Accurate wijk- en buurtindeling levert nuttige cijfers

Eenduidige indeling

In 2017 gingen de gemeenten Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode samen en ontstond de gemeente Meierijstad. De nieuwe gemeente greep de fusie aan om de indeling in wijken en buurten op orde te brengen. De wijkgrenzen vallen nu samen met de woonplaatsgrenzen binnen de gemeente. Bij de buurten is rekening gehouden met de door het CBS gewenste schaalgrootte. Hiertoe zijn een aantal historisch grote buurten opgedeeld in kleinere eenheden. Het resultaat is een eenduidige indeling waar de gehele gemeente mee werkt en die de basis vormt voor de regionale statistische cijfers van het CBS.

Zelf verantwoordelijk

‘Gemeenten zijn in Nederland zelf verantwoordelijk voor de zogeheten Wijk- en Buurtindeling’, zegt Tom Guldemond van het CBS. Het CBS coördineert de landelijke Wijk- en Buurtindeling - de basis voor statistische publicaties - en stelt richtlijnen op om de gemeenten te helpen. Daarin staat bijvoorbeeld dat een wijk bij voorkeur niet te klein en niet te groot is, dat een buurt een duidelijke functie moet hebben (bijvoorbeeld wonen of industrie) en dat er onderscheid moet zijn tussen bewoond en buitengebied. De grenzen van wijken en buurten zijn bij voorkeur logisch gekozen, bijvoorbeeld gelijk aan een weg. Al deze richtlijnen dragen eraan bij dat wijken en buurten goed herkenbaar en onderling vergelijkbaar zijn. En dat leidt weer tot nuttige statistieken. Guldemond: ‘In mei hebben we de gemeenten geactualiseerde richtlijnen gestuurd - de vorige dateren uit 2015 - en een lijst met veel gestelde vragen. Daarbij vragen we gemeenten die nog geen goede Wijk- en Buurtindeling hebben om deze alsnog te maken.’

Een goede indeling in wijken en buurten is voor gemeenten met richtlijnen van het CBS een investering die jarenlang profijt oplevert 

Cijfers op buurtniveau

Op basis van de Wijk- en Buurtindeling maakt het CBS gedetailleerde cijfers. Guldemond: ‘Gemeenten kunnen die cijfers gebruiken bij hun beleidskeuzes: welke wijken verdienen extra aandacht op het gebied van leefbaarheid? Waar moet een nieuwe basisschool of bushalte komen? Hoeveel motorvoertuigen hebben een parkeerplaats nodig? De cijfers worden ook gebruikt door de landelijke politie en door bedrijven als Funda of bijvoorbeeld websites over energietransitie. Onze open data over wijken en buurten behoren tot de meest gebruikte open data van het CBS’, aldus Guldemond.
Met de Wijk- en Buurtindeling kunnen gemeentes specifieke gebieden afbakenen waarover ze informatie willen. Guldemond: ‘Wijk- en buurtcijfers worden door het CBS voor een groot deel gratis beschikbaar gesteld. De gemeente hoeft alleen maar aan te geven over welke gebieden ze cijfers willen hebben.’

Jarenlang profijt

Een goede indeling in wijken en buurten is met de richtlijnen van het CBS voor gemeenten een investering die jarenlang profijt oplevert. Guldemond noemt de gemeente Meijerijstad als goed voorbeeld: ‘Daar bleek de nieuwe indeling dankzij een klein beetje rekenwerk, een goede analyse én onze richtlijnen een fluitje van een cent.’ Hij wijst erop dat tien procent van de gemeenten in Nederland jaarlijks een wijziging doorgeeft. ‘Wij adviseren: kijk eens in de zoveel jaar naar wat er veranderd is in je gemeente. Is er sprake van nieuwbouw, zijn nieuwe wegen aangelegd, is de informatiebehoefte veranderd? Hoe beter de indeling overeenkomt met de actualiteit, hoe meer je als gemeente hebt aan de regionale cijfers van het CBS.’