Levenskwaliteit van Nederlanders in beeld

/ Auteur: Jaap van Sandijk
Om écht te weten hoe het gaat met de Nederlandse samenleving heb je meer nodig dan alleen cijfers over inkomen en materieel bezit. Informatie over immateriële aspecten zoals gezondheid en tevredenheid zijn daarin ook van belang. De publicatie ‘Kwaliteit van leven in Nederland’ van het CBS combineert gegevens over welvaart en welzijn op persoonsniveau en brengt de levenskwaliteit van uiteenlopende bevolkingsgroepen in beeld.

Beter meten

De tweejaarlijkse publicatie, waarvan op 14 december 2017 de tweede editie verscheen, volgt hiermee de internationale consensus – onder meer van Eurostat en OESO – om de vooruitgang van samenlevingen en de kwaliteit van leven van hun inwoners beter en breder te meten. Op macroniveau doet het CBS dat al met de ‘Monitor Duurzaam Nederland’, die vanaf 2018 overgaat in de ‘Monitor Brede Welvaart’. Deze meet de stand van het land breder dan uitsluitend aan de hand van de economische groei. Op microniveau besteedt het CBS al jaren aandacht aan de welvaart en ook het welzijn van de bevolking van Nederland. In de tweejaarlijkse publicatie ‘Kwaliteit van Leven’ worden welvaart en welzijn op persoonsniveau gecombineerd en bekeken.

Inzicht in bevolkingsgroepen

Onderzoeker Ruben van Gaalen geeft globaal aan hoe het rapport tot stand is gekomen. ‘We hebben de kwaliteit van leven van individuele Nederlanders aan de hand van gezondheids- en tevredenheidscijfers - het welzijnsaspect - en van inkomensgegevens - het welvaartsaspect - onderverdeeld in vier groepen. Die variëren van mensen met een relatief grote welvaart (een bovengemiddeld inkomen) en groot welzijn (een goede gezondheid en tevreden met het leven) tot mensen met een kleine welvaart en klein welzijn. Die indeling hebben we toegepast op verschillende bevolkingsgroepen, zoals alleenstaanden, mensen in een koop- en huurwoning, mensen met flexibele arbeid.’ Zijn collega-onderzoeker Saskia te Riele: ‘In tegenstelling tot algemenere modellen zie je in dit onderzoek dus hoe de verschillende bevolkingsgroepen ervoor staan en dus ook welke subgroepen niet goed kunnen meekomen. Dat laatste geldt bijvoorbeeld voor laagopgeleiden en alleenstaande ouders.’

Krachtig en eenvoudig

Juist dat in beeld brengen van de stand van de bevolkingsgroepen is dé onderscheidende kracht van ‘Kwaliteit van leven in Nederland’, zegt Van Gaalen. ‘Het onderzoek biedt meer inzicht op huishouden- en persoonsniveau en zoomt niet in op eendimensionaal geluk door alleen naar inkomen te kijken. Want het mag in Nederland gemiddeld dan wel goed gaan, maar wat is het beeld per bevolkingsgroep? De gemiddelde Nederlander bestaat immers niet.’
Een andere belangrijke kracht van de publicatie is de toegankelijkheid. ‘In 70 pagina’s vertellen we op krachtige en eenvoudige wijze het verhaal’, zegt Van Gaalen. ‘We tonen eigenlijk een snapshot, een schets. Lezers kunnen de informatie op eenvoudige wijze tot zich nemen zonder te hoeven wroeten in cijfers. Maar natuurlijk kunnen liefhebbers na lezing altijd nog naar hartenlust de cijfers induiken.’

Meer weten? Download hier het rapport ‘Kwaliteit van leven in Nederland’