen en vrouwen is daarmee verdubbeld.
Henk Swinkels en Rudie Neve (Universiteit Maastricht)