3. Resultaten

3.1 Bevolkingsontwikkeling Caribisch Nederland

Op 1 januari 2020 telde Caribisch Nederland ongeveer 26 duizend inwoners. Vergeleken met het Europese deel van Nederland is met name het aandeel ouderen kleiner. De gemiddelde leeftijd ligt dan ook ruim 2 jaar lager dan in het Europese deel van Nederland. Eind jaren negentig had Caribisch Nederland nog ruim 16 duizend inwoners. Tot 2003 daalde het aantal inwoners tot onder de 14 duizend, waarna het aantal geleidelijk toenam.

Sinds 2010 overlijden per jaar rond de 120 inwoners van Caribisch Nederland. In eerdere jaren lag het aantal overledenen rond de 90 per jaar.

3.1.1 Overledenen en bevolking op 1 januari in Caribisch en Europees Nederland
	Caribisch Nederland	Caribisch Nederland	Europees Nederland	Europees Nederland
	Overledenen	Bevolking op 1 januari	Overledenen	Bevolking op 1 januari
1998	89	16 536	137 482	15 654 192
1999	96	16 097	140 487	15 760 225
2000	108	15 178	140 527	15 863 950
2001	71	14 442	140 377	15 987 075
2002	88	13 915	142 355	16 105 285
2003	92	13 784	141 936	16 192 572
2004	106	13 969	136 553	16 258 032
2005	89	14 435	136 402	16 305 526
2006	84	15 196	135 372	16 334 210
2007¹⁾	77	15 730	133 022	16 357 992
2008¹⁾	67	16 384	135 136	16 405 399
2009¹⁾	72	17 335	134 235	16 485 787
2010	117	18 027	136 058	16 574 989
2011	140	21 087	135 741	16 655 799
2012	95	22 304	140 813	16 730 348
2013	109	23 296	141 245	16 779 575
2014	136	24 279	139 223	16 829 289
2015	122	24 593	147 134	16 900 726
2016	99	24 548	148 997	16 979 120
2017	134	24 439	150 214	17 081 507
2018	102	25 052	153 363	17 181 084
2019	125	25 157	151 885	17 282 163
2020		25 987		17 407 585
¹⁾Het aantal overledenen in Saba en Sint Eustatius ontbreekt

3.2 Uitkomsten

Het startpunt van de berekening van de levensverwachting in Caribisch Nederland is het uitrekenen van een verkorte overlevingstafel met als bovengrens de leeftijd van 85 jaar. Dit geeft een fluctuerende levensverwachting bij geboorte (zie de donkerblauwe lijn in grafiek 3.2.1). In 2001 en in een aantal jaren vanaf 2012 ligt de levensverwachting bij geboorte in Caribisch Nederland hoger dan in Nederland.

Vervolgens worden de sterftekansen voor de leeftijdsgroepen onder de 55 jaar vervangen door de leeftijdsspecifieke sterftekansen (inclusief een tijdsontwikkeling) over de hele periode. Op deze manier worden de sterftekansen uitgemiddeld. Deze kunnen anders in de ene leeftijdsgroep heel hoog zijn doordat er iemand is overleden en in een andere leeftijdsgroep juist gelijk aan nul omdat er niemand in die leeftijdsgroep is overleden. Deze aanpassing geeft echter nog steeds een fluctuerend beeld van de levensverwachting bij geboorte (zie de lichtgroene lijn in grafiek 3.2.1).

De volgende stap is het toepassen van een Poisson-regressie op de sterftekansen. Hierbij worden de leeftijdsgroepen als factoren behandeld, terwijl de jaren een derdegraads polynoom vormen. Op deze manier worden de sterftekansen per leeftijdsgroep gemiddeld over de jaren, maar wordt er wel rekening gehouden met een toename of afname over de tijd. Het resultaat is een gladde levensverwachting bij geboorte (zie de donkergroene lijn in grafiek 3.2.1).

Als laatste stap worden de sterftekansen voor vijfjaarsleeftijdsgroepen omgerekend naar 1-jaarsleeftijden. Dit wordt gedaan omdat voor Nederland de berekening van een verkorte overlevingstafel bij de levensverwachting bij geboorte een onderschatting geeft van gemiddeld een half jaar ten opzichte van de berekening van een volledige overlevingstafel. Dit komt doordat de sterftekansen binnen de vijfjaarsleeftijdsgroepen in een verkorte overlevingstafel als constant worden verondersteld, terwijl ze dat natuurlijk niet zijn: hoe ouder iemand wordt, hoe hoger de sterftekans. Door terug te rekenen van vijfjaarsleeftijdsgroepen naar 1-jaarsgroepen en met behulp van de levenden uit deze tafelbevolking de werkelijke vijfjaarssterftekansen uit te rekenen, wordt deze fout grotendeels gecorrigeerd (zie de oranje lijn in grafiek 3.2.1).

3.2.1 Levensverwachting bij geboorte in Caribisch Nederland, mannen en vrouwen
	Europees Nederland (jaren)	Caribisch Nederland, startpunt (jaren)	Caribisch Nederland, gecorrigeerd (jaren)	Caribisch Nederland, modeluitkomsten (jaren)	Caribisch Nederland, definitief (jaren)
1998	78	76,7	77,1	77,7	78,3
1999	78	76	76,2	77,1	77,6
2000	78,1	74,3	75,6	76,6	77,2
2001	78,3	80,3	79,4	76,3	76,9
2002	78,4	77,4	75,8	76,2	76,8
2003	78,7	76,4	75,7	76,2	76,8
2004	79,2	75,1	75,2	76,3	76,9
2005	79,5	77,3	78	76,5	77,1
2006	79,8	78,1	79,2	76,8	77,4
2007	80,2	75,5	76,3	77,2	77,8
2008	80,4	78,5	78,4	77,6	78,2
2009	80,7	79,1	78,3	78,1	78,7
2010	80,8	77,7	78,4	78,6	79,2
2011	81,1	77,4	78	79,1	79,7
2012	81	82,1	81,5	79,7	80,2
2013	81,3	81,4	81,5	80,2	80,7
2014	81,6	79,3	80	80,8	81,3
2015	81,5	80,9	80,7	81,3	81,7
2016	81,5	83,9	83,9	81,7	82,2
2017	81,7	80,9	80,7	82,2	82,6
2018	81,8	84,6	84,2	82,5	82,9
2019	82	82,2	81,2	82,8	83,2

3.2.1 Levensverwachting bij geboorte in Caribisch Nederland, mannen en vrouwen
	Europees Nederland (jaren)	Caribisch Nederland, startpunt (jaren)	Caribisch Nederland, gecorrigeerd (jaren)	Caribisch Nederland, modeluitkomsten (jaren)	Caribisch Nederland, definitief (jaren)
1998	78	76,7	77,1	77,7	78,3
1999	78	76	76,2	77,1	77,6
2000	78,1	74,3	75,6	76,6	77,2
2001	78,3	80,3	79,4	76,3	76,9
2002	78,4	77,4	75,8	76,2	76,8
2003	78,7	76,4	75,7	76,2	76,8
2004	79,2	75,1	75,2	76,3	76,9
2005	79,5	77,3	78	76,5	77,1
2006	79,8	78,1	79,2	76,8	77,4
2007	80,2	75,5	76,3	77,2	77,8
2008	80,4	78,5	78,4	77,6	78,2
2009	80,7	79,1	78,3	78,1	78,7
2010	80,8	77,7	78,4	78,6	79,2
2011	81,1	77,4	78	79,1	79,7
2012	81	82,1	81,5	79,7	80,2
2013	81,3	81,4	81,5	80,2	80,7
2014	81,6	79,3	80	80,8	81,3
2015	81,5	80,9	80,7	81,3	81,7
2016	81,5	83,9	83,9	81,7	82,2
2017	81,7	80,9	80,7	82,2	82,6
2018	81,8	84,6	84,2	82,5	82,9
2019	82	82,2	81,2	82,8	83,2

Wat opvalt aan de levensverwachting bij geboorte is dat met name in de periode 2002-2012 de levensverwachting in Europees Nederland hoger ligt dan in Caribisch Nederland. In de periode erna en vooral na 2015 lijkt de levensverwachting in Caribisch Nederland meer toe te nemen dan in Europees Nederland. In Europees Nederland nam de levensverwachting in de periode 2002-2012 sterker toe dan gemiddeld. Na 2012 zette deze trend niet door (Stoeldraijer, 2020).

3.3 Onzekerheidsmarges

Met behulp van de berekende sterftekansen, de waargenomen bevolkingsaantallen en de methode in Silcocks, Jenner en Reza (2001) kunnen onzekerheidsmarges worden berekend rond de levensverwachting bij geboorte en op iedere leeftijd. De onzekerheidsmarges geven de bandbreedte weer waarbinnen de jaar-op-jaarvariatie in de levensverwachting naar alle waarschijnlijkheid zal liggen.

In grafiek 3.3.1 wordt de levensverwachting op de 65^e verjaardag weergegeven met de onzekerheidsmarge rondom de levensverwachting van Caribisch Nederland. Wat opvalt is dat de levensverwachting op de 65^e verjaardag in het Europese deel van Nederland volledig binnen de marge valt van de levensverwachting op de 65^e verjaardag in Caribisch Nederland. Hieruit kan worden opgemaakt dat de levensverwachting op de 65^e verjaardag in Caribisch Nederland niet significant verschilt van de levensverwachting op de 65^e verjaardag in het Europese deel van Nederland. Gemiddeld over de hele periode lag de levensverwachting op de 65^e verjaardag in Caribisch Nederland 0,3 jaar onder de levensverwachting op de 65^e verjaardag in Nederland.

Deze grafiek laat de ontwikkeling zien vanaf 1998 van de levensverwachting op de 65e verjaardag voor Caribisch en Europees Nederland. Rekening houdend met de onzekerheidsmarges blijkt de levensverwachting op de 65e verjaardag in Caribisch Nederland niet significant te verschillen van de levensverwachting op de 65e verjaardag in Europees Nederland.