CBS en transportsector slaan handen ineen

/ Auteur: Jan Hendriks
Lossen van goederen door vrachtauto
© CBS
Transport is een belangrijke indicator van de stand van de economie. Daarom willen beleidsmakers graag een zo actueel mogelijk inzicht hebben in deze sector. Het aanleveren van de gewenste gegevens door logistieke ondernemers is echter tijdrovend. Met het project Vehicle Emission Shipment Data Interface (VESDI) realiseren het CBS, Topsector Logistiek en brancheorganisatie Transport en Logistiek Nederland (TLN) een toekomstbestendige infrastructuur om elektronisch de basisgegevens van transport te verzamelen en aan te leveren bij het CBS.
Wout van den Heuvel van brancheorganisatie TLN is namens de stichting Uniforme Transport Code (SUTC) nauw betrokken bij het nieuwe initiatief. SUTC is een beheer- en expertisecentrum voor open IT-standaarden in transport en logistiek, dat fungeert namens TLN en evofenedex. ‘De bereidheid bij transportondernemers om data te delen met het CBS is best groot. Een klein deel doet dit al met behulp van XML rechtstreeks uit transportmanagementsystemen en boordcomputers. Een groot deel vult de periodieke enquêtes van het CBS in via de webportal. Het invullen kost echter veel tijd, terwijl we de administratieve lastendruk voor transportondernemers juist willen verlagen.’

Samenwerking

Ondanks de hoge bereidheid tot het delen van data, hikken ondernemers volgens Van den Heuvel aan tegen de investering in tijd, aandacht en geld om een vorm van geautomatiseerde elektronische aanlevering mogelijk te maken. ‘Ik ben blij dat we een elektronische interface hebben kunnen ontwikkelen gebaseerd op het Open Trip Model (OTM). Een open standaard die vanuit de markt via samenwerking tussen logistiek dienstverleners, IT-leveranciers en verladers tot stand is gekomen. Doordat die standaard er is, kunnen ondernemers deze goed gebruiken zonder veel kosten. Met name de samenwerking met IT-leveranciers via DALTI (Dutch Association of Logistics and Transport IT suppliers) is hierbij cruciaal geweest en speelt een belangrijke rol bij de uitrol naar het logistiek bedrijfsleven. Het is een echte bottom-up benadering.’

Kwaliteit en kwantiteit data verbeteren

Van den Heuvel benadrukt dat het project zich puur richt op het delen van de ‘basis’-data over het voertuig en de goederen. ‘Het gaat om het verzamelen van data ten behoeve van stuurinformatie voor overheden, maar ook voor ondernemers met een logistiek belang. Met dit project willen we zowel de kwantiteit als de kwaliteit van de data die bij het CBS worden aangeleverd verbeteren.’ Straks worden onder meer gegevens bij het CBS aangeleverd over welke vervoermiddelen welke goederen via welke route hebben vervoerd. Om geen concurrentiegevoelige informatie uit te wisselen, is de informatie over de lading op een hoog aggregatieniveau. Daarnaast hanteert het CBS altijd strikte privacyregels, waardoor individuele informatie over bedrijven of personen nooit herleidbaar zijn.

Vrachtwagens op de weg
© Hollandse Hoogte

Zero-emissie zones

De druk om stadskernen verkeersluw te maken en alleen met schone voertuigen te werken, is vanuit het oogpunt van de bewoners van een stad begrijpelijk. ‘De invoering in 2025 van zero-emissie zones is één van de stappen die gezet worden om dat doel te bereiken. Tegelijk willen diezelfde bewoners heel mobiel zijn en goed bediend worden met boodschappen, bestellingen en bouwmaterialen. Om die puzzel goed op te lossen hebben de overheden veel meer data over transport nodig dan voorheen beschikbaar was’, aldus programmamanager Herman Wagter. Hij is namens de Topsector Logistiek bij het project betrokken. Gemeentelijke en regionale overheden hebben volgens hem behoefte aan betrouwbare en actuele data over vervoersstromen binnen hun gemeentegrenzen of regio. ‘Dat is voor beleidsmakers essentiële stuurinformatie. Waar moeten bijvoorbeeld – met het oog op het realiseren van emissievrije zones – laadpalen staan en wat zijn strategische plekken aan de rand van de stad om goederen te combineren? Met dit project willen we het voor logistieke ondernemers zo eenvoudig mogelijk maken om data op een veilige en betrouwbare manier beschikbaar te stellen aan het CBS.’

Innovatieve kennis

Volgens Wagter neemt de Topsector Logistiek een unieke positie in binnen het veld van negen topsectoren. ‘Naast het uitvoeren van onderzoek hebben we de mogelijkheid gekregen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om de stap te maken naar toepassing en opschaling. We vertalen innovatieve kennis naar de praktijk. Dit mooie initiatief past naadloos binnen deze ambitie.’ Volgens Wagter is het belangrijk om te kunnen beschikken over accurate en actuele vervoersinformatie. ‘Een goede analyse van ritdata levert cruciale informatie op.’ Als voorbeeld noemt Wagter het realiseren van een toekomstbestendige laadinfrastructuur voor de logistieke sector. ‘Stilstaan bij een laadpaal kost tijd en geld, dus vervoerders plannen anders dan iemand met een privé-auto. Het moet passen binnen de logistieke afspraken. En waar gaat een ondernemer dan laden? Dat bepaalt de vraag voor het elektriciteitsnet en dus waar in netten geïnvesteerd moet worden. Die informatie kun je alleen afleiden uit ritdata.’

Belasting wegennetwerk

Ook wijst Wagter op het belang van goed inzicht in verkeersstromen en belasting van het wegennetwerk voor gemeenten. ‘Neem een stad als Tilburg, daar is 20 procent van de voertuigen verantwoordelijk voor 80 procent van de ritten in de beoogde emissievrije zone. Om goed beleid te kunnen maken is het dan wel handig als je weet waar die voertuigen vandaan komen en waar ze heen gaan.’ Een jaar nadat de Topsector Logistiek van start ging om alle partijen op één lijn te krijgen, is Wagter tevreden over de voortgang die geboekt is. ‘Niet alleen transportondernemers zien er het belang van in, maar ook de meer dan 100 softwareleveranciers. Dat is belangrijk, want via hen is het makkelijker om opschaling sneller te realiseren doordat zij de interface ‘eenmalig’ implementeren en aanbieden aan al hun klanten.’ Wagter is blij met het CBS als partner. ‘Transportondernemers vertrouwen het CBS en dat is een belangrijke basis om hen te enthousiasmeren om mee te werken. Zij weten dat hun data bij het CBS in veilige handen zijn.’

Verbeteren kwaliteit
Projectleider Mathijs Jacobs van het CBS noemt het scheppen van de voorwaarden door de Topsector Logistiek cruciaal om een vliegwieleffect te kunnen realiseren. ‘Hierdoor zijn we met elkaar in staat om al in het eerste jaar verschillende zaken tot stand te brengen, waaronder het technisch mogelijk maken om de gewenste data via OTM aan te leveren. Maar denk ook aan zaken als het verbeteren van de kwaliteit en het verrijken van de wegvervoerstatistieken, onder meer door voertuig- en bedrijfsinformatie en andere CBS-data toe te voegen.

Relevante links