Kredo Nieuwsbrief mei 2024
Het Iv3-model voor gemeenten en gemeenschappelijke regelingen voor 2025 bevat vier belangrijke inhoudelijke wijzigingen ten opzichte van dat voor 2024:
- Er zijn balansstanden toegevoegd aan het model omdat beter inzicht nodig is in leningen tussen decentrale overheden, onder meer voor het berekenen van het EMU-saldo.
- De economische categorieën op het terrein van kapitaaloverdrachten en investeringsbijdragen zijn herzien.
- De taakvelden op het gebied van Wmo en Jeugd zijn herzien, zoals in juni 2023 is aangekondigd naar aanleiding van de enquête naar de verfijning.
- De definitie van taakveld 0.4 Overhead is aangepast in lijn met de duiding van de commissie BBV in de notitie Overhead 2023.
In het Iv3-model voor de provincies worden de taakvelden NIET herzien. De andere wijzigingen worden wel doorgevoerd.
In deze nieuwsbrief staan deze bovenstaande veranderingen centraal.
Wijzigingen in Iv3-matrix gemeenten en gemeenschappelijke regelingen en provincies: balansposten
Het CBS moet, deels op basis van informatie uit de Iv3 (Informatie voor derden)-matrix, cijfers samenstellen over de EMU-schuld van de Nederlandse overheid. Het gaat hierbij om de geconsolideerde schuld, met andere woorden: schulden van overheden aan elkaar dienen te worden weggestreept. Hierom zijn balansposten met leningen van en aan verschillende overheden toegevoegd.
In zowel het Iv3-model voor gemeenten en gemeenschappelijke regelingen als dat voor de provincies staan nu de volgende posten opgenomen waarop schulden, vorderingen en overlopende activa/passiva aan en van andere overheden kunnen worden geboekt:
- A1331a: Leningen aan openbare lichamen (art. 1a Wet Fido)
- A221: Uitzettingen: Vorderingen op openbare lichamen
- A222a: Uitzettingen: Verstrekte kasgeldleningen aan openbare lichamen (art. 1a Wet Fido)
- A29c: Nog te ontvangen bijdragen van overige overheid
- P135a: Vaste schuld: Onderhandse leningen van openbare lichamen (art. 1a Wet Fido)
- P211a: Vlottende schuld: Kasgeldleningen van openbare lichamen (art. 1a Wet Fido)
- P29c: Overlopende passiva: Vooruit ontvangen bijdragen van overige overheid
Omdat leningen van decentrale overheden aan elkaar de laatste jaren steeds omvangrijker zijn geworden en decentrale overheden die helaas niet altijd consistent boeken, is het voor het CBS steeds moeilijker geworden om de EMU-schuld van decentrale overheden goed te ramen. Het CBS gaat daarom vanaf verslagjaar 2025 een verdere uitsplitsing van deze posten opvragen, zodat kan worden bepaald of een lening door/aan een provincie, een gemeente, een gemeenschappelijke regeling of een andere overheidsinstelling is verstrekt.
Voor zowel gemeenten en gemeenschappelijke regelingen als voor provincies worden vanaf verslagjaar 2025 nieuwe balansposten uitgevraagd. Onderstaande tabel toont de wijzigingen van de balansposten. Mocht u zich overigens afvragen op welke balanspost u iets moet boeken, dan kunnen de trefwoordenlijsten nuttig zijn.
| Oude balanspost | Nieuwe balansposten |
|---|---|
| A1331a Leningen aan openbare lichamen (art. 1a Wet Fido) | A1331c Langlopende leningen aan gemeenten (art. 1a Wet Fido) |
| - | A1331d Langlopende leningen aan gemeenschappelijke regelingen (art. 1a Wet Fido) |
| - | A1331e Langlopende leningen aan overige overheden (art. 1a Wet Fido) |
| A221 Vorderingen op openbare lichamen | A221a Vorderingen op gemeenten |
| - | A221b Vorderingen op gemeenschappelijke regelingen |
| - | A221c Vorderingen op overige overheden |
| A222a Verstrekte kasgeldleningen aan openbare lichamen (art. 1a Wet Fido) | A222c Verstrekte kasgeldleningen aan gemeenten (art. 1a Wet Fido) |
| - | A222d Verstrekte kasgeldleningen aan gemeenschappelijke regelingen (art. 1a Wet Fido) |
| - | A222e Verstrekte kasgeldleningen aan overige overheden (art. 1a Wet Fido) |
| A29c Nog te ontvangen bijdragen van overige overheid | A29e Nog te ontvangen bijdragen van provincies |
| - | A29f Nog te ontvangen bijdragen van gemeenten |
| - | A29g Nog te ontvangen bijdragen van overige overheden |
| P135a Onderhandse leningen van openbare lichamen (art. 1a Wet Fido) | P135c Onderhandse leningen van provincies (art. 1a Wet Fido) |
| - | P135d Onderhandse leningen van gemeenten (art. 1a Wet Fido) |
| - | P135e Onderhandse leningen van overige overheden (art. 1a Wet Fido) |
| P211a Kasgeldleningen van openbare lichamen (art. 1a Wet Fido) | P211c Kasgeldleningen van provincies (art. 1a Wet Fido) |
| - | P211d Kasgeldleningen van gemeenten (art. 1a Wet Fido) |
| - | P211e Kasgeldleningen van overige overheden (art. 1a Wet Fido) |
| P29c Vooruit ontvangen bijdragen van overige overheid | P29e Vooruit ontvangen bijdragen van provincies |
| - | P29f Vooruit ontvangen bijdragen van gemeenten |
| - | P29g Vooruit ontvangen bijdragen van overige overheden |
Voorts is bij de balansposten A222b, A224 en P211b tussen haakjes “niet-overheid” toegevoegd aan de naam van de balanspost, om duidelijk te maken dat hier leningen aan en van niet-overheden worden verwacht.
Wijziging economische categorieën
Behalve de aanpassing bij de balansstanden is ook een aanpassing doorgevoerd bij de economische categorieën. Eurostat, het Europees statistiekbureau, verlangt van het CBS betere informatie over de uitsplitsing tussen investeringsbijdragen en overige kapitaaloverdrachten (o.m. vergoedingen voor planschade, kwijtschelding en overname van schulden). Daarom ziet het CBS zich genoodzaakt ook bij de economische categorieën die betrekking hebben op kapitaaloverdrachten een verfijning door te voeren.
Onderstaande tabel toont de aangepaste economische categorieën. De aanpassing betreft zowel het Iv3-model voor de gemeenten en gemeenschappelijke regelingen als dat voor de provincies.
| Oud | Nieuw |
|---|---|
| 4.4.1 Kapitaaloverdrachten Rijk | 4.5.1 Investeringsbijdragen Rijk |
| 4.4.2 Kapitaaloverdrachten gemeenten | 4.5.2 Investeringsbijdragen gemeenten |
| 4.4.3 Kapitaaloverdrachten gemeenschappelijke regelingen | 4.5.3 Investeringsbijdragen gemeenschappelijke regelingen |
| 4.4.4 Kapitaaloverdrachten provincies | 4.5.4 Investeringsbijdragen provincies |
| 4.4.5 Kapitaaloverdrachten waterschappen | 4.5.5 Investeringsbijdragen waterschappen |
| 4.4.6 Kapitaaloverdrachten overige overheden | 4.5.6 Investeringsbijdragen overige overheden |
| 4.4.7 Kapitaaloverdrachten Europese Unie | 4.5.7 Investeringsbijdragen Europese Unie |
| 4.4.8 Kapitaaloverdrachten overige instellingen en personen | 4.5.8 Investeringsbijdragen overige instellingen en personen |
| 4.6.6 Overige kapitaaloverdrachten overheid | |
| 4.6.8 Overige kapitaaloverdrachten overige instellingen en personen | |
| NB De categorie 4.4.9 (Kapitaaloverdrachten onverdeeld) blijft bestaan en mag, net als voorheen, alleen bij de begroting worden gebruikt. | |
Mocht u zich afvragen op welke economische categorie een baat of last geboekt moet worden, dan kan de beslisboom op de website van het CBS wellicht uitkomst bieden. Deze is hier te vinden. Ook de trefwoordenlijsten behulpzaam zijn.
Wijziging taakvelden
In het Iv3-model voor de gemeenten en gemeenschappelijke regelingen zijn ook de taakvelden binnen het sociaal domein zijn aangepast. De wijzigingen zijn gedaan om:
- Onduidelijkheden uit de verfijning in 2023 weg te nemen
- Zoveel mogelijk aan te sluiten bij andere informatie-uitvragen in het sociaal domein
- De Hervormingsagenda Jeugd van de juiste informatie te voorzien.
Zie voor meer toelichting het informatievoorschrift van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Daarnaast kunt u op de website van de Rijksoverheid informatie vinden over de koppeling van taakvelden aan productcodes, alsmede een was-wordt-tabel voor de taakvelden in het sociaal domein.
Tot slot is de definitie van taakveld 0.4 Overhead gewijzigd naar aanleiding van de nieuwe duiding van de commissie BBV. Ook hierover kunt u meer informatie vinden in het informatievoorschrift.
Dividendbelasting
Bij het CBS is een vraag binnengekomen over waar betaalde dividendbelasting geboekt moet worden. De juiste plek hiervoor is taakveld 0.5 (Treasury), categorie 2.1 (Belastingen) aan de lastenzijde.