Bedrijfsrisico
‘Het was een uitdaging om dit project tot een goed einde te brengen, maar dankzij betrokken en kundige CBS-collega’s is het gelukt’, zegt programmamanager Elia Bleuten. BLONT staat voor Batchomgeving Lange Termijn Oplossing op Nieuwe Technologie. Met het BLONT-programma werd JC Batch vervangen: een door het CBS vanaf 1995 ontwikkeld systeem waarmee een groot deel van de CBS-statistieken werd gemaakt. JC Batch bestond uit een aantal servers, door het CBS ontwikkelde programmeertaal en software. Omdat JC Batch door de hele organisatie werd gebruikt, was het bedrijfsrisico bij een eventueel falen van het systeem groot. Bleuten: ‘Dat zou direct grote gevolgen hebben voor de productie van de statistieken. De techniek en werkwijze van JC Batch waren inmiddels verouderd en de medewerker die JC Batch had gebouwd zou met pensioen gaan. Daarnaast was het steeds lastiger om het systeem onder de nieuwe Windows versies draaiende te houden. Om flexibel op toekomstige ontwikkelingen te kunnen inspelen zijn we in 2016 gestart met de vervanging van het systeem.’
Populair
Volgens Bleuten was er bij de start van het project enige scepsis. ‘JC Batch was binnen het CBS ongekend populair, alle divisies gebruikten het. Het was stabiel en gebruiksvriendelijk.’ Om BLONT te laten slagen werd gekozen voor een aanpak in drie sporen tegelijkertijd. ‘We moesten allereerst zorgen dat iedereen JC Batch kon blijven gebruiken totdat het BLONT-project was afgerond. De statistiekproductie moest immers gewoon doorgaan. Daarvoor werd een beheerdersteam opgericht. Ook hebben we een noodvoorziening gemaakt voor het geval JC Batch zou uitvallen. Gelukkig hebben we daar nooit gebruik van hoeven te maken.’ Ten tweede moesten de alternatieven voor de belangrijkste functionaliteiten van JC Batch onderzocht worden. Hiervoor werd een team samengesteld met mensen uit de statistische divisies en business analisten van de ICT-afdeling. ‘Zij hebben alternatieven gezocht en ontwikkeld’, zegt Bleuten. Het derde spoor was het overzetten van de bestaande scripts en maatwerksystemen naar de nieuwe situatie.
‘Daarnaast hebben we de kans benut om tijdens de conversie bepaalde productieprocessen volledig te automatiseren en optimaliseren’
Anderhalf jaar eerder afgerond
Bij de start van BLONT op 1 januari 2016 was bepaald dat het project op 31 december 2020 klaar moest zijn. ‘Maar BLONT is meer dan anderhalf jaar daarvoor al afgerond. Vrijwel alle onderdelen van de nieuwe omgeving zijn bij commerciële leveranciers gekocht. Slechts een klein deel is door het CBS zelf ontwikkelde software. Dat heeft voordelen. We gebruiken nu een standaard programmeertaal in plaats van een eigen taal. Ook kunnen we - indien nodig - gemakkelijker gebruik maken van kennis buiten het CBS.’ Terugkijkend zijn er een aantal factoren die het succes van het project hebben bepaald volgens Bleuten: ‘We hebben centraal doelen vastgesteld. Ook hebben we stap voor stap het verbetertraject doorlopen, in beheersbare fases. Daarnaast hadden de betrokken medewerkers veel verantwoordelijkheid en mogelijkheden om te pionieren, maar de regie op het project was strak.’
Trots op het resultaat
Binnen het CBS werkten tientallen medewerkers uit allerlei disciplines aan het BLONT-project. Eén daarvan was functioneel beheerder Koen van den Bergh. Wat zijn zijn ervaringen met dit project? ‘We stonden voor de uitdaging om meer dan 800 scripts te converteren naar PowerShell (hiermee kun je complexe handelingen op de computer met commando’s eenvoudiger maken, red.). Een collega is erin geslaagd om een converter te bouwen, die een groot deel van deze scripts volledig automatisch heeft getransformeerd. Daarnaast hebben we de kans benut om tijdens de conversie bepaalde productieprocessen volledig te automatiseren en te optimaliseren. Dit heeft geleid tot een grote besparing op capaciteitsgebied. Daar hebben we dagelijks profijt van.’ Naast succes waren er ook hobbels te nemen. ‘We moesten helder krijgen hoe commando’s in PowerShell moesten worden genoteerd. Ook was het een flinke klus grip te krijgen op wat er gebeurt in de complexe PowerShell bibliotheek. Maar terugkijkend is dat allemaal goed verlopen en kunnen we trots zijn op het resultaat dat is behaald.’
Sterk gemotiveerde mensen
Ook Bert Kroese, plaatsvervangend directeur-generaal van het CBS en Chief Information Officer, is zeer te spreken over het resultaat. ‘Als CBS staan we voor de grote uitdaging om de komende jaren de productie in de lucht te houden en tegelijkertijd de noodzakelijke vernieuwingen te realiseren. Dat is nodig door een snel veranderende samenleving, die vraagt om flexibiliteit. Ook hebben we nieuwe databronnen nodig, omdat de traditionele bronnen voor het maken van de statistiek steeds minder toereikend zijn. Eén van de prioriteiten in mijn functie is het optimaliseren van de IT-dienstverlening. Met dit complexe BLONT-project hebben we laten zien dat dat kan door de inzet van veel goede en sterk gemotiveerde medewerkers. Het is ons gelukt om ruim binnen de tijd en het budget een heel mooi vernieuwd product neer te zetten dat nodig is als basis om databestanden te kunnen gebruiken voor het maken van kwalitatief goede statistieken.’
