CBS vermindert piekbelasting enquêtes voor bedrijven
Evenwichtskunst
‘Goede statistieken maken is een evenwichtskunst: enerzijds heb je data nodig van bedrijven, anderzijds wil je bedrijven zo min mogelijk belasten met enquêtes’, zegt Leanne Houben. Zij is regeldrukcoördinator bij het CBS. Het CBS heeft de wettelijke taak om statistieken te leveren die belangrijk zijn voor Nederland, met name voor beleid, praktijk en wetenschap. Maar ook voor de bedrijven zelf. Die taak vloeit voor het overgrote deel voort uit Europese regelgeving. ‘Een groot deel van de nodige informatie haalt het CBS uit registraties, bijvoorbeeld van de Kamer van Koophandel’, legt Houben, uit. ‘Alleen voor gegevens die niet op een andere manier beschikbaar zijn, worden steekproefsgewijs enquêtes naar Nederlandse bedrijven gestuurd. Hieraan meewerken is bij wet verplicht gesteld.’Regeldruk verlichten
Om onevenredige administratieve lasten te voorkomen, is in de genoemde CBS-wet vastgelegd dat de enquêtelast voor bedrijven zo laag mogelijk moet zijn. Het CBS heeft in het verleden al veel gedaan om de regeldruk voor bedrijven te verlichten, zoals bijvoorbeeld steekproeven zoveel mogelijk verkleinen en gebruik maken van administratieve data. Ondanks deze maatregelen kan de regeldruk voor een aantal individuele bedrijven in sommige gevallen nog steeds onevenredig hoog zijn. Het CBS heeft daarom – en mede naar aanleiding van de aanbevelingen van de Strategische Commissie Betere Regelgeving Bedrijven uit juni 2020 – een programma opgezet om nogmaals kritisch naar deze regeldruk te kijken. En dat werpt nu vruchten af.Het CBS heeft in het verleden al veel gedaan om de regeldruk voor bedrijven te verlichten
Twee miljoen Nederlandse bedrijven
‘In Nederland zijn iets meer dan twee miljoen bedrijven. Het overgrote deel hiervan – 97 procent – heeft minder dan twintig medewerkers. Op deze groep bedrijven hebben we ons gefocust’, vertelt projectleider Lianne Ippel. Vanaf 2021 monitoren de steekproefexperts nauwkeurig hoeveel enquêtes een bedrijf ontvangt. ‘Het blijkt dat jaarlijks ongeveer 8 procent van het aantal bedrijven tot 20 medewerkers benaderd wordt voor één of meerdere CBS enquêtes. Binnen die 8 procent-groep is gekeken welke bedrijven tot tien medewerkers drie verschillende onderzoeken per jaar voorgelegd kregen en welke bedrijven tot twintig medewerkers vier verschillende onderzoeken per jaar ontvangen. Als een bedrijf voor verschillende onderzoeken in een steekproef is opgenomen, wordt gekeken of het mogelijk is het bedrijf alsnog uit de steekproef te verwijderen. Dit is afhankelijk van hoe belangrijk dit specifieke bedrijf voor het betreffende onderzoek is.’Meting
Na een jaar zijn de resultaten geanalyseerd om te beoordelen of deze maatregelen kunnen helpen in het verlagen van de regeldruk. Uit de meting blijkt dat er in eerste instantie (mei 2021) een kleine 800 bedrijven waren die boven de gestelde grens van het aantal verschillende onderzoeken per 12 maanden zaten. Een jaar later (mei 2022) was dit aantal teruggelopen tot een kleine 400 bedrijven. Ippel: ‘Een mooi resultaat, echter enige terughoudendheid is geboden omdat ter vervanging van de uit de steekproef verwijderde bedrijven vaak andere bedrijven zijn verzocht de enquête in te vullen. Hierdoor lopen de vervangende bedrijven op hun beurt weer kans om in de nabije toekomst boven de gestelde grens te komen. Om dit scenario te voorkomen loopt er een onderzoek naar de toepassing van geschikte steekproefmethoden om een gelijkmatigere verdeling van de piekbelasting te bereiken.’Bedrijven ontlasten
Ippel en Houben zijn trots op het resultaat tot nu toe, maar zijn ook realistisch. ‘Er is nog veel werk te verzetten’, zegt Ippel. ‘Zo hebben we ook het plan om te onderzoeken hoe grotere bedrijven tot 100 medewerkers te ontlasten zijn. De gegevens van vrijwel al deze bedrijven zijn noodzakelijk voor het CBS om kwalitatief goede statistieken te maken. Het lijkt er dan ook op dat voor deze groep geen alternatieve steekproefoplossingen mogelijk zijn. Het CBS onderzoekt daarom andere mogelijkheden die het invullen van de enquêtes vereenvoudigen en duidelijker maken welke acties op welk moment van een bedrijf verwacht worden.’Positief kritisch
Het CBS heeft deze pilot samen met het bedrijfsleven uitgewerkt. ‘De inbreng vanuit de praktijk is natuurlijk ontzettend belangrijk als je een tool ontwikkelt die iets voor diezelfde praktijk moet gaan betekenen’, verklaart Houben. ‘Het bedrijfsleven zelf zit er positief kritisch in.’ Inge Puijk was namens brancheorganisatie Techniek Nederland lid van de Strategische Commissie Betere Regelgeving Bedrijven. ‘De hoeveelheid werk voor een ondernemer wordt vaak onderschat. Zeker als het om informatie gaat die niet standaard in het systeem zit. Voor sommige ondernemers is het dan een zware last. Het is daarom goed dat het CBS zich zo inzet om de enquêtedruk te verlagen.’Relevante links
- Deelnemers enquêtes - CBS voor uw bedrijf
- Deelnemers enquêtes - Handhaving
- Privacyregels CBS - Privacy