Waar komt het afval in Nederland vandaan en waar gaat het naar toe?

© CBS

Waar komt het afval vandaan?

Het meeste afval dat in Nederland wordt verwerkt komt uit de Nederlandse economie. Ongeveer een derde komt uit het buitenland. Buitenlands afval wordt in Nederland verwerkt omdat hier bijvoorbeeld verwerkingsinstallaties zijn die er in het buitenland niet zijn, of omdat Nederland nog extra ruimte heeft in de verwerkingsinstallaties.

Het grootste deel van het in Nederland geproduceerde afval komt van bedrijven en komt vrij tijdens productieprocessen. De rest komt van huishoudens of wordt door reinigingsdiensten opgehaald uit bijvoorbeeld prullenbakken op straat.

Waar het afval dat in Nederland wordt verwerkt vandaan komt, is de afgelopen jaren bijna niet veranderd.

Herkomst van afval verwerkt in Nederland
 Nederlandse economie (mld kg)Buitenland (mld kg)
199049,98,1
199249,89,3
199449,210,4
199652,412,1
199857,612,3
200060,913,0
200260,819,8
200460,119,8
200659,422,3
200861,725,2
201058,823,8
201259,226,9
201458,826,9
201659,924,5
201860,824,7
202059,724,5
2022*58,226,4
*voorlopige cijfers

Waar gaat het afval heen?

Het meeste afval krijgt in Nederland een nieuwe bestemming. Het grootste deel wordt opnieuw gebruikt. Van gft-afval wordt bijvoorbeeld compost gemaakt, van bouwafval kan granulaat worden gemaakt dat gebruikt kan worden voor de aanleg van wegen, en plasticafval wordt gerecycled tot nieuw plastic. Een deel van het afval wordt verbrand en een heel klein deel dat overblijft wordt uiteindelijk nog gestort of geloosd. Daarnaast gaat een deel van het afval naar het buitenland.

Bestemming van afval
 Binnenlands hergebruik (mld kg)Binnenlandse verbranding (mld kg)Binnenlands storten en lozen (mld kg)Buitenland (mld kg)
199031,994,07515,9566,04
199235,3244,24112,9846,632
199437,2384,57810,4467,33
199642,3455,9618,1028,182
199847,2397,1136,6968,838
200051,4557,2054,92810,364
200251,3848,1433,99517,046
200448,3178,4091,78821,379
200648,9429,1063,11420,454
200853,2210,4332,06621,202
201048,87711,0171,51821,249
201252,63111,1421,48920,824
201452,59611,8041,64519,651
201651,55611,8741,48619,538
201852,87311,571,56919,522
202050,07212,5891,50320,075
2022*53,0512,0351,23618,299
*voorlopige cijfers

Het belang van afvalcijfers

Afvalcijfers zijn belangrijk voor de circulaire economie in Nederland. Het doel van een circulaire economie is om zo min mogelijk nieuwe grondstoffen te gebruiken en deze te vervangen door hergebruikte grondstoffen die eerder vooral als afval werden gezien. Daarnaast wordt geprobeerd de hoeveelheid afval zoveel mogelijk te verminderen.

Om beter inzicht te krijgen in waar het afval vandaan komt en naar toe gaat maakt het CBS ‘afvalrekeningen’. Door afvalcijfers te verzamelen en te bekijken wordt duidelijk hoeveel afval al wordt hergebruikt en wat er uiteindelijk nog overblijft aan afval.

In deze afvalcijfers worden ook reststoffen en bijproducten meegeteld die eerder misschien afval waren, maar nu steeds belangrijker worden als grondstof. Een voorbeeld hiervan is plantaardig afval wat nu als veevoer wordt gebruikt. Bij de afvalrekeningen wordt er voor gezorgd dat de cijfers consistent zijn over de tijd. Dit betekent dat voor elk jaar dezelfde materialen worden meegeteld, ongeacht of hun afvalstatus is veranderd. Zo ontstaat er een duidelijk beeld van de afvalstromen en hoe het gaat op weg naar een circulaire economie in Nederland.

Gegevens voor het maken van deze afvalrekeningen komen uit een database waar informatie in staat afkomstig van, onder meer, het CBS en Rijkswaterstaat (RWS). Het deel van het CBS bevat gegevens over verschillende soorten afval, zoals bedrijfsafval, gemeentelijk afval, en afval van handel en industrie. RWS beschikt over informatie over afval uit de bouw, landbouw, verkeer en vervoer, en gevaarlijk afval. Ook vraagt RWS gegevens op van stortplaatsen en verwerkingsinstallaties en voegt deze toe aan de database.

Meer over de methode van de afvalrekeningen Samenhang afvalcijfers.