Hoeveel immigranten komen naar Nederland?

In 2023 immigreerden 336 duizend mensen naar Nederland. Dat waren er 67 duizend minder dan in 2022. Daarnaast emigreerden 198 duizend mensen uit Nederland, 19 duizend meer dan een jaar eerder.

In totaal vestigden zich in 2023 dus meer mensen in Nederland dan er vertrokken. Het migratiesaldo (de immigratie minus de emigratie) bedroeg +224 duizend mensen. Van 2003 tot en met 2007 was het migratiesaldo negatief: er waren minder immigranten dan emigranten.

Een immigrant is iemand die vanuit het buitenland naar Nederland is gekomen, en die hier bij een gemeente staat ingeschreven. Asielzoekers tellen pas als immigrant als ze een (tijdelijke) verblijfsvergunning hebben, of als ze langer dan een half jaar in een asielzoekerscentrum wonen en zich hebben ingeschreven.

Wat is de invloed op de bevolkingsontwikkeling?

De Nederlandse bevolking groeit of krimpt niet alleen door migratie, maar ook door geboorte en sterfte. In 2023 werden er minder mensen geboren dan er overleden. De natuurlijke aanwas (de geboorte minus de sterfte) was -6 duizend. Het migratiesaldo en de natuurlijke aanwas zorgden opgeteld voor een bevolkingsgroei van 132 duizend mensen. Tot 2014 groeide de bevolking vooral door natuurlijke aanwas, sindsdien vooral door migratie.

Waar komen immigranten vandaan?

Immigranten zijn afkomstig uit een groot aantal landen. De meesten woonden, voordat zij zich in Nederland vestigden, in een ander Europees land. In 2023 was Oekraïne het grootste vertrekland (35 duizend mensen). Andere landen waarvandaan veel immigranten naar Nederland trokken waren onder meer Polen, Turkije en Duitsland.

Het land waar immigranten voor hun komst naar Nederland woonden, is niet altijd het land waar ze zijn geboren. Zo zijn er mensen die in Nederland worden geboren, naar het buitenland emigreren en vervolgens terug naar Nederland remigreren. De meeste immigranten zijn echter in een ander land geboren.

Ten slotte worden cijfers verzameld over de nationaliteit op het moment van immigratie. Een nationaliteit wordt meestal verkregen bij de geboorte (de nationaliteit van de ouders of het geboorteland) en soms door naturalisatie. Sommige mensen immigreren met de Nederlandse nationaliteit. Maar de meeste immigranten hebben de nationaliteit van een ander land.

Waarom komen immigranten naar Nederland?

Mensen komen met verschillende redenen in Nederland wonen. Arbeidsmigranten om te werken, studiemigranten om een opleiding te volgen, asielmigranten voor asiel, en gezinsmigranten voor aansluiting bij de partner, ouders en/of kinderen.

Of deze migratiereden bekend is, hangt af van iemands nationaliteit bij binnenkomst:

  • Nederlandse nationaliteit: geen migratiedoel bekend.
  • Nationaliteit van een ander EU-land of EFTA-land (de Engelse afkorting van de Europese vrijhandelsassociatie, waar ook Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland onder vallen): het migratiedoel wordt afgeleid aan de hand van de activiteiten in Nederland. Dit is bekend tot en met 2022.
  • Overige nationaliteiten (niet-EU/EFTA): meldingsplicht bij de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND). Op basis van de verblijfsvergunning is een migratiemotief vastgesteld. Dit is bekend tot en met 2023.

Immigranten met een EU/EFTA-nationaliteit vestigen zich vaak in Nederland om te werken. In 2022 hadden 47 duizend van hen het migratiedoel arbeid. Voor 44 duizend mensen werd geen migratiedoel afgeleid, omdat zij de Nederlandse nationaliteit hadden. De rest kwam hier om te studeren of met een overige of onbekende reden.

Immigranten met een niet-EU/EFTA-nationaliteit komen hier voornamelijk voor aansluiting bij hun gezin. In 2023 hadden 42 duizend van hen het migratiemotief ‘gezin’. Daarnaast kwamen er veel vluchtelingen uit Oekraïne onder de tijdelijke beschermingsrichtlijn. De rest immigreerde voor asiel, werk, studie of met een overig of onbekend motief.

Hoe lang blijven immigranten?

Niet alle immigranten blijven in Nederland wonen. Een aanzienlijk deel vertrekt na een paar jaar weer naar het buitenland. Van de mensen die tussen 2010 en 2013 immigreerden, was na tien jaar ongeveer 60 procent weer geëmigreerd.

Of mensen in Nederland blijven of juist vertrekken, hangt samen met de oorspronkelijke migratiereden. Van de immigranten met een EU/EFTA-nationaliteit vertrekken degenen die hier kwamen om te werken of studeren het vaakst. Degenen die al de Nederlandse nationaliteit hadden of die hier voor hun gezin kwamen, vertrekken het minst vaak.

Bij immigranten met een niet-EU/EFTA-nationaliteit is het beeld vergelijkbaar. Ook zij vertrekken vaak weer als ze hier kwamen om te studeren. Degenen die hier kwamen voor hun gezin of voor asiel blijven vaker in Nederland wonen.

Meer weten over immigratie?

Een uitgebreide analyse van de migratie naar herkomst en motief staat in het hoofdstuk Bevolking van de Rapportage Integratie en Samenleven 2024.

Bronnen

Relevante links