Directeur-Generaal Angelique Berg: ‘Maatschappelijke opgaven centraal’

/ Auteur: Arjan de Jong/Miriam van der Sangen
Angelique Berg, Directeur-Generaal van het CBS
© A. Falter
Op 10 maart van dit jaar heeft de ministerraad ingestemd met het nieuwe Meerjarenprogramma van het CBS voor de periode 2024-2028. Met Angelique Berg, Directeur-Generaal van het CBS, hadden we een gesprek over de totstandkoming en de inhoud van dit programma.

Waarom maakt het CBS een meerjarenprogramma en kunt u toelichten hoe het MJP 2024-2028 tot stand is gekomen?

‘De wereld om ons heen verandert in snel tempo. Die veranderingen vragen van het CBS een grote mate van flexibiliteit om snel betrouwbare informatie en statistische diensten te kunnen leveren, die inzicht geven in wat er om ons heen gebeurt. Om dat te kunnen blijven doen moeten we van tijd tot tijd herijken en nieuwe strategische doelen stellen. Die hebben we opgenomen in het Meerjarenprogramma 2024-2028.’

‘We willen aansluiten bij de behoeften in de samenleving en dus was het duidelijk dat we onze belangrijke partners en gebruikers moesten bevragen. Denk aan de ministeries, planbureaus, grote dataleveranciers, onze gebruikersraden en onze Raad van Advies. Met hen hebben we gesprekken gevoerd om te horen welke belangrijke maatschappelijke, economische en politieke veranderingen ze zien en wat die naar hun mening betekenen voor ons werk. Ook hebben we goed gekeken naar de aanbevelingen van een recente externe evaluatie van het CBS en een Europese peer review, waarin onder andere suggesties worden gedaan rond ons publicatiebeleid en de beschikbaarheid van private databronnen. Daarnaast hebben we veel input gehad van de CBS-collega’s uit alle geledingen van de organisatie. Ook hebben we met onze directie flink van gedachten gewisseld en de grote lijnen bepaald op basis van onze eigen analyses en alle informatie die we in de afgelopen maanden hebben gekregen.’

Collega’s van het CBS in Heerlen in gesprek met elkaar
© CBS

Wat zijn de drie belangrijkste doelen van het Meerjarenprogramma 2024-2028?

‘We hebben met de directie diverse keren gesproken over de eigen ideeën en de uitkomsten van de in- en externe consultaties. Op basis daarvan hebben we drie strategische doelen vastgesteld: maatschappelijke opgaven centraal, toegang tot data vergroten en behoud van hoge kwaliteit. Wat dat eerste punt betreft willen we graag een bijdrage leveren aan een aantal maatschappelijke opgaven zoals wonen, ondermijnende criminaliteit, klimaat en duurzaamheid. Samen met andere partijen willen wij data allianties vormen, die de informatie rond de genoemde thema’s zo volledig en overzichtelijk mogelijk ordenen.’

‘Met betrekking tot het tweede strategische doel willen we de toegankelijkheid van onze data vergroten en daarmee het gebruik van onze data. Het CBS heeft veel kennis van data en van wat nodig is om die verantwoord te gebruiken. Dat gaat om opslaan, verwerken, koppelen en beschikbaar stellen van data, informatiebeveiliging en privacybescherming. Die kennis stellen we graag ter beschikking aan overheden en wetenschap. Daarvoor verbeteren wij onze dienstverlening op verschillende gebieden, bijvoorbeeld voor onderzoekers die werken op onze beveiligde microdata via Remote Access. Het gebruik daarvan is sterk toegenomen en gaat gepaard met wensen voor betere ondersteuning. Die willen we graag leveren, waarbij de beveiliging minstens op het huidige niveau moet blijven. Statline is onze online database met al onze statistische uitkomsten. Die database bevat heel veel gegevens maar vinden wat je zoekt is niet zo gemakkelijk. Daar gaan we dus mee aan de slag. Onze uitkomsten stellen we ook via ons eigen Open Data kanaal beschikbaar. Ook daarvan is het gebruik flink gestegen. Gebruikers hebben behoefte aan ondersteuning daarbij en dat vraagt dus extra inzet van ons.’

‘Ons derde strategische doel is dat wij inzetten op het behoud van onze hoge kwaliteit. Dat vormt de basis voor onze betrouwbaarheid. Om toonaangevend te blijven en onze organisatie voor te bereiden op de toekomst, investeren we in ons personeel, onze processen en IT. Waar mogelijk en noodzakelijk versnellen we het beschikbaar komen van statistische informatie. Daarbij is de bescherming van persoonsgegevens en de veiligheid van onze data essentieel.’

Collega’s van de Infoservice van het CBS in Den Haag staan journalisten te woord
© CBS

Op welke manier gaat het CBS concreet invulling geven aan deze doelen?

‘We hebben als eerste stap een beperkt aantal subdoelen geprioriteerd voor 2024. Zo richten we ons in 2024 op 3 maatschappelijke opgaven: armoede, green deal en woningbouw. Daar zijn inmiddels ook programmamanagers voor benoemd. Het startpunt is om in kaart te brengen waar de maatschappelijke opgaven uit bestaan: wat zijn de beleidsdoelen en welke informatie is daarvoor relevant? Vervolgens gaan we alle informatie die we over die opgave hebben bij elkaar brengen en gaan we na welke informatie bij andere organisaties beschikbaar is. Als er dan nog informatie ontbreekt, gaan we samen met andere partijen ervoor zorgen dat die informatie er komt.
Daarnaast geven we in 2024 prioriteit aan en maken we plannen voor de vernieuwing van onze website en onze database StatLine. Dat geldt ook voor de verbetering van onze microdataservice. De komende maanden worden gebruikt om de plannen daarvoor concreet te maken.’

Het CBS heeft de afgelopen jaren flink geworven voor nieuw personeel. Dat gaat ook de komende jaren nog volop door. Kunt u iets zeggen over deze vernieuwingsslag qua personeel?

‘Ja, de arbeidsmarkt wordt krapper en het kost meer moeite, maar het lukt nog steeds om kwalitatief goede en betrokken nieuwe collega’s aan te trekken. Daar ben ik heel blij mee, want die hebben we hard nodig, vooral vanwege de uitstroom als gevolg van pensionering. Het is belangrijk dat we als CBS flexibel zijn om in te kunnen spelen op veranderende behoeften van de samenleving. De wijze waarop wij data verzamelen, verwerken en publiceren verandert ook continu. Daarom besteden we veel aandacht aan kennisverbreding en opleiding van onze medewerkers. Daarbij kijken we niet alleen naar de korte termijn, maar ook naar de mogelijkheden voor de verdere toekomst. Dat we medewerkers voldoende loopbaanmogelijkheden aan kunnen bieden vinden we erg belangrijk. We investeren daar veel geld en tijd in.’