Met slimme sensoren gezondheid van Nederlanders meten

Nieuwe technologieën

Barry Schouten is senior methodoloog bij het CBS en hoogleraar Methoden en Technieken aan de Universiteit Utrecht. Hij onderzoekt samen met de universiteit hoe nieuwe technologie slimmer en innovatiever kan worden ingezet voor dataverzameling, waardoor de kwaliteit verhoogd kan worden en de lastendruk voor respondenten omlaag kan. Schouten: ‘In het najaar van 2016 hebben we nagedacht over onderzoek met sensoren naar gezondheid, leefstijl en leefomstandigheden van personen. Vervolgens hebben we een partij gezocht die de relevantie van dit onderzoek zou kunnen beoordelen. We kwamen op het RIVM uit. Het RIVM beschikt over experts die onderzoek doen naar de gezondheid van Nederlanders.’ Zowel het CBS als het RIVM houden gezondheidsenquêtes onder de Nederlandse bevolking en werken samen aan innovatie van die onderzoeken. De Haagse Hogeschool ontwikkelt draagbare sensoren en meet onder andere milieublootstellingen en gezondheidseffecten bij respondenten.

Experimenten

Annemarie Ruijsbroek, onderzoeker omgeving en gezondheid bij het RIVM, vertelt dat binnen haar organisatie veel studie wordt verricht naar de gezondheid van de Nederlandse bevolking. ‘Vaak gebeurt dit soort onderzoeken door middel van vragenlijsten, maar omdat er nu nieuwe manieren zijn waarop mensen hun eigen data verzamelen - denk bijvoorbeeld aan stappentellers - leek het ons interessant aan te haken bij de Sensor Data Challenge van het CBS, de Universiteit Utrecht en de Haagse Hogeschool.’ Volgens Ruijsbroek heeft binnen het RIVM het milieudomein al eens dit soort experimenten verricht, bijvoorbeeld inzake het meten van luchtkwaliteit. Bij haar eigen onderdeel staat het nog in de kinderschoenen. ‘Het was daarom een gelegenheid bij uitstek om hier bij aan te haken toen het CBS ons hierover polste.’

‘We hebben een app gemaakt, waarmee je heel gemakkelijk kunt zien hoeveel een persoon per dag eet en welke ingrediënten er in het eten zitten’  

24 Uur doorgewerkt

Volgens Schouten en Ruijsbroek overtroffen de resultaten van de Data Challenge alle verwachtingen, maar kostten de voorbereidingen de nodige tijd en energie. ‘We hadden een beperkt budget en het vinden van een goede locatie was niet makkelijk. Daarnaast was het formuleren van de vraagstukken voor de deelnemers een hele klus. Ook het samenstellen van goede teams vergde enige tijd’, aldus Schouten. Tijdens de Sensor Data Challenge pakten de teams het oplossen van de vraagstukken zeer serieus op. ‘Sommigen hebben bijna 24 uur doorgewerkt. Iedereen was erg gedreven, dat gold ook voor de organisatie.’ Ook Ruijsbroek is positief verrast door het vele werk dat in een etmaal is verzet. ‘Er is hard gewerkt, de sfeer was uitstekend. Geweldig wat er in korte tijd is neergezet. Ik kreeg daar erg veel energie van! Met de 2 winnende teams gaan we binnenkort om de tafel zitten om te kijken hoe we deze concepten verder kunnen ontwikkelen.’

Winnaars

Winnaar van de Data Challenge was het team Sharkblood, bestaande uit Danielle McCool, Mitchell van Wijngaarden en Kees Mulder. Mulder studeerde sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht en is bezig met promoveren. McCool is werkzaam als dataconsultant bij een marketingbureau en Van Wijngaarden is webdesigner. Mulder: ‘Het was de eerste keer dat ik aan zo’n Data Challenge meedeed. Dat was heel leuk om te doen, met name omdat ik vooral bezig ben met theoretisch onderzoek. Ik was verbaasd over wat je in 24 uur allemaal kunt bereiken.’ Mulder en zijn teamgenoten bedachten een prototype dat de vragenlijst moet vervangen, die respondenten op verzoek van het RIVM dagelijks gedurende 30 minuten moeten invullen over hun eetpatroon. ‘We zijn helemaal in het probleem gedoken en hebben een app gemaakt, waarmee je heel gemakkelijk kunt zien hoeveel een persoon per dag eet en welke ingrediënten er in het eten zitten. Met een 3-dimensionaal beeld konden we zelfs het volume meten van de porties eten. Op deze manier wordt het meedoen met onderzoek voor de respondenten een stuk gemakkelijker. Binnenkort presenteren we ons concept bij het CBS, de Haagse Hogeschool en het RIVM en kijken we hoe het verder ontwikkeld kan worden.’