De grote vakantietrek

Vorig jaar trok trokken acht van de tien Nederlanders er één of meer keren op uit voor een lange of korte vakantie. Zo’n 10,6 miljoen personen hielden een lange vakantie, van vier overnachtingen of meer. Zij zijn daarvoor gemiddeld 12,6 dagen van huis. Van een korte vakantie genoten 5,3 miljoen mensen.

Aantal vakantiegangers

De ’seizoenrecreanten’ bleven vorig jaar vaker thuis dan in 1996. Kennelijk nodigden de strenge winter en het slechte weer in het voorseizoen en het begin van de zomer hen niet uit om voor wat langere tijd naar hun eigen vakantiehuisje of stacaravan te gaan. Daardoor nam het aantal lange vakanties in Nederland sterk af. Daarentegen nam het aantal lange vakanties in het buitenland iets toe. In tegenstelling hiermee zijn en blijven korte vakanties vooral een binnenlandse aangelegenheid.

De meeste toeristengebieden in Nederland trokken minder vakantiegangers dan in 1996. De Groningse, Friese en Drentse zandgronden deelden echter niet in deze terugloop van het aantal lange vakanties. Toch werden de Noordzeebadplaatsen en de Veluwe en Veluwerand opnieuw het meest bezocht.

Frankrijk nog steeds het meest populair

Voor lange vakanties in het buitenland waren in 1997 vooral de Zuid-Europese bestemmingen in trek. Na een terugval in de afgelopen paar jaar boekte Frankrijk weer enige winst. Het bleef dan ook duidelijk vakantieland nummer één.

Spanje en Italië trokken in 1997 een recordaantal Nederlandse vakantiegangers. Ook Griekenland en Turkije waren bij de zonaanbidders gewild. Oostenrijk leed echter opnieuw een gevoelig verlies. Zowel in de winter- als de zomerperiode gaf een groot aantal Nederlanders de voorkeur aan een andere bestemming. Voor Zwitserland was 1997 evenmin een topjaar. Tsjechië viel voor het eerst sinds jaren buiten de toptien van meest bezochte vakantielanden. De overstromingen in het hoogseizoen zullen hierop van invloed zijn geweest.

Aantal overnachtingen tijdens buitenlandse lange vakanties, 1997

Bij de belangrijkste bestemmingen buiten Europa steeg het afgelopen jaar alleen het Caribisch gebied in populariteit. Van de kleinere vakantielanden profiteerden in 1997 vooral Mexico van de toegenomen reislust van de Nederlander.

Voor korte vakanties in het buitenland bleef België, ondanks een duidelijk verlies, de favoriete bestemming. Frankrijk slaagde erin om de neerwaartse trend van de afgelopen twee jaar in een forse winst om te buigen. Duitsland zakte daardoor naar de derde plaats. Het aantal Nederlanders dat een weekend of enkele doordeweekse dagen bij onze oosterburen doorbrengt, schommelt jaarlijks rond de half miljoen.

Kamperen

Bij de seizoenrecreatie nam in Nederland het kamperen in een caravan op een vaste standplaats en het verblijf in eigen vakantiehuisjes het afgelopen jaar sterk af. Dit geldt zowel voor de lange als korte vakanties. Toch was er nog een beperkte groei van het aantal kampeervakanties. Dat kwam hoofdzakelijk door een stijging van het aantal lange vakanties met de tent. Bij deze vorm van kamperen speelt het weer dikwijls een grote rol in de keuze van de bestemming. De hittegolf in augustus speelde in dit opzicht de kampeersector duidelijk in de kaart. Voor degenen die geen plek op een buitenlandse camping hadden gereserveerd, was het immers verleidelijk om in eigen land te blijven.

Vooral met de auto

Voor binnenlandse vakanties blijft de auto het favoriete vervoermiddel. In negen van de tien gevallen reist men ermee naar het vakantieadres. In 1997 werd er opnieuw minder gebruik gemaakt van de trein. Vermoedelijk is dit voor een belangrijk deel het gevolg van de in 1995 gewijzigde opzet van de OV-studentenkaart. Vanaf die datum behoort het onbeperkt reizen met het openbaar vervoer voor de studerende jongeren namelijk tot het 'rijke' verleden.

Ook voor buitenlandse vakanties maakt men meestal gebruik van de eigen auto. In 1997 gingen voor lange en korte vakanties tezamen 7,2 miljoen Nederlanders met hun ’heilige koe’ de grens over. Dit is een evenveel als het jaar ervoor. De meeste aandacht trekt echter de ontwikkeling van het aantal lange vakanties per vliegtuig. Ten opzichte van 1996 steeg dit met 8%. In vergelijking met 1990 is er zelfs sprake van bijna een verdubbeling. De toegenomen belangstelling voor vakanties in het Middellandse Zeegebied en verder weggelegen bestemmingen zal hierop van invloed zijn.

Binnen Europa is ook de touringcar van belang. De afgelopen paar jaar is het imago van dit vervoermiddel echter door enkele ongelukken zwaar beschadigd. Tegen de verwachting in nam het aantal touringcarreizen in 1996 iets toe, maar het afgelopen jaar werd de neergaande lijn opnieuw doorgetrokken.

Vervoer voor buitenlandse lange vakanties

Reserveren

Als men geen vaste standplaats of een eigen recreatief onderkomen heeft, wordt voor een binnenlandse vakantie het logies meestal wel gereserveerd. Dikwijls neemt men dan zelf rechtstreeks contact op met de eigenaar of beheerder. Een relatief kleine groep maakt gebruik van de diensten van een reisbureau of andere instantie.

Bij de buitenlandse vakanties gaat een veel groter aantal Nederlanders van huis zonder enige vorm van reservering. De kans om ter plekke meerdere adressen af te moeten om te kunnen overnachten, is er kennelijk veel kleiner dan in eigen land. In 1997 is voor lange vakanties in het buitenland het logies door één op de vijf vakantiegangers geheel zelf geregeld. Dit aandeel is duidelijk lager dan in voorgaande jaren.

Een toenemend aantal vakantiegangers stapt het reisbureau binnen om uit het bestaande aanbod in de reisgidsen een keuze te maken. Het aantal boekingen van voorgaande jaren werd in 1997 dan ook ruimschoots overtroffen. Opmerkelijk daarbij is dat uitsluitend de reisbureaus van deze trend profiteren. Evenals bij de binnenlandse vakanties doet namelijk een steeds kleinere groep Nederlanders een beroep op het personeel van een bank of andere instantie om het buitenlands verblijf te regelen, zeker als het een lange vakantie betreft.

Bijna twintig miljard

Vorig jaar spendeerden de Nederlanders aan lange en korte vakanties tezamen 19,6 miljard gulden. De uitgaven aan buitenlandse vakanties waren niet eerder zo hoog als in het afgelopen jaar. Ook al brachten de Nederlanders vier van de tien lange vakanties in eigen land door, toch had slechts 16 procent van de uitgaven daar betrekking op. Bij de buitenlandse bestemmingen werd veruit het meest uitgegeven aan vakanties naar Spanje en Frankrijk. In verhouding tot het aantal vakanties slokt bij de topvijf van de buitenlandse bestemmingen vooral Spanje een belangrijk deel van het vakantiebudget van de Nederlanders op. Zonder eigen vervoer zijn lange vakanties ruim twee keer zo duur als mèt eigen vervoer. Gedeeltelijk echter blijven deze bestedingen, zoals een deel van de reissom die men aan een reisbureau betaalt, achter in Nederland.

Uitgaven voor vakanties