Wekelijks bericht over faillissementen

Bob Kruithof en Cor Boset werken aan snelle maand- en weekberichten over faillissementen
© Sjoerd van der Hucht Fotografie / My Eyes4u productions
De economische gevolgen van de coronacrisis maken betrouwbare informatie over faillissementen relevanter dan ooit. Daarom bericht het CBS sinds april niet alleen maandelijks maar ook wekelijks over het aantal faillissementen in Nederland. De omschakeling naar wekelijks publiceren had enige voeten in aarde, maar kwam snel tot stand.
Zodra duidelijk werd hoe groot de economische gevolgen van de maatregelen tegen het coronavirus zouden kunnen zijn, besloot het CBS dat er wekelijks een update van het aantal faillissementen moest komen. De gebruikers van de cijfers van het CBS, onder wie beleidsmedewerkers en brancheverenigingen, reageerden enthousiast op dit voornemen.

Nieuw bij het CBS

‘Het CBS publiceert normaal gesproken cijfers per maand, kwartaal of jaar’, zegt statistisch onderzoeker Cor Boset. ‘Een weekbericht is een grote verandering, maar de data waren beschikbaar. Daardoor konden we snel een aanpassing doen.’ Het CBS maakt de statistiek over faillissementen met behulp van gegevens van de rechtbank. ‘Deze gegevens krijgen we dagelijks binnen. Ons systeem dat de data verwerkt is echter gemaakt om maandcijfers te maken. Daarom hebben we een nieuwe werkstraat ontworpen, waarmee we het weekbericht kunnen produceren. Die nieuwe werkstraat draait naast de bestaande statistieken met de maandcijfers.’

Ingewikkelde berekening

Om van de ruwe data van de rechtbank een statistiek te maken, moeten de gegevens ingelezen, gecontroleerd en verrijkt worden met registergegevens van het CBS. Deze bewerkingen zijn voor het weekbericht hetzelfde als voor de maandstatistiek. Boset: ‘Alleen de berekening gebeurt apart. Zo’n rekensysteem is ingewikkelder dan je denkt: het is geen kwestie van het aantal uitgesproken faillissementen optellen. De gegevens die we binnenkrijgen zijn ruw en moeten allemaal juist geclassificeerd worden om te voorkomen dat we faillissementen dubbel tellen.’ De snelle omschakeling naar weekcijfers naast het maandbericht was mogelijk omdat het CBS veel van de oude werkwijze kon overnemen. ‘Het draait nu perfect’, zegt statistisch onderzoeker Bob Kruithof, die ervoor zorgt dat de gegevens duidelijk en inzichtelijk gepresenteerd en gepubliceerd worden.

Branches uitsplitsen

Om tegemoet te komen aan de wensen van de gebruikers van de statistiek worden branches waarin veel faillissementen te verwachten zijn nu verder uitgesplitst in de publicaties. Dat geldt bijvoorbeeld voor de branche horeca. Kruithof: ‘Onze gebruikers zijn tevreden, hoewel er vraag blijft naar nog meer detail. Dat kan niet altijd, omdat het CBS gebonden is aan wettelijke afspraken in verband met de privacy. Het CBS publiceert faillissementen naar regio of SBI (Standaard Bedrijfsindeling). Bij het ontwerpen van deze tabellen is door juristen en methodologen gekeken naar de geheimhouding. De faillissementsgegevens per gefailleerde is openbare informatie. Toch moet het CBS zich houden aan de geheimhoudingsregels.

’Cor Boset: ‘Om een voorbeeld te noemen: we mogen gegevens wel uitsplitsen naar regio of naar branche-onderdeel, maar we mogen die informatie niet combineren. We kunnen bijvoorbeeld niet zeggen dat in week 22 een bakker in Friesland failliet is gegaan. Dan is er teveel risico dat de identiteit van de bakker onthuld wordt.’ Door te publiceren naar regio of SBI is de geheimhouding voldoende gewaarborgd.

Met terugwerkende kracht

De weekcijfers zijn voor heel 2020 met terugwerkende kracht beschikbaar. Kruithof: ‘Het weekbericht blijft bestaan zolang daar behoefte aan is.’ Op dit moment is overigens nog geen toename van het aantal faillissementen zichtbaar. Boset: ‘We verwachten meer faillissementen als de voorwaarden bij de steunmaatregelen van de overheid strenger worden. Bovendien komt een faillissement pas in de statistieken als de rechtbank daar uitspraak over heeft gedaan. Daar gaat enige tijd overheen.’

Relevante links