Problematische schulden en (energie)armoede vooronderzoek, 2020

Het programma Proactieve Dienstverlening richt zich op het inzetten van data om burgers snellere en eenvoudige dienstverlening op maat aan te bieden. Binnen dit programma wordt er door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gekeken wat er gedaan kan worden voor mensen in schulden en armoede. Dit vooronderzoek valt binnen het kader van dit programma. Het doel van dit vooronderzoek is om te bekijken in hoeverre energiearmoede samenhangt met problematische schulden en wat de rol van armoede is in dit verband. Als er een oorzakelijk verband bestaat tussen (energie)armoede en problematische schulden, dan kunnen (energie)armoedebeleid en schuldhulpverlening/-preventie elkaar mogelijk versterken.

Energiearmoede en problematische schulden kunnen met elkaar samenhangen zonder dat er sprake is van een oorzakelijk verband. Één manier om te kunnen bepalen of een oorzakelijk verband plausibel is, is door te kijken naar verschillende verslagjaren. Indien de samenhang tussen een variabele in jaar T (bijvoorbeeld: problematische schulden in 2020) en een voorspeller in het voorgaande verslagjaar T-1 (bijvoorbeeld: energiearmoede in 2019) sterker is dan de samenhang tussen deze variabele in jaar T (problematische schulden in 2020) en deze voorspeller in hetzelfde verslagjaar T (energiearmoede in 2020), dan suggereert dit op zijn minst dat de voorspeller vóór de variabele komt. Indien er sterkere samenhang is tussen de variabele en de voorspeller in hetzelfde verslagjaar, dan suggereert dat dat de variabele en voorspeller weliswaar samenhangen, maar dat de voorspeller niet vóór de variabele komt. In dat geval is een oorzakelijk verband onwaarschijnlijk.

Om te onderzoeken of er sprake is van samenhang (in een bepaalde richting) tussen (energie)armoede en problematische schulden is er gebruik gemaakt van correlatie- en regressie-analyses. De resultaten worden weergegeven in drie tabellen. Uit de resultaten kan worden afgeleid dat energiearmoede in 2020 in ongeveer gelijke mate samenhangt met problematische schulden in 2019 en 2020. Hierdoor is het onwaarschijnlijk dat problematische schulden vóór energiearmoede ontstaan. Problematische schulden in 2020 hangen sterker samen met energiearmoede in 2019 dan met energiearmoede in 2020. Verder hangt energiearmoede in 2019 sterker samen met problematische schulden in 2020 dan dat armoede in 2019 of 2020 samenhangt met problematische schulden in 2020. Deze resultaten suggereren dat energiearmoede (en niet armoede) vóór problematische schulden ontstaat. Een oorzakelijk verband is hiermee niet bewezen, maar wel plausibel. Dit vooronderzoek toont daarmee aan dat energiearmoede een mogelijke risicofactor is voor het ontstaan van problematische schulden. Energiearmoedebeleid kan dus mogelijk helpen bij de vroegsignalering van schulden.

Bekostigd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.