Sensor Data Challenge 2021: experimenteren met slimme sensoren
Smart Sensor Technology
Sensoren worden steeds betaalbaarder en lichter in gewicht. Daarom worden deze meetinstrumentjes steeds vaker ingezet voor onderzoek. Smart Sensor Technology maakt het mogelijk om de kwaliteit van de data te verbeteren en antwoorden op vragenlijsten objectiever te meten. Het CBS zoekt al een aantal jaren naar mogelijkheden om bij grote groepen mensen metingen te kunnen doen met sensoren. Kleine sensorsystemen kunnen hier een belangrijke rol bijspelen. Dat is de reden waarom het CBS – samen met een aantal partners – sinds 2017 vrijwel jaarlijks een Sensor Data Challenge organiseert. Het hoopt hiermee tot innovaties te komen.Uitdagende vraagstukken
Net als voorgaande jaren was er ook voor de Sensor Data Challenge 2021 veel animo. Organisator Barry Schouten, methodoloog bij het CBS en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht: ‘Acht verschillende teams deden uiteindelijk mee. Vooral de studenten van de Haagse Hogeschool waren goed vertegenwoordigd, maar ook de hogescholen van Groningen en Zwolle waren van de partij. De universiteit van München zorgde voor een internationale component.’ De uitdagende vraagstukken waarover de deelnemers zich bogen werden ingebracht door verschillende partners. ‘Zo was de Arbo Unie geïnteresseerd in het meten van blootstelling aan gevaarlijke stoffen van werkenden. Het ministerie van Defensie wilde kunnen meten hoeveel stress militairen ervaren als ze in actie zijn. Bij de universiteit van München lag de focus op het meten van de kwaliteit van spraak bij ouderen die bijvoorbeeld eenzaam zijn. Het CBS was op zoek naar een manier om het invullen van het Tijdsbestedingsonderzoek te vergemakkelijken.’
Leren en experimenteren
Mirjam Zijderveld is docent Organisatie- en veranderkunde bij de opleiding Technische Bedrijfskunde aan de Haagse Hogeschool en één van de organisatoren van de Sensor Data Challenge 2021. Zes jaar geleden introduceerde zij de eerste hackathon bij de Haagse Hogeschool om vraagstukken op gezondheidsgebied op te lossen. ‘We kwamen er voor het eerst mee in aanraking tijdens onze reis naar Silicon Valley voor een kennisuitwisseling in de Verenigde Staten. Ik was op zoek naar een innovatieve manier om studenten te stimuleren. De hackathon is een heel mooi middel om te leren en experimenteren. Het levert voor beide partijen iets op, zowel voor de probleemeigenaars als de studenten.’ John Bolte, lector Smart Sensor Systems aan de Haagse Hogeschool, werd geïnspireerd door dit concept en werkte het met een aantal collega’s en Barry Schouten van het CBS verder uit tot een interessante challenge voor studenten en junior professionals. Daarin staan vraagstukken over gezondheid, werken en leven centraal.Nieuwe methoden en technieken ontdekken
Danny de Jong was één van de enthousiastelingen die meedeed aan de hackathon en met zijn team de eerste prijs van 1000 euro won. Hij studeert Computing Science aan de Universiteit Utrecht en volgde daarvoor een opleiding software engineering aan de Haagse Hogeschool. Daar leerde hij via de studievereniging Lennart van Koppen en Matthijs Boelens kennen. Zij vormden het team ‘Simply the best’ bij de Sensor Data Challenge. ‘Dit was niet onze eerste hackathon. We hebben eerder meegedaan met de Mobility Challenge van de ANWB en de Dutch Open Hackathon van de Hogeschool in Zoetermeer. Het is een hele leerzame manier om snel nieuwe methoden en technieken te ontdekken.’ Door de coronamaatregelen was de hackathon deze keer geheel online. ‘Bij het oplossen van ons vraagstuk over het Tijdsbestedingsonderzoek werden we gelukkig heel goed begeleid door Marieke Houben-van Herten, onderzoeker bij het CBS.’‘Data Challenges zijn een hele leerzame manier om snel nieuwe methoden en technieken te ontdekken’
Dagboekdata
Het Tijdsbestedingsonderzoek van het CBS bestaat al sinds 1975. Het is een Europees onderzoek, waarbij iedere vijf jaar aan een grote groep mensen wordt gevraagd of zij hun tijdsbesteding gedurende één week elke 10 minuten kunnen bijhouden in een ‘dagboek’. Dagboekdata zijn een rijke bron van informatie, omdat ze inzicht geven in wie wat wanneer doet. In de praktijk blijkt dat het nog niet meevalt om nauwkeurig alle activiteiten op een dag bij te houden. De Jong: ‘We kregen de opdracht iets te bedenken waardoor respondenten dit dagboek makkelijker en meer secuur kunnen invullen. Voor activiteiten buitenshuis kan dat met de gps op je smartphone, maar voor binnenshuis moet een andere oplossing worden gezocht. Je kunt daarvoor bluetooth beacons in je huis installeren, die via signalen aangeven in welke ruimte je je bevindt. Dat is echter een dure oplossing. Daarom hebben wij gekozen voor NFC (near field communication)-stickers met sensoren, die in je huis kunnen worden opgeplakt en die je met je smartphone kunt uitlezen. Daardoor staat de informatie gelijk in je agenda en is het veel makkelijker later het dagboek in te vullen.’Aantal criteria
Terugkijkend zijn de organisatoren erg te spreken over de resultaten van deze hackathon. Zijderveld: ‘Ondanks dat het evenement deze keer volledig online was, is alles goed verlopen. We hebben aan de teams een sensor-basis-kit gestuurd en daar zijn ze enthousiast mee aan de slag gegaan. De meeste teams hebben zelfs ’s nachts doorgewerkt.’ Het winnende team wist binnen 24 uur een goedwerkende demo in elkaar te zetten, die ze tijdens hun eindpresentatie lieten zien. De jury was hier erg lovend over. Schouten: ‘Er zijn een aantal criteria voor de jury om het uitgewerkte idee te beoordelen: originaliteit, haalbaarheid en aantonen dat het idee in de praktijk werkt. Op die punten scoorde het winnende team heel goed. Hun idee is ook relatief goedkoop en heel goed bruikbaar voor het CBS. Eind van dit jaar hopen we een pilot op dit gebied te kunnen organiseren.’Relevante links
- Artikel - Statistieken innoveren met datachallenges
- Artikel - Gezondheidsproblemen te lijf met sensoren
- Artikel - CBS experimenteert met sensoren
- Artikel - Met sensoren gezondheid van Nederlanders verbeteren
- Privacyregels CBS - Privacy