Geboortegolf kleine bouwbedrijven

Het kleinbedrijf in de bouwnijverheid bestaat uit een groot aantal bedrijven. In de jaren 1994 t/m 1997 vertoont deze bedrijfstak een grote groei en dynamiek.

Het kleinbedrijf valt eigenlijk in twee klassen te verdelen: bedrijven zonder werknemers en bedrijven met 1 tot 10 werknemers op de loonlijst. Jaarlijks stromen in de bedrijfstak bouwnijverheid duizenden nieuwe bedrijven het kleinbedrijf binnen. Het merendeel van deze starters begint zonder personeel. Bij de bedrijven zonder werknemers is in 1996 sprake van een ‘geboortegolf’, omdat bijna 7500 van dergelijke bedrijven werden opgericht. Daarbij vallen de kleine negenhonderd bedrijven met 1 tot 10 werknemers bijna in het niet.

Opgerichte en opgeheven kleine bouwbedrijven

Er zijn ook bedrijven die opgeheven worden, bijvoorbeeld door een faillissement, fusie of overname. In de meeste gevallen stopt het bedrijf echter omdat de eigenaar te oud wordt of een ander beroep kiest. Bij kleine bedrijven is het bedrijf meestal sterk verbonden met het wel en wee van de eigenaar, en dat geldt zeker wanneer er geen werknemers in dienst zijn.

Het aantal opgeheven bedrijven met 1 tot 10 werknemers was in 1997 iets hoger dan het aantal opgerichte bedrijven. Bij de bedrijven zonder werknemers ligt het aantal opgeheven bedrijven een stuk lager dan het aantal nieuwe. Toch wordt de groep bedrijven zonder werknemers niet groter door die ‘geboorteoverschotten’.

Aantal werknemers

Er zijn namelijk nog meer factoren die een rol spelen bij de veranderingen in de aantallen bedrijven van een bepaalde grootte. Zo zorgen de mutaties van het aantal werknemers van de bedrijven voor veel dynamiek. Eenmansbedrijfjes groeien en nemen mensen in dienst, en bedrijfjes met enkele werknemers kunnen weer eenmansbedrijven worden of juist meer mensen aannemen. In veel bedrijven zonder werknemers worden mensen aangenomen. Zo komen er weer ‘meermansbedrijven’ bij.

Veranderingen in de bedrijfstak

De derde bron van veranderingen in het aantal bouwbedrijven is het gevolg van verschuivingen in de hoofdactiviteit van bedrijven. Bedrijven komen daardoor in een andere bedrijfstak terecht. Voor de bouwnijverheid geldt dat er een gelijkmatige instroom is van bedrijven die voorheen tot een andere bedrijfstak werden gerekend. De uitstroom van kleine bouwbedrijven zonder werknemers, die door verandering van hoofdactiviteit bij een andere bedrijfstak zijn gaan horen, laat een piek zien in de periode ‘93/’94. Dat komt door een verandering van de standaard bedrijfsindeling in die jaren. Deze instroom bestaat voornamelijk uit bedrijven die eerder als hoofdactiviteit detailhandel hadden.

Groei kleine bouwbedrijven

Er zijn natuurlijk ook bouwbedrijven waarvoor niets is veranderd. Uit de cijfers blijkt duidelijk dat de groep bouwbedrijven zonder werknemers en bouwbedrijven met 1 - 10 werknemers nog steeds groeien.

M. Reitsema