CBS’er wint prijs met Europees kiezersonderzoek
Sociale klasse
De rol van sociale klassen bij stemgedrag is aan het afnemen, zo blijkt uit recent onderzoek. Voor Willem Gielen was dit aanleiding om te onderzoeken in hoeverre die sociale klassen nog een rol spelen bij het stemgedrag op sociaaldemocratische partijen. ‘Ook wilde ik weten welke andere redenen er zijn waarom mensen stemmen op deze partijen’, aldus Gielen. Om daar achter te komen deed hij voor zijn masterscriptie kwantitatief onderzoek naar de situatie in 18 West-Europese landen op basis van de European Social Survey (ESS). ‘Kort samengevat koppelde ik in grote datasets de stemvoorkeuren van sociaaldemocratische stemmers aan hun standpunten over bepaalde thema’s en aan de partijprogramma’s. Ik onderzocht in hoeverre zowel deze persoonlijke standpunten als de ideologische posities van sociaaldemocratische partijen van invloed zijn op het stemmen op deze partijen.’
Kiezers trekken
Voor zijn onderzoek maakte de politicoloog gebruik van een geavanceerde statistische methode, een zogenaamd drie-level logistisch regressiemodel. Voor de jury was de keuze voor deze statistische methode - tot nog toe zelden in dit vakgebied gebruikt - een belangrijk argument om de prijs aan Gielen toe te kennen. Uit zijn onderzoek blijkt dat de grootste kiezersgroep van de sociaaldemocraten bestaat uit laagopgeleide personen, die behoren tot de arbeidersklasse, een goed beschermde baan hebben en positief zijn over culturele issues zoals integratie en immigratie. ‘Voor sociaaldemocratische partijen betekent dit dat het in de nabije toekomst niet makkelijker zal worden om kiezers te trekken. De omvang van de arbeidersklasse neemt al enige tijd af, de arbeidsmarkt wordt steeds flexibeler, de Europese Unie heeft te maken met toenemende kritiek en over immigratievraagstukken zijn de meningen sterker verdeeld dan voorheen.’
Culturele thema’s
Gielens onderzoek wijst ook uit dat culturele issues steeds belangrijker worden tijdens verkiezingen. ‘Ik stel dat vast aan de hand van drie indicatoren: Europese integratie, immigratie en cultureel liberalisme. Afgezet tegen de gemeten standpunten zie je dat die thema’s een duidelijk effect hebben op stemgedrag. Als sociaaldemocratische partijen een rol van betekenis willen blijven spelen, moeten ze op het gebied van die culturele thema’s duidelijk positie innemen.’ De onderzoeker benadrukt dat het lastig is om uitspraken te doen over de afzonderlijke West-Europese landen. ‘Mijn onderzoek beschrijft vooral de grote Europese lijnen.’
Geavanceerde methode
Meest uitdagende onderdeel voor Gielen was het werken met het drie-level logistisch regressiemodel. Dat gold vooral voor het zich eigen maken van de methode en die op de juiste manier toepassen. ‘Door hier stap voor stap aan te bouwen, te blijven checken en testen hebben we dit uiteindelijk kunnen realiseren.’ In dit multi-level onderzoek werkte Gielen met data van verschillende landen en tijdperiodes. Deze twee aspecten zorgen wel voor mogelijke clustering in de data, maar de geavanceerde statistische methode houdt met deze zaken rekening. Gielen is blij met zijn onderscheiding, het geeft hem voldoening. ‘Ik heb er - samen met mijn begeleider - veel tijd in gestoken. Voor mij is deze prijs vooral een bevestiging dat ik goed werk heb geleverd.’
De masterscriptie ‘Good Bye Blue Collar? A Multilevel Logistic Regression Analysis of Social Democratic Voters in Western-Europe’ van Willem Gielen.