Via verbruiken naar kosten en betaalbaarheid
De kosten die consumenten en bedrijven uiteindelijk kwijt zijn aan energie worden behalve door de energieprijzen ook bepaald door het verbruik. Het totale verbruik naar energiedrager van verschillende sectoren in Nederland wordt weergegeven in de energiebalans. De StatLinetabel Energiebalans toont het aanbod, de omzetting en het finaal verbruik per energiedrager, zoals kool, aardolie, aardgas, hernieuwbare energie en elektriciteit, gemeten in Petajoule.
Daarnaast publiceert het CBS regulier of op verzoek (Aanvullende Statistische Diensten, ASD) informatie over het gemiddeld verbruik van energie door consumenten. Dit geeft inzicht in verschillen tussen huishoudens of woningen naar regio en naar diverse woning- of bewonerskenmerken zoals woningtype, bouwjaar, oppervlakte, aantal bewoners of energielabel. Deze informatie kan, in combinatie met de energieprijzen voor consumenten, gebruikt worden om de energierekening voor verschillende groepen inzichtelijk te maken. Op verzoek van het ministerie van EZK publiceert het CBS vanaf eind 2021 een StatLinetabel met elektriciteits- en aardgasleveringen aan woningen, uitgesplitst naar diverse woningkenmerken en het aantal bewoners (voorlopers van deze tabel zijn te vinden bij publicaties voor ASD hieronder. Deze gegevens worden o.a. door MilieuCentraal gebruikt in tools waarmee huishoudens hun energieverbruik kunnen vergelijken met dat van vergelijkbare woningen. In aanvulling daarop wordt voor een tiental profielen van deze woningen en hun bewoners ook de aardgas- en elektriciteitsleveringen gepubliceerd als ASD-tabel. Tot slot wordt er elk jaar samen met het PBL een artikel geschreven over de ontwikkeling van de energierekening.
Voor stadswarmte beschikt het CBS alleen over warmteleveringen aan woningen/huishoudens en bedrijven op geaggregeerd niveau. Deze worden gepubliceerd in de energiebalans. Door het ontbreken van gegevens op microniveau is het niet mogelijk om stadswarmteleveringen inzichtelijk te maken naar woning- of bewonerskenmerken.
Tot slot publiceert het CBS steeds vaker gegevens die inzicht geven in de betaalbaarheid van energie, met name voor huishoudens. Hiervoor wordt informatie over het energieverbruik en de prijzen daarvan gerelateerd aan het inkomen (en soms ook het vermogen) van huishoudens. Ook wordt vaak gekeken naar woningkenmerken zoals eigendom en energiezuinigheid. Deze analyses vinden veelal plaats op verzoek van regio’s en zijn te vinden bij publicaties voor Aanvullende Statistische Diensten.