CBS draagt bij aan harmonisatie Europees onderzoek naar beroepsbevolking
Meer harmonisatie
De nieuwe invulling van het internationale onderzoek naar de beroepsbevolking is het resultaat van een Europese verordening, die op 1 januari 2021 van kracht is geworden. Deze verordening moet zorgen voor meer harmonisatie tussen sociale statistieken, waaronder het werkloosheidscijfer in de 27 landen van de Europese Unie. Samen met de nationale statistiekbureaus van de lidstaten van de Europese Unie is het CBS intensief betrokken geweest bij de ontwikkeling van deze nieuwe verordening.Registers
‘We hebben onder andere over de inhoud van de enquête en de implementatie ervan veel overleg gevoerd met Eurostat en de International Labour Organization in Genève’, aldus Eric Schulte Nordholt. Hij is als internationaal coördinator sociale statistieken bij het CBS betrokken geweest bij de ontwikkeling en implementatie van de vernieuwde Enquête Beroepsbevolking (EBB), internationaal bekend als de Labour Force Survey (LFS). Het CBS heeft onder meer aangedrongen op het gebruik van variabelen uit bestaande registers, zodat de vragenlijst beperkt kan worden. ‘Wij hebben in die Europese overleggen onder meer kennis ingebracht over hoe je dit goed kunt doen. Ook hebben wij onze ervaring ingebracht met het herwegen van data als de respons in bepaalde subgroepen achterblijft’.Belangrijk kengetal
Van alle persoons- en huishoudensenquêtes die het CBS houdt, is de Enquête Beroepsbevolking één van de belangrijkste volgens Schulte Nordholt. ‘Naar het werkloosheidscijfer, dat maandelijks wordt gepubliceerd, wordt altijd reikhalzend uitgekeken, ook in Europees verband. Tezamen met onderliggende data over onder meer de samenstelling van de beroepsbevolking is dit cijfer een belangrijk kengetal voor beleidsbepalers. De statistieken over de arbeidsmarkt zijn cruciale input voor de coördinatie van het Europese economische beleid.’Kernvragenlijst
In de loop van de jaren is de manier waarop lidstaten hun onderzoek naar de beroepsbevolking uitvoeren steeds verder geharmoniseerd. In de verordening die 1 januari van dit jaar van kracht is geworden, is een aantal zaken vastgelegd ten aanzien van de wijze waarop het onderzoek naar de beroepsbevolking moet worden uitgevoerd. ‘Voorheen hadden de lidstaten meer vrijheid bij de formulering van vragen en de volgorde waarin respondenten vragen worden voorgelegd. Er is nu een kernvragenlijst vastgesteld, waar alle lidstaten zich aan moeten houden. Dit zorgt ervoor dat de uitkomsten van al die nationale onderzoeken beter vergelijkbaar zijn’.Hogere respons
Het CBS heeft de Europese harmonisatieslag aangegrepen om de eigen Enquête Beroepsbevolking verder te optimaliseren. ‘Zo zijn we overgestapt van een huishoudensenquête naar een persoonsenquête. De respondent krijgt nu hoofdzakelijk vragen over zichzelf en veel minder over andere personen in het huishouden’, aldus Martijn Souren, procesmanager van de Enquête Beroepsbevolking (EBB) bij het CBS. ‘Dit zorgt ervoor dat de enquête korter is. De enquête start met de mogelijkheid om de vragenlijst via internet in te vullen. We zien dat respondenten die dat doen nu zo’n 11 minuten minder lang bezig zijn met het invullen van de enquête. De verkorte duur en een nieuwe ‘look and feel’ van de vragenlijst hebben een positieve invloed op de respons van de internetenquête. Die is gestegen van 25 procent naar 38 procent. Deze stijging draagt bij aan een efficiënte dataverzameling door het CBS’, aldus Souren.
Uitstel door corona
De publicatie van de resultaten uit het nieuwe enquête-design door het CBS is als gevolg van corona met een half jaar uitgesteld. ‘Enquêteren aan de deur is belangrijk om voldoende respons in alle subgroepen te behalen, maar enquêteren aan huis was het afgelopen half jaar niet mogelijk’. In de nieuwe opzet was nog geen ervaring opgebouwd over de impact van de ontbrekende interviews die huis aan huis worden afgenomen. Bij het oude design is die ervaring er wel. ‘Daarom is het CBS parallel aan het nieuwe design langer doorgegaan met het oude design. Hierdoor kan de continuïteit van de uitkomsten gegarandeerd worden’, aldus Souren.Mix van methoden
De totale omvang van de respons kon goed op peil blijven omdat anders dan in sommige Europese lidstaten (waar het statistiekonderzoek meer drijft op face-to-face enquêtes) het CBS zich bedient van een bredere mix van methoden van dataverzameling. Souren: ‘We vragen altijd eerst aan respondenten om de enquête zelf in te vullen via internet. Pas daarna nemen onze interviewers de enquête aan huis of telefonisch af. Het is een groot voordeel gebleken dat wij niet volledig afhankelijk zijn van face-to-face interviews. Ook tijdens de coronacrisis waren wij hierdoor in staat om veel persoons- en huishoudensenquêtes af te nemen’.Afwijkingen in de cijfers
De cijfers die Eurostat over de Nederlandse beroepsbevolking in 2021 presenteert zullen afwijken van de officiële CBS-uitkomsten. Daar waar het CBS in 2021 de uitkomsten van het oude design langer voortzet, publiceert Eurostat wel al vanaf 15 juli 2021 op basis van de data uit het nieuwe design. De cijfers van Eurostat hebben de status ‘voorlopig’ omdat geen rekening wordt gehouden met het ontbreken van de enquêtes aan huis. Ook is de totale omvang van de respons uit het nieuwe design nog veel kleiner dan in het oude design. Dit komt doordat het CBS, anders dan andere lidstaten, niet in één keer is overgestapt op het nieuwe enquête-design van Eurostat.Volledige dataset
‘Voor de vergelijkbaarheid van onze nationale cijfers in de tijd vinden wij het niet wenselijk om respondenten gedurende deze cyclus een andere vragenlijst voor te leggen’, aldus Souren. ‘Dit betekent dat er in ons geval een jaar overheen gaat voordat Nederlandse uitkomsten berekend zullen worden op basis van een volledige dataset uit het nieuwe geharmoniseerde enquête-design. Tot dat moment betekent het dat de Eurostat-uitkomsten afwijken van de officiële CBS-cijfers, die nog op het oude design zijn gebaseerd’. De voorlopige resultaten uit de eerste dataset van het nieuwe design wijzen erop dat in de nieuwe verplichte manier van bevraging met name jongeren vaker aangeven dat ze werkzaam zijn. Daarnaast wordt in de nieuwe enquête gevraagd welk soort contract ze hebben en dat blijkt vaker van tijdelijke aard te zijn dan bij de oude manier, waarbij gevraagd werd of ze in vaste dienst zijn. Niet-werkenden zijn op hun beurt vaker werkloos volgens het nieuwe design; ze geven vaker aan dat ze op zoek zijn naar werk en op korte termijn kunnen starten.Wanneer worden de officiële CBS-cijfers over de EBB gepubliceerd?
In de tweede helft van 2021 komen er steeds meer data van het nieuwe design beschikbaar waarmee de verschillen tussen de CBS-cijfers en die van Eurostat worden berekend. Waarschijnlijk kan het CBS in het vierde kwartaal van 2021 al iets meer zeggen over die verschillen. In het eerste kwartaal van 2022 zullen de definitieve nieuwe cijfers door het CBS worden gepubliceerd.
Relevante links
- Artikel - Onderzoek naar beroepsbevolking in 2021 vernieuwd
- Privacyregels CBS - Privacy
- Website - Eurostat - Employment and unemployment (LFS)