Werken bij het CBS aan onderzoek met impact op de maatschappij

/ Auteur: Melanie van Spronsen - Valize
Bart Klijs is statistisch onderzoeker bij het CBS
© Sjoerd van der Hucht Fotografie / My Eyes4u productions
Hoe snel groeit de Nederlandse bevolking? Welk percentage van de Nederlanders koopt online? En welke impact heeft het coronavirus op onze maatschappij? Voor antwoord op deze en andere vragen kan iedereen bij het CBS terecht. Maar hoe is het om er te werken? Bart Klijs en Naomi Schalken vertellen enthousiast wat hun werk zo boeiend maakt.
Bart Klijs werkt bij het CBS als statistisch onderzoeker. ‘Na de afronding van mijn studie fysiotherapie kwam ik er al snel achter dat ik het praktijkdeel veel minder leuk vond dan ik vooraf dacht. Ik besloot er nog een kopstudie bewegingswetenschappen aan de Universiteit Maastricht aan vast te knopen.’ Daarna volgden diverse banen als onderzoeker op het gebied van gezondheid, onder andere bij het Erasmus MC in Rotterdam, waar hij promoveerde. Ook werkte hij aan zijn postdoc bij de afdeling epidemiologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen. ‘Mijn hart ligt bij het onderzoek.’

Gezondheid en zorg

Klijs begint zijn CBS-loopbaan bij de afdeling Gezondheid en Zorg in 2016. ‘Ik heb daar onder andere gewerkt aan de ontwikkeling van een methode om prijs- en volumeontwikkelingen in de medisch specialistische zorg te meten’. Met een voorbeeld uit de ziekenhuiszorg licht hij dit toe. ‘Een verandering in de totale uitgaven voor de ziekenhuiszorg kan betekenen dat behandelingen of producten goedkoper of duurder zijn geworden; dit is de prijsontwikkeling. Het kan echter ook zo zijn dat bepaalde behandelingen of producten in dat jaar vaker of juist minder vaak zijn voorgekomen. Dit is de volumeontwikkeling’. Tijdens zijn werk bij het CBS was Klijs ook copromotor van Marianna Mitratza. ‘Binnen een samenwerkingsproject met het AMC deed deze promovenda onderzoek naar de kwaliteit van de Nederlandse doodsoorzakenregistratie. Dat was voor het CBS een belangrijk project.’

Online platformen

In 2020 maakt hij binnen het CBS de overstap naar zijn huidige functie: projectleider onderzoek naar online platformen. ‘Een online platform is een digitale dienst’, legt Klijs uit. ‘Dus een website of een app die bemiddelt in de uitwisseling van goederen, diensten of informatie. Neem bijvoorbeeld Bol.com. Zij hebben een eigen aanbod, maar brengen ook connecties tussen afnemers en andere aanbieders tot stand’. Naast projectleider onderzoek online platformen heeft hij nog een tweede projectleidersfunctie en wel op het gebied van toerisme. In beide functies werkt hij veel samen met externe partijen, zowel op landelijk als regionaal niveau. ‘Dat is belangrijk én interessant. Het zorgt ervoor dat je een goed beeld krijgt van wat er in de samenleving speelt. Daardoor kun je je ideeën verder ontwikkelen’.

Switch

De switch die Klijs maakte van de sector Gezondheid en Zorg naar de sector Cultuur, Toerisme en Technologie was een stap waar hij even over moest nadenken. ‘Zo’n switch heeft twee kanten. Het is enerzijds heel leerzaam, anderzijds moet je opnieuw inhoudelijke kennis opbouwen. Dat vind ik wel een uitdaging. Maar een voordeel van werken bij het CBS is dat het aantal onderwerpen waar het statistiekbureau onderzoek naar doet heel groot is. Je hebt dus veel mogelijkheden je te verdiepen in materie die bij je past. In mijn geval vind ik het belangrijk dat mijn onderwerp een duidelijke maatschappelijke relevantie heeft.’

Naomi Schalken is statistisch onderzoeker bij het CBS
© Sjoerd van der Hucht Fotografie / My Eyes4u productions

Specialisatie

Naomi Schalken volgde haar master Methodology and Statistics for the Behavioural, Biomedical and Social Sciences aan de Universiteit Utrecht. Gedurende haar studie maakte ze via de EMOS-module (European Master Official Statistics) al kennis met het CBS. Zij kwam hiervoor geregeld naar het CBS-kantoor in Den Haag waar verschillende methodologen meer over hun eigen specialisatie vertelden. ‘Mijn interesse voor de sociale wetenschappen in combinatie met statistiek zorgde ervoor dat werken bij het CBS een logische vervolgstap was.’

Afwisselend werk

Sinds oktober 2018 is Schalken statistisch onderzoeker bij het team Beleidsstatistiek van het CBS. ‘Hier komen vanuit verschillende overheidspartijen specifieke onderzoeksvragen binnen. Door bronnen met elkaar te combineren kijken we hoe we de vraag van de opdrachtgever het beste kunnen beantwoorden. Ik werk aan verschillende thema’s. Naast onderzoek naar het aardbevingsgebied in Groningen, houd ik me bezig met armoede, culturele diversiteit en gezondheid. Dit maakt het werk afwisselend. Het ene moment doe ik de intake, waarbij ik de vraag van de opdrachtgever vertaal naar een voorstel. De andere keer vervul ik de rol van projectleider of maak ik visualisaties in de vorm van een dashboard.’

Motivatie

Het CBS maakt steeds vaker gebruik van dashboards om cijfers op een toegankelijke en interactieve manier te presenteren. ‘Visueel gepresenteerde cijfers zijn aantrekkelijker dan cijfers in tabellen. Een gebruiker kan specifiek inzoomen op de onderdelen die voor hem of haar relevant zijn. In vergelijking met tabellensets zijn de resultaten ook gemakkelijker te interpreteren: een dashboard is compact en geeft overzicht’, aldus Schalken. Wat deze onderzoekster motiveert is werken aan sociaalwetenschappelijke thema’s met een grote actualiteitswaarde. ‘Je bent altijd met onderzoek bezig dat maatschappelijk relevant is. Zo kwamen tijdens de coronaperiode vragen binnen over het gebruik van bepaalde overheidsregelingen door ondernemers.’

Risico op armoede

Naast interessant onderzoek biedt het CBS ook goede mogelijkheden voor medewerkers die zichzelf willen ontwikkelen. ‘Via de CBS Academy, het interne opleidingsinstituut, volg ik trainingen over data science en Artificial Intelligence. Ook werk ik momenteel aan een project over Nederlandse huishoudens met het risico op armoede. Met gebruikmaking van machine learning bouwen onze methodologen een model om te onderzoeken welke factoren het risico vergroten om in armoede te komen of te blijven. Dat vind ik interessant!’

Relevante links