3. Simulatie van de 2021-strategie op data vanaf 2014
In 2020 hebben we de geoptimaliseerde benaderstrategie van 2021 gesimuleerd op de GE/LSM-k-data van de jaren 2014 tot en met 20195). Er is daarbij dus gedaan alsof in die jaren al de geoptimaliseerde benaderstrategie werd toegepast die pas vanaf 2021 daadwerkelijk is ingevoerd. Hierbij werd de verhouding CAWI-CAPI waarneming, uit het steekproefontwerp van 2021, per doelgroep gesimuleerd. Dit deed het CBS door het responsbestand van een bepaald jaar te pakken en daaruit met bootstrapping responsen te trekken. Deze nieuwe dataset had daarmee dezelfde omvang per doelgroep als in het steekproefontwerp van de GE/LSM-k van 2021. Dit gesimuleerde responsbestand werd vervolgens gewogen en op basis van dit gewogen bestand werden voor 17 kernvariabelen (tabel 3.1) nieuwe cijfers geschat. Dit gehele proces herhaalden we vervolgens 1000 keer en van deze 1000 uitkomsten berekenden we vervolgens het gemiddelde. Hieruit volgde dan per kernvariabele voor ieder jaar een gesimuleerde schatting.
3.1 Overzicht onderzochte kernvariabelen
Onderwerp
Thema
doelpopulatie
Huisartscontact
Zorggebruik
0 jaar of ouder
Tandartscontact
Zorggebruik
0 jaar of ouder
Gebruik niet-voorgeschreven medicijnen
Gezondheid
0 jaar of ouder
Ervaren gezondheid
Gezondheid
0 jaar of ouder
Diabetes
Gezondheid
0 jaar of ouder
Psychische gezondheid (MHI)
Gezondheid
12 jaar of ouder
Beperkingen (OESO)
Gezondheid
12 jaar of ouder
Mantelzorg geven
Leefstijl/Gezondheid
16 jaar of ouder
(wel eens) Roken
Leefstijl
18 jaar of ouder
Dagelijks roken
Leefstijl
18 jaar of ouder
Drinken
Leefstijl
18 jaar of ouder
Overmatig alcoholgebruik
Leefstijl
18 jaar of ouder
Cannabis afgelopen jaar
Leefstijl
18 jaar of ouder
Obesitas (BMI ≥ 30)
Leefstijl
4 jaar of ouder
5 dagen voldoende groente
Leefstijl
1 jaar of ouder
Risicovolle seks
Leefstijl
16 jaar of ouder
Voldoen aan beweegrichtlijn
Leefstijl
12 jaar of ouder
De analyses werden per jaar gedaan op totaalniveau (alle respondenten uit de doelpopulatie) en voor de volgende deelpopulaties:
leeftijd (0 t/m 17, 18 t/m 64, 65 of ouder)
geslacht (man, vrouw)
migratieachtergrond (NL, westers, niet-westers)
inkomen (kwintiel 1 (laag), kwintiel 2 t/m 5).
De simulatieschattingen zijn vervolgens vergeleken met de eerder al gepubliceerde cijfers over de 17 kernvariabelen. De verschillen tussen de gesimuleerde en de gepubliceerde uitkomsten zijn vervolgens getoetst op statistische significantie.
Bij vijf kernvariabelen werden statistisch significante verschillen gevonden op totaalniveau tussen de gesimuleerde en de gepubliceerde cijfers. Die verschillen traden het meest op in de beginjaren van de GE/LSM-k, zie tabel 3.2.
3.2 Overzicht statistisch significante verschillen, in procentpunten, per kernvariabele, op totaalniveau
2014
2015
2016
2017
2018
2019
Gebruik niet-voorgeschreven medicijnen
2,2
1,6
1,5
Roken
1,4
1,3
Dagelijks roken
1,5
1,2
1,2
Overmatig alcoholgebruik
1,3
1
Voldoen aan beweegrichtlijn
-2,9
-2,3
-2,3
-2,1
-1,6
Op totaalniveau werden bij de 12 overige kernvariabelen dus geen statistisch significante verschillen gevonden6).
Dat de meeste en grootste verschillen werden gevonden in de beginjaren van de GE/LSM-k komt doordat de veranderingen in de waarneemstrategie vanaf 2014 stap voor stap hebben plaatsgevonden. De eerdere jaren wijken daardoor het meest af van de per 2021 doorgevoerde geoptimaliseerde doelgroepenwaarneming.
Voor de vijf kernvariabelen waarbij op totaalniveau statistisch significante verschillen werden gevonden in tenminste 1 jaar, worden in het vervolg van deze paragraaf de gesimuleerde cijfers en de gepubliceerde cijfers getoond op totaalniveau, zowel grafisch als in tabelvorm (grafiek 3.3 tot en met tabel 3.12). Dit om inzicht te krijgen in de omvang en richting van de verschillen en het verloop ervan in de tijd. In de bijlage zijn voor elk van de vijf betreffende kernvariabelen de cijfers per deelpopulatie te vinden. Verschillen die vet zijn weergegeven, zijn statistisch significant.
3.3 Gebruik niet-voorgeschreven medicijnen
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
36,4
38,7
2015
36,2
37,6
2016
36,8
38,4
2017
38,7
40,2
2018
39,6
40,1
2019
39,8
40,4
2020
39,8
2021
42
3.3 Gebruik niet-voorgeschreven medicijnen
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
36,4
38,7
2015
36,2
37,6
2016
36,8
38,4
2017
38,7
40,2
2018
39,6
40,1
2019
39,8
40,4
2020
39,8
2021
42
3.4 Gebruik niet-voorgeschreven medicijnen
simulatie
gepubliceerd
verschil
%
%
2014
36,4
38,7
2,2
2015
36,2
37,6
1,4
2016
36,8
38,4
1,6
2017
38,7
40,2
1,5
2018
39,6
40,1
0,5
2019
39,8
40,4
0,6
2020
39,8
2021
42,0
3.5 Roken, 18 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
24,3
25,7
2015
25,1
26,3
2016
22,9
24,1
2017
22
23,1
2018
21,8
22,4
2019
21,3
21,7
2020
20,2
2021
20,6
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut
3.5 Roken, 18 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
24,3
25,7
2015
25,1
26,3
2016
22,9
24,1
2017
22
23,1
2018
21,8
22,4
2019
21,3
21,7
2020
20,2
2021
20,6
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut
3.6 Roken, 18 jaar of ouder
simulatie
gepubliceerd
verschil
%
%
2014
24,3
25,7
1,4
2015
25,1
26,3
1,2
2016
22,9
24,1
1,3
2017
22
23,1
1,1
2018
21,8
22,4
0,5
2019
21,3
21,7
0,4
2020
20,2
2021
20,6
3.7 Dagelijks roken, 18 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
18,2
19,7
2015
18,4
19,5
2016
17,4
18,6
2017
16,2
17,2
2018
15,5
16
2019
15,5
15,9
2020
14,9
2021
15,2
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut
3.7 Dagelijks roken, 18 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
18,2
19,7
2015
18,4
19,5
2016
17,4
18,6
2017
16,2
17,2
2018
15,5
16
2019
15,5
15,9
2020
14,9
2021
15,2
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut
3.8 Dagelijks roken, 18 jaar of ouder
simulatie
gepubliceerd
verschil
%
%
2014
18,2
19,7
1,5
2015
18,4
19,5
1,2
2016
17,4
18,6
1,2
2017
16,2
17,2
1
2018
15,5
16
0,5
2019
15,5
15,9
0,4
2020
14,9
2021
15,2
3.9 Overmatig alcoholgebruik, 18 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
8,7
9,9
2015
8,5
9,5
2016
8,3
8,8
2017
8,8
9,2
2018
8
8,2
2019
8,4
8,5
2020
6,9
2021
7,3
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut
3.9 Overmatig alcoholgebruik, 18 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
8,7
9,9
2015
8,5
9,5
2016
8,3
8,8
2017
8,8
9,2
2018
8
8,2
2019
8,4
8,5
2020
6,9
2021
7,3
Bron: CBS, RIVM, Trimbos-instituut
3.10 Overmatig alcoholgebruik, 18 jaar of ouder
simulatie
gepubliceerd
verschil
%
%
2014
8,7
9,9
1,3
2015
8,5
9,5
1
2016
8,3
8,8
0,5
2017
8,8
9,2
0,4
2018
8
8,2
0,3
2019
8,4
8,5
0,1
2020
6,9
2021
7,3
3.11 Voldoen aan beweegrichtlijn, 12 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
46,5
43,6
2015
45,7
43,4
2016
45,3
43
2017
47,7
45,6
2018
47,2
46
2019
50
48,4
2020
51,9
2021
Bron: CBS, RIVM
3.11 Voldoen aan beweegrichtlijn, 12 jaar of ouder
jaar
simulatie (%)
gepubliceerd (%)
2014
46,5
43,6
2015
45,7
43,4
2016
45,3
43
2017
47,7
45,6
2018
47,2
46
2019
50
48,4
2020
51,9
2021
Bron: CBS, RIVM
3.12 Voldoen aan beweegrichtlijn, 12 jaar of ouder
simulatie
gepubliceerd
verschil
%
%
2014
46,5
43,6
-2,9
2015
45,7
43,4
-2,3
2016
45,3
43
-2,3
2017
47,7
45,6
-2,1
2018
47,2
46
-1,2
2019
50
48,4
-1,6
2020
51,9
2021
5) Deze analyses zijn in 2020 uitgevoerd, waardoor het statistiekjaar 2020 niet is meegenomen. Later was het niet mogelijk het statistiekjaar 2020 nog toe te voegen. Dit vanwege de gevolgen van de coronapandemie waardoor er in 2020 veel minder CAPI-waarneming was dan vooraf gepland. Op het afwijkende 2020-databestand kon de voor 2021 beoogde geoptimaliseerde waarneemstrategie niet worden gesimuleerd. 6) Een enkele keer werd bij deze variabelen op deelpopulatieniveau wel een statistisch significant verschil gevonden.