CBS en ministerie van Financiën steunen Oekraïne op statistisch gebied

Studiebezoek door de delegatie van het statistiekbureau uit Oekraïne en het ministerie van Financiën aan het CBS in het kader van statistische hulpverlening.
© Sjoerd van der Hucht
In september 2024 bracht een delegatie van het statistiekbureau uit Oekraïne een studiebezoek met een bijzonder karakter aan het CBS. Omdat er voor het eerst een live bezoek gebracht kon worden, waren ook het ministerie van Financiën en de ambassade er bij aanwezig. Het bezoek vond plaats in het kader van het Kiesgroepprogramma van het ministerie van Financiën. Het doel was de Oekraïense collega’s te adviseren en kennis te delen over een aantal statistische onderwerpen. Dat moet er toe leiden dat Oekraïne op termijn voldoet aan de vereisten om toe te kunnen treden tot de Europese Unie (EU).
Angelique van Haasteren is namens het ministerie van Financiën coördinator van het Kiesgroepprogramma voor Oekraïne. ‘Onze activiteiten in Oekraïne zijn altijd een belangrijk onderdeel van het Kiesgroepprogramma geweest. Wij helpen Oekraïne met kennis en experts, met name op het gebied van de openbare financiën. Statistieken zijn daar een belangrijk onderdeel van. Voor de technische ondersteuning van Oekraïne op dit gebied hebben wij de experts van het CBS ingeschakeld. Daarvoor hebben wij een convenant getekend met het statistiekbureau.’

Onafhankelijke en kwalitatief hoogwaardige statistiek

Carina Fransen is namens het CBS coördinator van het door het ministerie van Financiën in het leven geroepen project. ‘Ons doel is om de Oekraïense collega’s te helpen met gericht professioneel advies, zodat zij hun statistieken in lijn krijgen met de Europese statistische verplichtingen. Voor de toetreding op termijn van Oekraïne tot de EU is dit van groot belang. In het Europees Statistisch Systeem (ESS) moet een statistiekbureau namelijk beschikken over onafhankelijke en hoogwaardige officiële statistieken, die voldoen aan de Europese verordeningen en de Praktijkcode voor de Europese statistieken. Het voldoen aan deze wet- en regelgeving zorgt er voor dat beslissingen in een land worden genomen op basis van onafhankelijke en kwalitatief hoogwaardige cijfers.’

Studiebezoek door de delegatie van het Oekraïense statistiekbureau en het ministerie van Financiën aan het CBS in het kader van statistische hulpverlening.
© Sjoerd van der Hucht

Betrouwbare data

Van Haasteren: ‘Die onafhankelijke en kwalitatief hoogwaardige cijfers zijn van groot belang voor de instanties in het land die met data werken, maar ook voor de Europese Unie en de lidstaten die zo over betrouwbare en internationaal vergelijkbare data kunnen beschikken. Het is knap hoe het CBS en het statistiekbureau van Oekraïne het programma in 2023 en 2024 gaande hebben gehouden, want het statistiekbureau is hard geraakt door de oorlog. Er is door beide partijen intensief samengewerkt.’ Fransen vult aan: ‘De collega’s van het statistiekbureau in Oekraïne zijn zeer gemotiveerd, ondanks alle bedreigingen waar zij dagelijks mee te maken hebben.’

Grote urgentie

Carina Fransen herinnert zich een VN-bijeenkomst waar de DG van het Oekraïense statistiekbureau trots vertelde dat in het najaar van 2022 een volledig nieuwe statistiekwet versneld door het Oekraïense parlement is aangenomen. ‘Die statistiekwet is gebaseerd op de Europese wet- en regelgeving en ‘best practices’ uit andere EU-landen. Men voelde een grote urgentie deze wet ingevoerd te krijgen, ondanks de grote impact van deze wet en de oorlogssituatie. Verder is door de oorlogssituatie een gebrek ontstaan aan betrouwbare statistische informatie of een gewijzigde behoefte aan statistische informatie. Zowel UNECE als het Europese statistiekbureau Eurostat helpen daarom nu actief om statistische informatie over allerlei aspecten van de Oekraïense samenleving te verkrijgen.’

Technische assistentie

Anna Mitriaieva is bij het CBS leider van het project voor technische ondersteuning van Oekraïne op statistisch gebied. Zij is oorspronkelijk afkomstig uit dat land en begeleidt collega’s van het statistiekbureau uit Oekraïne om op allerlei terreinen kennis en kunde op een hoger niveau te krijgen. ‘Het statistiekbureau van Oekraïne bereidt zich al enkele jaren voor op aansluiting bij Europa in het algemeen en de Europese Unie in het bijzonder. Het CBS heeft daarom al eerder in 2021 en 2023 technische assistentie verleend in het kader van het Kiesgroepprogramma van het ministerie van Financiën en verschillende thematische projecten uitgevoerd.’

Expertise

Het statistiekbureau van Oekraïne heeft een aantal statistische projecten geselecteerd, waarbij de expertise van het CBS gewenst is. Welke projecten zijn dat? Mitriaieva: ‘Het betreft advisering op het gebied van de methodologie met betrekking tot de indicatoren voor het samenstellen van activiteiten van groepen ondernemingen. Ook hebben wij methodologisch geadviseerd op het gebied van de bruto toegevoegde waarde van goederen en diensten die geproduceerd zijn in de industrie of een andere sector van de economie.’

Goede samenwerking

Een ander onderdeel van de technische assistentie had betrekking op het reduceren van de lastendruk voor grote en kleine ondernemingen, classificatie van bedrijven, nationale rekeningen, consumptie van bedrijven en personen, satellietrekeningen, etc. Daarnaast verzorgde het CBS een training op het gebied van Statistical Disclosure Control. Mitriaieva: ‘We hebben de technische samenwerking in de afgelopen 3 jaar stap voor stap opgebouwd en gekeken naar de belangrijkste prioriteiten. De focus is vooral gelegd op de economische en financiële statistieken. De samenwerking is heel goed verlopen, zowel met het statistiekbureau in Oekraïne als het ministerie van Financiën. We hopen deze mooie projecten ook voor 2025 te kunnen voortzetten.’

Relevante links