CBS-onderzoek naar online retail en gevolgen voor de arbeidsmarkt
Arbeidsmarkt
Het CBS verricht al veel onderzoek naar online retail, vertelt projectleider en onderzoeker Niek Verbaan. ‘We kijken bijvoorbeeld naar de omzet van bedrijven die online handelen, de kenmerken van deze bedrijven en welke doelgroepen online kopen. Maar op het gebied van de arbeidsmarkt hadden we nog geen cijfers.’ Het CBS heeft voor het onderzoek per bedrijf bekeken of het aan internethandel doet of niet. Vervolgens zijn deze gegevens geaggregeerd en is aan de hand van de polisadministratie onderzocht hoeveel mensen bij die bedrijven werken, of dit mannen of vrouwen zijn, wat voor soort contract ze hebben en hoeveel ze verdienen.Baandynamiek
Ook de baandynamiek bij deze bedrijven is in kaart gebracht. Dat is het aandeel nieuwe, doorlopende en beëindigde banen. Naast detailhandelaren zijn post- en koeriersbedrijven meegenomen in het onderzoek, omdat verwacht wordt dat de opkomst van online retail eveneens van invloed is op de vraag naar arbeid in sectoren die deel uitmaken van de productie- en distributieketen van winkels die via internet verkopen. Denk bijvoorbeeld aan distributiecentra, callcenters en logistieke dienstverleners.Veel perspectief
Bij dit onderzoek is intensief samengewerkt tussen verschillende divisies van het CBS, zowel op economisch als sociaal gebied. Prof. Wendy Smits, hoogleraar Labour Market Flexibility aan de Universiteit van Maastricht en statistisch onderzoeker bij het CBS: ´We zien veel perspectief in het combineren van economische en sociale statistieken. Dit levert inzicht op in de impact die economie en maatschappij op elkaar hebben.’Opvallende resultaten
De vergelijking tussen winkels die niet aan online retail doen, winkels die dat wel doen, webwinkels en post- en koeriersbedrijven laat een aantal opvallende resultaten zien. Bij webwinkels en post- en koeriersbedrijven krijgen medewerkers een hoger loon, maken medewerkers een langere werkweek en zijn meer mannen werkzaam. In webwinkels krijgen flexmedewerkers in doorlopende banen bovendien eerder een vast contract. Verbaan: ‘We zijn blij dat dit compacte onderzoek nu succesvol is afgerond. We denken na over een vervolg, want uit de resultaten komen veel vervolgvragen voort. Het onderzoek heeft bovendien de nodige beperkingen, bijvoorbeeld omdat maar een deel van de werkgelegenheid bij de detailhandel en post- en koeriersdiensten is belicht. Zzp’ers zijn bijvoorbeeld buiten beschouwing gelaten.’Haalbaarheidsonderzoek
Volgens Smits was dit een eerste haalbaarheidsonderzoek. ‘Daarin hebben we bekeken wat we in kaart kunnen brengen op basis van bestaande CBS-databronnen en welke data we kunnen koppelen. Met deze eerste bevindingen kunnen we verder. We hebben ons nu specifiek op twee sectoren gericht, de detailhandel en de post- en koeriersbedrijven. Maar als de werkgelegenheid in een sector stijgt, heeft dat ook gevolgen voor andere sectoren. Denk aan bedrijven die sites ontwikkelen voor webwinkels. Die samenhang is interessant. Bovendien verandert de aard van de werkzaamheden. Daar hebben we nu nog geen zicht op kunnen krijgen.’Samenwerking met partners
Het onderzoek naar de invloed van online retail op de arbeidsmarkt maakt onderdeel uit van het programma ‘Adequaat meten van de economie (AME)’, waarmee het CBS samen met partners werkt aan het in kaart brengen van nieuwe economische fenomenen. Ook de gebruikers van de statistieken van het CBS, vertegenwoordigd in de gebruikersraad, gaven aan veel belangstelling voor de gegevens over de ontwikkeling van de werkgelegenheid te hebben naar aanleiding van de groeiende online retail.Discussie op basis van cijfers
Verbaan: ‘Het AME-programma is mede opgezet om witte vlekken op het gebied van het meten van de economie in te vullen. Dit is een van die witte vlekken en een eerste stap om de effecten van en de discussie over online retail concreet te maken. Iedereen heeft namelijk verwachtingen over de effecten, maar nu zijn er cijfers om ons op te baseren.’ Volgens Smits is die informatie voor beleidsmedewerkers zeer relevant. ‘Gemeenten zien de winkels uit hun centra verdwijnen. Online handel stelt ook andere eisen aan werknemers. Daar moet je rekening mee houden als je mensen opleidt.’Programma ‘Adequaat Meten van de Economie’
Globalisering, digitalisering en verdienstelijking maken het meten van de economie steeds ingewikkelder. Dat is de reden waarom het CBS in 2018 het programma ‘Adequaat meten van de economie (AME)’ is gestart. In een expertgroep denkt het CBS samen met ministeries, kennisorganisaties, grote gemeenten en banken na over oplossingen voor meetproblemen en nieuwe economische fenomenen.
Relevante links
- Artikel - Gevolgen van online retail op de arbeidsmarkt
- AME-landingspagina - Adequaat meten economie
- Artikel - CBS onderzoekt de waarde van data
- Artikel - CBS werkt samen met wetenschap en beleid aan adequaat meten economie
- Privacyregels CBS - Privacy