Wat is duurzaamheid?

Duurzaamheid is een breed begrip dat op allerlei verschillende manieren gebruikt wordt. Een belangrijke basisdefinitie, waar ook het CBS op voortbouwt, is opgesteld door de Brundtland-commissie van de VN in 1987. Daarin wordt ‘duurzame ontwikkeling’ gedefinieerd als ‘een ontwikkeling die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder de behoeften van toekomstige generaties, zowel hier als in andere delen van de wereld, in gevaar te brengen’.

Binnen het CBS wordt er vanuit verschillende invalshoeken naar duurzaamheid gekeken. Brede welvaart kijkt met een brede, overkoepelende blik en neemt tal van aspecten mee die van belang zijn. Er wordt vanuit deze invalshoek aangegeven dat iets bijdraagt aan de welvaart van de huidige generatie (‘hier en nu’), zonder dat dit ten koste gaat van de mogelijkheden van latere generaties om eenzelfde welvaartsniveau te bereiken (‘later’), en van mensen in andere landen (‘elders’). De nadruk ligt daarbij op welzijn, materiële welvaart, en andere zaken die iets zeggen over zowel de kwetsbaarheid van individuen als de houdbaarheid van de samenleving als geheel (‘sociale duurzaamheid’), hoewel zaken als de kwaliteit van de natuur ook worden meegenomen aangezien deze van essentieel belang zijn voor de brede welvaart.

Nieuws en cijfers hierover zijn te vinden in het Dossier Brede welvaart en de Sustainable Development Goals.

De natuurlijk kapitaalrekeningen kijken naar duurzaamheid vanuit de invalshoek van ecologische duurzaamheid. De mens en de economie zijn in hoge mate afhankelijk van de natuurlijke leefomgeving en de producten en diensten die deze levert. Door veranderingen in milieukwaliteit, zoals landdegradatie en het verlies aan biodiversiteit, kunnen ecosystemen hun functie minder goed uitvoeren en daarmee een bedreiging vormen voor onze welvaart. Het gaat dan bijvoorbeeld om de productie van voedsel (en om dat mogelijk te maken bestuiving door bijen), om zuivering van lucht en water (door opslag van CO₂ in bomen en afvoer van stoffen door rivieren), of om recreatie in de natuur.

Duurzaamheid gaat dus ook over een verantwoorde omgang met de natuurlijke leefomgeving. Daarbij spelen het bedrijfsleven, productieprocessen en consumptiepatronen een belangrijke rol. Een economie die meer grondstoffen verbruikt dan de aarde aanmaakt, of die meer uitstoot dan kan worden afgevangen en opgeslagen, is ook niet houdbaar op de langere termijn. Om dit soort thema’s te monitoren maakt het CBS cijfers over onder meer de uitstoot van broeikasgassen, circulaire economie en als overkoepelend geheel de milieurekeningen. Deze cijfers zijn te vinden via de pagina Natuur en milieu.