CBS en PostNL: kennis delen tijdens hackathon

Verschillende databronnen

Ongeveer 20 medewerkers van het CBS en PostNL deden aan de hackathon mee: programmeurs én onderzoekers met inhoudelijke kennis. De directeur Retail van PostNL, Barry Husman, hield een toespraak over de uitdagingen waar zijn bedrijf voor staat. Daarna gingen de deelnemers in vier groepen uit elkaar. CBS’er Quinten Meertens, één van de organisatoren en projectleider van het CBS-onderzoek naar internetverkopen: ‘Een van de teams boog zich over de vraag of er een verband bestaat tussen ontvangersopties - bijvoorbeeld of de ontvanger avondbezorging wenst of dat het pakket bij bestelling direct bij een afhaalpunt wordt bezorgd - en bepaalde demografische variabelen zoals gemiddelde leeftijd en samenstelling van huishoudens in de omgeving. Om die vraag te kunnen beantwoorden zijn verschillende databronnen gebruikt, onder andere de geanonimiseerde bezorginformatie van PostNL en de kerncijfers wijken en buurten van het CBS. De uitkomsten kunnen helpen om bezorgstromen van pakketten beter te sturen.’

Trends

Een ander team keek naar de regionale trends in postcodegebieden. Gaat het gebied qua inwonertal groeien of krimpen? Constantijn Rijsdijk, senior data scientist bij PostNL: ‘Op basis van bijvoorbeeld demografische CBS-data zoals bevolkingsprognoses zijn daar conclusies over te trekken. Dit is belangrijke informatie voor PostNL om de beschikbare capaciteit zo efficiënt mogelijk in te zetten in de toekomst.’ De twee laatste teams keken naar de groeipotentie van PostNL. ‘Dat is belangrijk om de capaciteit van PostNL goed af te stemmen, omdat de stijging van de online verkopen de komende jaren zeker doorgaat. De focus lag bij het ene team op de ontvangers van pakketten - de consumenten - en bij het andere team op de verzenders van pakketten, de webshops.’ Het bedrijf Locatus had zijn bestand met vestigingsinformatie van winkels beschikbaar gesteld. Aan het eind van de hackathon presenteerden de teams hun resultaten. Rijsdijk: ‘Het team dat de groeipotentie van PostNL vanuit het perspectief van de webshops onderzocht in relatie tot het gebruik van de PostNL-locaties, werd door de jury uitgekozen tot winnaar. Maar eigenlijk hebben alle teams een belangrijk bijdrage geleverd aan het totale resultaat.’

‘Het CBS liet zien welke open data het allemaal beschikbaar heeft. Deze data zijn voor iedereen vrij te raadplegen via de CBS-database StatLine’

Goede match

Terugkijkend is Meertens erg enthousiast: ‘Het samen werken met data leverde nieuwe inzichten op, net zoals het delen van kennis op het gebied van data science. Er was een goede match tussen beide partijen. Voor zowel het CBS als PostNL was het delen van kennis het belangrijkste doel van de hackathon. Het CBS liet zien welke open data het allemaal beschikbaar heeft. Deze data zijn voor iedereen vrij te raadplegen via de CBS-database StatLine.’ Rijsdijk: ‘De deelnemers kregen energie van de hackathon. Zij gaven aan het eind aan nog wel een dag door te willen gaan.’ PostNL maakte het afgelopen jaar al regelmatig gebruik van CBS-data. ‘Maar deze hackathonresultaten hebben er voor gezorgd dat onze afdeling Retail meer mensen vrij gaat maken om met data aan de slag te gaan.’

Innovatiesite CBS
Vanuit het CBS doet Quinten Meertens promotieonderzoek naar de interneteconomie aan de Universiteit van Amsterdam en Universiteit Leiden. Dit onderzoek was de aanleiding voor deze hackathon. ‘Het eerste contact met PostNL werd in mei 2017 gelegd toen het CBS een artikel over internetwinkels publiceerde op zijn innovatiesite. PostNL was daarin geïnteresseerd. Na een verkennend gesprek besloten we ons samen te verdiepen in data tijdens een workshop eind 2017. Daarna vond op 15 maart van dit jaar het Analisten Café van PostNL bij het CBS plaats, waar onderzoekers en analisten van beide partijen diverse presentaties gaven en elkaars uitdagingen op datagebied leerden kennen. De hackathon van april sloot daar mooi op aan.’