Daniël Verlaan wint CBS-Tegel voor journalistiek talent

Waarheidsvinding

De concurrentie was groot, zegt Verlaan, die de CBS-Tegel op 23 april jl. in de Koninklijke Schouwburg van Den Haag ontving uit handen van Thomas Ruigrok van de afdeling Communicatie en Nieuws van het CBS en tevens jurylid. ‘De andere kandidaten bedrijven een heel andere vorm van journalistiek. Ik was benieuwd welke kant de jury op zou gaan.’ De Tegels worden uitgereikt aan journalisten die op bijzondere wijze hebben bijgedragen aan de kwaliteit van Nederlandstalige journalistieke reportages. Het CBS, dat hecht aan op feiten gebaseerde waarheidsvinding in de Nederlandse samenleving, stelde de CBS-Tegel voor journalistiek talent in.

Missstanden aankaarten

Verlaan werkt nu ruim drie jaar bij RTL Nieuws en maakt daar reportages over onder meer hackers, phishing, dataleks en criminele online netwerken. Daarvoor was hij enige tijd freelance journalist en schreef hij vooral over nieuwe technologie en gadgets. ‘Het is spannend, het is crime’, verklaart Verlaan zijn interesse voor de donkere kant van het internet. ‘Maar ik vind het vooral belangrijk dat we misstanden aankaarten. Neem onze reportage over het wraakpornonetwerk, waar naaktfoto’s van honderden Nederlandse meisjes werden gedeeld. Dat was bij niemand bekend.’ In zijn reportages besteedt Verlaan ook aandacht aan het voorkomen van cybercrime. ‘Bij een verhaal over phishing vertellen we hoe je dat kunt voorkomen. Die activistische rol past me. Ik heb ook een website met tips om je gegevens op internet te beschermen: laatjeniethackmaken.nl.’

‘De CBS-Tegel laat zien dat techjournalistiek maatschappelijk relevant is en belangrijk nieuws’

Op onderzoek uit

Vaak gaat Verlaan zelf op onderzoek uit. Hij weet waar op internet de duistere zaken plaatsvinden en waar mensen met criminele intenties samenkomen. ‘Dat zoek ik op. Maar ik krijg ook veel tips, waar ik erg dankbaar voor ben. Mijn verhaal over het datalek bij de Jeugdzorg, waarbij de dossiers van duizenden kinderen op straat kwamen te liggen, begon bijvoorbeeld met een tip.’ Ook de cijfers van het CBS waren een keer aanleiding voor een follow-up. ‘Het CBS maakte bekend dat het aantal zelfmoorden onderen jongeren in 2017 was gestegen van 48 naar 81. Ik ben toen op zoek gegaan naar een mogelijke rol van sociale media en ontdekte ruim honderd accounts op Instagram, waarop jongeren met nare foto’s aangemoedigd werden om zelfmoord te plegen.’

Maatschappelijk relevant

De CBS-Tegel vindt Verlaan een ‘supergrote eer’. ‘Het is mijn tweede grote prijs dit jaar’, vertelt hij. ‘Eerder ontving ik De Loep, een prijs voor de beste onderzoeksjournalistiek. Die prijzen zijn een kroon op mijn werk en vooral een bevestiging van het feit dat technologiejournalistiek tegenwoordig van belang wordt geacht. Nog maar een paar jaar geleden was dat heel anders, toen heerste het idee dat het alleen ging om reviews van telefoons. De CBS-Tegel laat zien dat techjournalistiek maatschappelijk relevant is en belangrijk nieuws. Dat vertel ik ook aan de studenten journalistiek die ik lesgeef en enthousiast maak voor dit vak. Het is belangrijk dat we de uithoeken van de digitale wereld goed in de gaten houden.’

CBS-Tegel voor journalistiek talent
Het CBS stelde een aantal jaren geleden de CBS-Tegel in voor hoogwaardige, onderscheidende en spraakmakende journalistiek door veelbelovende jonge journalisten. Het werk kenmerkt zich door een eigen stijl, originaliteit, creativiteit en feitelijke onderbouwing op basis van gedegen onderzoeksmethoden, die betrouwbare uitspraken mogelijk maken. Het werk van de uitverkozen journalist is als zodanig ook een proeve van fact-based-journalism.