Hoe voorkom je sociale uitsluiting van jongeren?
Rijkere informatie
Régine van Lieshout is innovatiemanager bij Lumens in Eindhoven. ‘Dat is een sociale onderneming, die ondersteuning biedt aan jeugdigen en buurten in Eindhoven en omgeving. We zetten ons in om mensen weer maatschappelijk zelfstandig te maken op het gebied van wonen, werken, gezondheid, gezin, onderwijs en sociale omgeving. Wij doen dit door hun talenten te ontwikkelen. Op dit moment hebben we ongeveer 40.000 unieke klanten.’ Toen in januari van dit jaar een scholier in Heerlen zelfmoord pleegde - ondanks de begeleiding van een groot aantal instanties - maakte dit grote indruk op Van Lieshout. ‘Ik heb toen een aantal enthousiaste partners gezocht in de regio Eindhoven met zowel expertise, animo als geld om hier samen - over de hele jeugdketen heen - met elkaar naar innovatieve oplossingen te zoeken om sociale uitsluiting bij jongeren te voorkomen. Door datagestuurd en professioneel werken willen we hen eerder en gerichter helpen. De partners waarmee we dit doen zijn onder andere de gemeenten Eindhoven en Veldhoven, GGD Brabant Zuidoost, GGzE, Bijzonder Jeugdwerk, Fontys, CBS en Shinto Labs. Samen hebben we de Coalitie Human Driven Data opgezet. ’
Toetsing van ideeën
Jurriaan Souer was degene die vanuit Shinto Labs de 5-daagse Design Sprint begeleidde. ‘Wij zijn een softwarebedrijf dat data-analytics en datascience oplossingen voor de publieke sector ontwerpt. Zo wilde de gemeente Eindhoven onderzoeken of het mogelijk was om ‘onbekende’ bedrijven die een potentieel milieurisico vormen in kaart te brengen door slim gebruik te maken van data. Ook daar kozen we voor een designaanpak. Wij hebben op basis van meerdere databronnen en slimme algoritmen bepaald waar die bedrijven zich bevinden.’ De Design Sprint om in korte tijd oplossingen te bedenken om sociale uitsluiting van jongeren tegen te gaan, verliep volgens Souer in een uitstekende sfeer en met goede resultaten. ‘Het feit dat meerdere organisaties met elkaar een brede coalitie vormen en vanuit verschillende invalshoeken hun expertise inbrengen, bleek heel waardevol. Ook de tussentijdse toetsing - al na een halve dag - van onze ideeën bij de jongeren zelf bleek heel goed te werken. Kenmerkend voor een Design Sprint is dat we met de betrokken organisaties werken vanuit de grootste gemene deler en veel ruimte bieden voor ideeën. De aanpak is gericht op een gemeenschappelijk doel, waarbij permanent wordt toegewerkt naar een oplossing.’
‘Het prototype was een app voor hulpverleners die daarmee eerder kunnen ontdekken of er sprake is van sociale uitsluiting bij jongeren’
App voor hulpverleners
Niky van Geffen is onderzoeker bij het CBS Urban Data Center/Eindhoven. Dat is een samenwerking, waarbij de kennis van het CBS over onder meer data-infrastructuur, dataverwerking en privacy gecombineerd wordt met de ambitie van de gemeente Eindhoven om te komen tot een door data gedreven ontwikkeling van de stad. Van Geffen was ook aanwezig bij de Design Sprint en dacht gedurende het hele traject mee over oplossingen. ‘Het CBS heeft veel expertise op het gebied van big data en privacy. Die kennis is van belang als je bijvoorbeeld bestanden met elkaar wilt koppelen en analyseren.’ De Design Sprint heeft volgens haar tot mooie resultaten geleid. ‘Het prototype was een app voor hulpverleners die daarmee eerder kunnen ontdekken of er sprake is van sociale uitsluiting bij jongeren. Daarnaast was het heel interessant om met al die verschillende regionale partijen die vanuit verschillende invalshoeken opereren samen te werken.’ Van Geffen vertelt dat het CBS binnenkort in opdracht van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en KING een project in Eindhoven start op het gebied van bijstand en beschermd wonen. ‘Daartoe maken we risicoprofielen van mensen in de bijstand. Vragen zoals: wie komen er in de bijstand, wat zijn hun omstandigheden, etc. willen we daarmee beantwoorden. Die profielen willen we ook uitbouwen voor personen die met sociale uitsluiting te maken hebben en kunnen we gebruiken bij de verdere ontwikkeling van de app voor hulpverleners, die jongeren waar sociale uitsluiting een risico is willen helpen .’
Leerproces
Met de tijdens de sprint bereikte resultaten gaat de Coalitie Human Driven Data vanaf september a.s. verder. Nieuwe partners die graag mee willen doen met dit project zijn eveneens welkom. Van Lieshout: ‘We willen na de zomer de zaken die we in kaart hebben gebracht nog verder gaan onderbouwen met cijfers. Dat kunnen we doen met profielen van mensen in bepaalde wijken. Daarbij spelen de gemeente Eindhoven en het CBS een belangrijke rol.’ Zij benadrukt ook het belang van het leerproces dat de coalitie van betrokken organisaties doormaakt. ‘Het is op zich al een unicum dat zoveel organisaties samen vanuit intrinsieke motivatie gericht een probleem oppakken.’ Souer was tijdens de Design Sprint vooral onder de indruk van de verhalen van de jongeren, die slachtoffer waren van sociale uitsluiting. ‘We hebben hen uitgenodigd om te leren van hun ervaringen en onze ideeën bij hen getoetst. Het was heftig wat daar uit kwam, maar heel constructief dat deze jongeren aan dit project wilden meewerken.’