Hoeveel opdrachtgevers hebben zzp’ers?

Zowel nationaal als internationaal staat schijnzelfstandigheid in de belangstelling, omdat het een groeiend verschijnsel zou zijn. Dat laatste is niet vast te stellen, omdat er geen overeenstemming is over de definitie van een schijnzelfstandige.

Schijnzelfstandigheid wordt vaak in verband gebracht met de afhankelijkheid van één opdrachtgever. Dat kan betekenen dat een zelfstandige maar één opdrachtgever heeft en voor inkomsten dus daarvan afhankelijk is, of dat men meerdere opdrachtgevers heeft, maar voor het merendeel van de inkomsten afhankelijk is van één opdrachtgever. De rol van de opdrachtgever lijkt dan op die van een werkgever, alleen zonder de verplichtingen, zoals het afdragen van premies.

Vanaf 2016 verzamelt het CBS gegevens over de afhankelijkheid van opdrachtgevers in de Enquête beroepsbevolking. Er wordt hierbij gevraagd naar het aantal opdrachtgevers in het voorafgaande jaar en in het geval van meerdere opdrachtgevers wordt gevraagd of één van deze opdrachtgevers verantwoordelijk is voor het merendeel van het inkomen als zelfstandige.

Uit deze gegevens blijkt dat in 2023 42 procent van de zzp’ers 10 of meer opdrachtgevers had; 45 procent had tussen de 2 en 10 opdrachtgevers, 8 procent van de zzp’ers had er één. Nog een klein deel had geen opdrachtgevers, dit speelt vooral bij zzp’ers die net met hun bedrijf zijn begonnen en nog klanten werven. Ook kan worden gekeken naar afhankelijkheid van zzp’ers, waarbij één opdrachtgever dominant is en verantwoordelijk voor minimaal 75 procent van het inkomen. Dit speelt voor bijna 27 procent van alle zzp’ers, en vaker voor de zzp-arbeid (29 procent) dan voor de zzp-producten (16 procent).