Keurmerken en ontbossing

Jaarlijks gaat wereldwijd een oppervlakte van 13 miljoen hectare bos verloren (UN, 2014). Het is voornamelijk de landbouw die deze wereldwijde ontbossing veroorzaakt (FAO, 2016). Vaak wordt de productie van palmolie en soja genoemd als oorzaak van de ontbossing, maar ook de productie van andere agro-grondstoffen, zoals koffie en cacao , kunnen hierbij een belangrijke rol spelen.

Nederland behoort tot de grootste importeurs van palmolie, soja, koffie en cacao ter wereld. Een duurzame productie van deze agro-grondstoffen kan bijdragen aan het verminderen en uiteindelijk voorkomen van verdere ontbossing en aan het beschermen van natuurlijke ecosystemen, van biodiversiteit en van gebieden met een hoge beschermingswaarde, de zogenaamde “High Conservation Value areas” op en rond gecertificeerde productiegebieden (boerderijen en plantages).

Nederlandse marktpartijen hebben zich gecommitteerd aan concrete mijlpalen op weg naar een maximaal gebruik van duurzaam geproduceerde grondstoffen voor de Nederlandse markt, wat vastgelegd is in verschillende convenanten. Het CBS hanteert in de Monitor Duurzame Agro-grondstoffen de definitie van duurzaamheid zoals die binnen de verschillende convenanten is vastgesteld. De meeste afspraken baseren zich op één of meerdere keurmerken.

De eisen die de diverse keurmerken stellen om ontbossing bij de productie te voorkomen kunnen aanzienlijk verschillen. Om die verschillen inzichtelijk te maken zijn twee overzichten samengesteld met de eisen die keurmerken stellen aan het voorkomen van ontbossing. In het eerste overzicht gaat het om eisen die een aantal keurmerken stellen rond de ontbossing bij de productie van soja. Het gaat hier om de duurzaamheidskeurmerken die voldoen aan de FEFAC Soy Sourcing Guidelines. Voor de Nederlandse diervoederindustrie gelden die als minimumeisen voor de verantwoorde soja die in diervoeders verwerkt wordt. Omdat de eisen die sommige keurmerken stellen alleen in het Spaans of Portugees beschikbaar zijn, zijn alle eisen en definities in het Nederlands weergegeven.

Bij het samenstellen van het eerste overzicht is gebruik gemaakt van de “FEFAC Sourcing Guidelines Tool” van het International Trade Centre (ITC), dat als ingang diende voor het achterhalen van de actuele eisen die de keurmerkorganisaties aan het voorkomen van ontbossing stellen.

In het tweede overzicht gaat het om de eisen rond ontbossing, die gesteld worden door de keurmerken die opgenomen zijn in de Nederlandse initiatieven/convenanten. Het gaat in deze gevallen om de productie van de grondstoffen palmolie, koffie en cacao. Omdat de eisen van alle betrokken keurmerken in het Engels beschikbaar zijn en omdat in de eisen veel Engels jargon voorkomt, zijn in dit overzicht de eisen van de verschillende keurmerken in het Engels overgenomen.

Voor het samenstellen van het tweede overzicht is gebruik gemaakt van de “Sustainability Standards module” van het International Trade Centre (ITC), die als ingang diende voor het traceren van de actuele eisen die de keurmerkorganisaties aan het voorkomen van ontbossing stellen.
Zowel in het eerste als in het tweede overzicht ontbreekt het keurmerk “biologisch”, omdat voor de biologische productie geen eisen aan het voorkomen van ontbossing worden gesteld.