Hackatrain levert slimme oplossingen voor treinreiziger

/ Auteur: Miriam van der Sangen
Klokslag 9.00 uur vertrok op maandag 10 juli jl. vanuit Amsterdam Centraal Station de IC naar Berlijn. Een bijzondere trein was het deze keer: de Hackatrain. Meer dan 60 digitale talenten uit het onderwijs en bedrijfsleven reisden in deze trein al ‘hackend’ naar Berlijn. Zij losten in 24 uur knelpunten voor internationale reizigers op. Daartoe gebruikten ze informatie van de NS, ProRail en het CBS over stations, loopstromen, treinsamenstelling, reisinformatie, reisgedrag en toerisme. De hoofdprijs van 3.000 euro werd gewonnen door het team van het Tilburgse internetbureau Freshheads. Zij ontwikkelden een werkende demoversie van een app, die internationale reizigers helpt om Europa nóg beter te ontdekken.

Innovatieve oplossingen

Bedenker van het concept van de Hackatrain is de Amsterdamse Amal Whyte. Ze constateerde dat grote bedrijven vaak moeite hebben om technologische ontwikkelingen bij te benen. ‘Jonge bedrijven kunnen dat wel, omdat ze nog niet vastgeroest zijn in patronen. Vaak worden de kennis en creativiteit die binnen organisaties aanwezig zijn onvoldoende benut doordat zowel de IT als de bedrijfsprocessen niet wendbaar genoeg zijn. Je zou dus beide partijen met elkaar in contact moeten brengen. Juist door die kruisbestuiving kunnen ze elkaar helpen.’ De eerste Hackatrain in juli 2015 was een soort pilot. Twee jaar later - op maandag 10 juli 2017 - ging de tweede Hackatrain van start. Nu met een tweedaags programma plus 63 deelnemers en 24 mentoren. Zij bedachten voor de NS en ProRail oplossingen voor knelpunten van internationale treinreizigers.

Treinreis met chaos

‘De treinreis op maandagochtend begon met real life observatie van de opdracht’, lacht Whyte. ‘Het was een overvolle trein, waar deels reservering van plaatsen nodig is en deels niet. De reizigers die geen reservering hebben, kunnen moeilijk een plek vinden en moeten door de hele trein lopen om te kijken waar nog zitplaatsen zijn. Hier hadden we meteen één van de knelpunten te pakken waar internationale treinreizigers mee te maken hebben.’ De deelnemers aan de Hackatrain gingen in teams van drie - in de speciaal voor hen gereserveerde wagons - aan de slag. In korte tijd waren de ramen beplakt met post-its vol ideeën. ‘Ze waren allemaal - net als tijdens de eerste Hackatrain - heel erg fanatiek!’, aldus Whyte. Eenmaal aangekomen in Berlijn ging hun zoektocht naar oplossingen door bij co-working Ahoy! Berlin.

Hackatrain

Winnaar

Dag 2 van de Hackatrain werd gebruikt om in de ochtend verder te werken aan de oplossingen, terwijl ’s middags de 5 genomineerde teams hun ideeën pitchten. De jury die
’s avonds de uiteindelijke winnaar bekend maakte, bestond uit vertegenwoordigers van NS Internationaal, ProRail, Deutsche Bahn, Aliens Are Among Us en we.Conect. Whyte: ‘Het team ‘The Helter Skelter Buzzards’ van het internetbureau Freshheads won met een werkende demoversie van een app die internationale reizigers helpt om Europa nog beter te ontdekken. Dit door interessante tussenstops en toeristische attracties aan te bieden. De jury was onder de indruk van de werkende demo, het gebruik van bestaande data, het businessmodel en de bruikbaarheid.’ Terugkijkend op het evenement – dat ook nog een vervolg kreeg door bezoek aan het Berlijnse technologiefestival Tech Open Air en andere netwerkactiviteiten – zijn Whyte, haar sponsoren en de deelnemers erg tevreden. ‘Het is echt geweldig om al die dankbare gezichten te zien! Het grote verschil met andere hackatons is dat we de deelnemers een totaalpakket bieden. Hackatrain maakt onderdeel uit van een 5-daagse reis naar Berlijn, waarbij we in samenwerking met Tech Open Air de deelnemers en sponsoren verschillende activiteiten aanbieden. Voor 2018 heb ik alweer nieuwe plannen. Mensen zullen dan nóg verbaasder zijn over het programma dat we te bieden hebben.’

Op het goede spoor

Gijs van Zon, Bart van Amelsvoort en Cas Cornelissen vormden het winnende team. Zij werken bij Freshheads in multidisciplinaire teams en kennen elkaar dan ook door en door. Hoe hebben ze zich voorbereid op de Hackatrain? Van Zon: ‘Niet, want je krijgt de opdracht pas 5 minuten voordat je in de trein stapt. Wel hadden we ons voorgenomen om iets unieks te bedenken.’ De eerste 3 uur van de rit besteedden Van Zon en zijn collega’s aan het bestuderen van alle data, bijvoorbeeld over wie maken er gebruik van de internationale trein, wat zijn hun behoeften, etc? ‘We zagen een heel groot gat voor de internationale treinreiziger waar het toeristische attracties en tussenstops in Europa betreft. Toen hebben we een aantal concepten bedacht en na de lunch zijn we flink gaan programmeren. Pas de volgende ochtend hadden we het gevoel dat we op het goede spoor zaten en dat we een mooi product konden neerzetten.’ De internationale jury dacht er net zo over en riep het team uit tot winnaar. ‘Volgende week gaan we met de NS rond de tafel zitten en praten we verder.’ Terugkijkend op de 5-daagse Hackatrain zegt Van Zon: ‘Het was een heel mooi event. We werden tot het uiterste van ons kunnen getest. Het is goed om te zien dat wat we dagelijks doen bij Freshheads gewaardeerd wordt. En wellicht gaan we volgend jaar weer mee met de Hackatrain, maar dan als coach!’

Zelf de toekomst bepalen

Bart du Chatinier heeft wiskunde gestudeerd aan de Universiteit Utrecht en deed zijn afstudeeropdracht bij de afdeling methodologie van het CBS. Daar hield hij zich tot voor kort bezig met het synthetisch koppelen van databestanden. Per 1 september a.s. gaat hij aan de slag als IT-trainee bij de NS. In die functie werd hij door zijn nieuwe werkgever uitgenodigd mee te doen met de Hackatrain, samen met nog twee NS-trainees. Hoe hebben zij het aangepakt? ‘We hebben eerst over de casus gesproken: internationale treinreizigers ervaren op bepaalde momenten veel stress en ongemakken. We wisten dat niet alle reizigers gebruik maken van de NS-app of voordat ze op reis gaan de nodige informatie verzamelen. We hebben daarom een prototype ontwikkeld aan de hand waarvan de reiziger bijvoorbeeld op het perron zijn ticket kan scannen en dan via een ‘kruimelspoor’ naar de juiste plek in de trein wordt geleid. De jury vond dit een leuk idee, omdat iedereen het kan gebruiken en er geen taalbarrière is.’ De sfeer tijdens de Hackatrain noemt Du Chatinier enthousiast en positief. ‘We hadden ook alle vrijheid bij het oplossen van de casus.’ Het Tech Open Air festival was een eyeopener voor hem. ‘De toekomst van de wereld is niet in beton gegoten, we hebben nog alle mogelijkheden om die zelf te bepalen.’

CBS levert datasets voor Hackatrain

Marco Lips studeert toegepaste wiskunde aan de Haagse Hogeschool. Hij loopt stage bij het CBS sinds april van dit jaar en hield zich onder andere bezig met het gebruiksklaar maken van de CBS-bestanden voor de Hackatrain. ‘Het CBS beschikt onder andere over gegevens over vakantiereizen, bijvoorbeeld over hoeveel mensen naar Berlijn reizen, gaan ze alleen of met meerdere personen, etc. Het CBS heeft ook gegevens over de dagelijkse mobiliteit van de Nederlandse bevolking.’ Het gebruiksklaar maken van de bestanden was volgens Lips nog een hele klus. ‘De data die ik gebruikte van StatLine bevatten vaak veel meer gegevens dan relevant was voor de Hackatrain. Voor de deelnemers heb ik daar bruikbare datasets van gemaakt.’