Kosten en baten gezondheidszorg in beeld

/ Auteur: Masja de Ree
Arts in gesprek met twee patienten in de spreekkamer.
© Hollandse Hoogte / Westend61 GmbH
Maartje Goorden werkt sinds anderhalf jaar bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Naast haar werk bij het CBS deed ze onderzoek bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam (EUR) Dit leidde in september 2018 tot een promotie. De statistische modellen die ze gebruikte voor haar onderzoek naar de kosten en baten van behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg komen ook in haar huidige werk van pas.

Samenwerking

Goorden promoveerde bij de EUR op het proefschrift ‘Kostenutiliteit van collaboration models in de geestelijke gezondheidszorg’. ‘Bij collaboratieve zorg staat samenwerking centraal’, legt Goorden uit. ‘Het kan daarbij gaan om samenwerking tussen zorgaanbieders maar ook om samenwerking tussen zorgverleners en familieleden van patiënten.’

Promotie Goorden

Beslismodel

Goordens onderzoek bestaat uit drie onderdelen. Om te beginnen ontwierp ze een evidence based beslismodel waarmee patiënten naar de juiste vorm van zorg verwezen kunnen worden, bijvoorbeeld de psycholoog of een derdelijns gespecialiseerde instelling. Ten tweede onderzocht ze de kosten en opbrengsten – in kwaliteit van leven – van een nieuwe vorm van collaboratieve zorg, waarbij huisarts, psychiater en psychiatrische verpleegkundige hecht samenwerken. Ze vergeleek deze behandeling met de gebruikelijke huisartszorg voor patiënten met een depressie of angstklachten. Tot slot maakte Goorden een kostenbatenanalyse van een behandeling voor jongeren met een cannabisverslaving, waarbij ook de familie een belangrijke rol speelt.

Meer kwaliteit van leven

De collaboratieve aanpak bij angst en depressie is sinds enkele jaren opgenomen in de richtlijnen van het Nederlands Genootschap voor Huisartsen. Goorden: ‘De kosten van deze aanpak zijn wat hoger dan bij de tot nu toe gebruikelijke huisartszorg, maar het levert ook meer op, zo blijkt uit mijn onderzoek. Op het gebied van kwaliteit van leven en ook bijvoorbeeld op het gebied van arbeidsparticipatie: patiënten verzuimen minder vaak hun werk.’

Maartje Goorden ontwierp een evidence based beslismodel waarmee patiënten naar de juiste vorm van zorg verwezen kunnen worden

Missende data

‘Het lastige van onderzoek in de geestelijke gezondheidszorg is dat je te maken hebt met missende data’, zegt Goorden. ‘Bijvoorbeeld omdat patiënten gedurende het onderzoek afhaken. Met de statistische modellen die ik gebruikt heb, kon ik de missende data bijpassen. Zo was het toch mogelijk om betrouwbare resultaten te krijgen.’ Het is nog niet erg gebruikelijk om onderzoek te doen naar de kosten en baten van behandelingen in de geestelijke gezondheidszorg. Goorden: ‘Mensen zijn daar huiverig voor, maar je kunt je geld maar een keer uitgeven. Daarom is het belangrijk om goede informatie te hebben over wat een behandeling kost én wat die oplevert.’ Goorden werkt inmiddels bij de afdeling bedrijfsstatistieken van het CBS. ‘Een heel ander onderwerp dan de gezondheidszorg, waarbij de datasets bovendien veel groter zijn. Maar ook bij de bedrijfsstatistieken hebben we in bepaalde gevallen te maken met missende data. Om die data bij te passen, ga ik nu soortgelijke modellen ontwikkelen als tijdens mijn promotietraject.’

Relevante links