Hackatons: maatschappelijke problemen slim oplossen

Dutch Blockchain Hackaton

Van 10 tot en met 12 februari jl. kwamen meer dan 350 ondernemers en programmeurs over de hele wereld bij elkaar in de startupfabriek The Big Building in Groningen tijdens de Dutch Blockchain Hackaton. Tijdens dit grootse internationale evenement lanceerden tientallen teams prototypes voor nieuwe, baanbrekende toepassingen op het gebied van blockchain. Blockchain, een nieuwe internettechnologie, is een keten van databases die gezamenlijk een kopie van een register beheren. Transacties kunnen via dit netwerk worden versleuteld en ondertekend. Als alle betrokkenen het eens zijn over de transactie wordt deze toegevoegd aan de database. Hierdoor is fraude plegen heel moeilijk. Met blockchain kunnen veel gecentraliseerde gesloten registers en databases gebruiksvriendelijker, sneller en transparanter gemaakt worden. Het CBS onderzoekt momenteel of dit soort nieuwe technieken bruikbaar is voor de statistiekproductie.

Technologische mogelijkheden

CBS-onderzoeker Mirela Causevic heeft zich bij het CBS verdiept in deze materie en was van de partij tijdens de hackaton. ‘Prins Constantijn was bij de opening aanwezig en benadrukte het belang van blockchain. Hij gaf aan dat we nu de technologische mogelijkheden hebben om flinke stappen te maken. De themagebieden waren: internationaal handelen en ondernemen, de toekomstige pensioenketen, energietransitie, digitale identiteit en overheidsdienstverlening. Per thema was een prijs van 10.000 euro beschikbaar, waarvan 7.500 euro voor de winnaar en 2.500 euro voor de runner-up.’ De sponsoren waren onder andere de Rijksdienst voor Identiteitsgegevens, de Kamer van Koophandel, Algemene Pensioen Groep, Nuon en de Gasunie. In de jury zaten onder meer Alexander Rinnooy Kan en Lex Hoogduin.

Identiteitsvaststelling

Tijdens de hackaton werden een aantal interessante blockchain-toepassingen gepresenteerd. ‘Zo maakte de gemeente Zuidhorn een app waarmee maatschappelijke organisaties hun diensten aan inwoners kunnen aanbieden, bijvoorbeeld voor inwoners die op zoek zijn naar hulp op het gebied van mantelzorg. Zij kunnen dan in één oogopslag zien waar ze daarvoor terecht kunnen, zonder tussenkomst van de gemeente’, aldus Causevic. ‘Eén van de winnende teams had een blockchain-toepassing op het gebied van identiteitsvaststelling ontwikkeld. Een soort platform waarop bijvoorbeeld vluchtelingen zelf hun gegevens kunnen neerzetten en bijhouden.’ Causevic zelf maakte ook onderdeel uit van een team dat zich bezig hield met digitale identiteit. Verder nam ze deel aan de masterclass die vooraf ging aan de hackaton. ‘Dat was heel interessant en nieuw voor mij. Hoofdthema was: aan welke aspecten moet je denken als je een product wilt maken dat bestand is tegen hackers?’

Arbeidsmarkt

Van 13 maart tot en met 15 maart jl. bogen 3 statistische onderzoekers van het CBS zich in Brussel - samen met de afvaardiging van 21 andere Europese landen - over de vraag hoe de mismatch tussen de vraag en het aanbod op de arbeidsmarkt kan worden verbeterd. Edwin de Jonge: ‘Eurostat stelde een aantal grote datasets beschikbaar waarmee elk team op zijn eigen manier met deze beleidsvraag aan de slag kon.’ Er was bijvoorbeeld een databestand met 22 miljoen vacatures, die webscrapers op internet verzameld hadden en er waren bestanden met gegevens van de Europese UWV’s, met vacatures en cv’s van sollicitanten. Daarnaast waren achtergrondgegevens beschikbaar over de arbeidsmarkt, het inkomen en de levensomstandigheden in landen.

Dashboard

Het CBS-team besloot in te zoomen op de data van de Europese UWV’s en bouwde een dashboard waarop per regio in Europa te zien is hoe de verhouding tussen vacatures en sollicitanten is. ‘We moesten een aantal uitdagingen overwinnen. De database met cv’s was bijvoorbeeld veel kleiner dan de database met vacatures. We hebben statistische methoden gebruikt om die disbalans op te heffen.’ Het team zette big data software Spark in om de grote berekeningen te kunnen maken. De deelnemers aan de hackaton kregen twee dagen de tijd om hun idee uit te werken. ‘Dat was krap’, zegt De Jonge. ‘We hebben ’s nachts doorgewerkt en konden toch niet al onze plannen uitvoeren. Maar het dashboard staat er. Dat is één van de leuke dingen van zo’n hackaton: het is een snelkookpan, waarbij je in korte tijd veel leert en voor elkaar krijgt.’

‘Zweden had bijvoorbeeld een soort Tinder voor werkzoekenden ontworpen’

Competitie

De CBS’ers kozen een statistische insteek bij hun ontwerp: ‘We hebben vooral gekeken of de veronderstelde mismatch tussen vacatures en werknemers er daadwerkelijk is. We hebben die stelling goed onderbouwd met statistische data en gevisualiseerd in het dashboard. Het was leuk om ook de oplossingen van de andere teams te zien. Zweden had bijvoorbeeld een soort Tinder voor werkzoekenden ontworpen. Kroatië, de winnaar van de hackaton, had heel specifiek naar het beleid gekeken: wat kun je bijvoorbeeld doen in het onderwijs om de situatie op de arbeidsmarkt te verbeteren.’ De resultaten van de hackaton werden beoordeeld door een internationale jury met vertegenwoordigers van de Europese Commissie en grote bedrijven zoals Amazon en IBM, die de hackaton faciliteerden en sponsorden. Dat er een competitie aan de hackaton was verbonden, vindt De Jonge wel een nadeel. ‘Het zorgde ervoor dat er minder uitwisseling was tussen de deelnemende landen. Als we samen hadden gewerkt, hadden we misschien nóg meer bereikt en van elkaar geleerd.’ Eurostat was zelf zó enthousiast over de hackaton dat ze meteen hebben aangekondigd dat er meer volgen.