Hoe gebruiken we onze grondstoffen?

Om weer te geven hoe grondstoffen zich van, naar en binnen de Nederlandse economie bewegen, stelt het CBS jaarlijks de Materiaalmonitor en de materiaalstroomrekeningen samen. De materiaalstroomrekeningen (material flow accounts/MFA) zijn een onderdeel van de milieurekeningen en worden jaarlijks gerapporteerd aan Eurostat. De materiaalstroomrekeningen bevatten gegevens over de binnenlandse winning, de invoer en de uitvoer van materialen. Deze materialen kunnen ruwe grondstoffen, halffabricaten of eindproducten zijn. Er wordt hierbij ook onderscheid gemaakt tussen verschillende typen grondstoffen: biomassa, metalen, mineralen en fossiele energiedragers.

De MFA brengen de materiaalstromen van en naar de Nederlandse economie in beeld en vormen hiermee de basis voor onder andere de Materiaalmonitor, berekeningen van de grondstofvoetafdrukken en allerlei publicaties over de circulaire economie. Uit de gegevens van de materiaalstroomrekeningen kan bijvoorbeeld de directe Nederlandse materiaalconsumptie (winning + import - export) berekend worden, op een manier die consistent is met de definities uit de nationale rekeningen.

De Materiaalmonitor maakt ook de fysieke materiaalstromen binnen de Nederlandse economie inzichtelijk. Dat wil zeggen, de hoeveelheid materialen in miljarden kilo’s die rondgaan in de Nederlandse economie. Zo geeft de Materiaalmonitor bijvoorbeeld inzicht in hoeveel en welke materialen er door de verschillende bedrijfstakken worden gebruikt en geproduceerd, inclusief gerecycled materiaal en afval, en hoeveel CO₂ daarbij wordt uitgestoten. De ontwikkelingen van materiaalstromen door de tijd heen kunnen inzicht geven in de mate waarin de Nederlandse economie zich ontwikkelt naar een circulaire economie. In combinatie met economische gegevens, zoals de gegenereerde toegevoegde waarde per bedrijfstak, kan de Materiaalmonitor worden gebruikt om een idee te krijgen hoe efficiënt we materialen gebruiken.

Om inzichtelijk te maken welke materiaalstromen er rondgaan in de Nederlandse economie wordt elke twee jaar een Sankey-diagram samengesteld.