Internationaal op weg naar nieuwe manieren van dataverzameling

De manier waarop statistische bureaus data verzamelen verandert en de manier waarop over statistische uitkomsten gecommuniceerd wordt met de buitenwereld ook. Deze twee onderwerpen stonden centraal tijdens twee UNECE-workshops. Van 3-5 oktober werd gesproken over dataverzameling. Van 5-7 oktober was het thema disseminatie en communicatie over statistische data. Op 5 oktober was er een gezamenlijke bijeenkomst voor deelnemers van beide workshops, waar zij kennis en ideeën uitwisselden.

 

Bilal Kurban is hoofd van de Dataverzamelingssectie van het Turks statistiekbureau en zat de eerste workshop voor. Hij is enthousiast over de toename van elektronische dataverzameling bij bedrijven. ‘Het verzamelen van data met enquêtes via internet biedt veel voordelen: voor de respondenten is het prettiger, de uitkomsten zijn actueel en statistische bureaus verkrijgen via internet nauwkeurige data tegen relatief lagere kosten.’ Bij de sociale statistieken gebruiken steeds meer nationale statistiekbureaus een combinatie van enquêtes op papier, telefonisch of via internet: de mixed mode benadering. Kurban: ‘De belangrijkste reden is dat de onderzoekkosten afnemen, terwijl de kwaliteit gehandhaafd blijft. De mixed mode benadering vraagt echter wel een complexer productieproces en goede monitoring, onder andere om de antwoorden onderling vergelijkbaar te maken.’

 

 

Kurban wijst erop dat het tegenwoordig niet voldoende is om alleen te kijken naar de tijd die bedrijven en huishoudens besteden aan het invullen van vragenlijsten. ‘We moeten ook in ogenschouw nemen hoe ze de enquêtedruk zelf ervaren. Om dit te meten, kunnen we gebruik maken van de paradata (data die iets vertellen over de context en het proces, red.) die tijdens een elektronische enquête automatisch gegenereerd worden, bijvoorbeeld hoeveel tijd het invullen van een vragenlijst in beslag neemt.’

 

Kurban benadrukt dat non-response een steeds groter probleem is bij bedrijven- en huishoudenquêtes. Om betrouwbare statistieken te blijven produceren, moet het proces van dataverzameling zich daarom blijven vernieuwen. Hij noemt de initiatieven van het Finse statistiekbureau als voorbeeld. ‘Daar proberen statistici de respons op enquêtes en de kwaliteit van de data te verbeteren met visualisatietechnieken die de dataverzameling monitoren. Ook CBS zet innovatieve manieren in als antwoord op non-respons, enquêtedruk en krimpende budgetten. Tijdens de conferentie gaf CBS onder meer uitleg over Standaard Business Reporting, waarmee bedrijven op een snelle en veilige manier hun gegevens kunnen insturen. Verder was er aandacht voor webscrapers, die het internet afzoeken naar data.’  Nieuwe manieren van dataverzameling stellen volgens Kurban echter andere eisen aan de medewerkers. ‘Zij moeten zowel over IT- als over statistische capaciteiten beschikken. Voor statistiekbureaus is het belangrijk om de vaardigheden van medewerkers op deze gebieden te ontwikkelen. Online cursussen zoals medewerkers die bij CBS volgen, zijn een goede manier om data science vaardigheden op te doen.’

 

Michael Levi geeft onder andere leiding aan het publicatieprogramma van het Amerikaanse statistiekbureau. Hij was nauw betrokken bij de organisatie van de workshop over communicatie. Daar werd in verschillende sessies onder meer gesproken over de vraag hoe de impact van communicatiemiddelen kan worden gemeten, over interactieve tools, open data, nieuwe apps en technieken om de communicatie met de respondenten te verbeteren. Hij is enthousiast over het resultaat. ‘Ik vind het bijzonder dat deelnemers met verschillende professionele achtergronden tot concrete oplossingen komen. Veel sessies lieten opmerkelijke inzichten en creativiteit zien.’ Onder de indruk was hij van de presentatie van Amaria Silvina Viazzi, sinds januari van dit jaar directeur Disseminatie bij het Argentijnse statistiekbureau. Zij vertelde over de crisis waar het Argentijnse statistiekbureau mee kampt en de ingrijpende aanpak om daar uit te komen. Verder is hij lovend over de verschillende innovatieve manieren van digitaal publiceren, die de deelnemers presenteerden. ‘Een goed voorbeeld daarvan is de nieuwe, volledig digitale publicatie van Eurostat over energie in de Europese Unie.’

 

 

Ook UNECE-organisator Heini Salonen is tevreden over de resultaten van de workshops, in het bijzonder over de gecombineerde bijeenkomst op 5 oktober. ‘Daar troffen de deelnemers van beide workshops elkaar. Het was de eerste keer dat we een dag met mensen uit de hoek van de dataverzameling en communicatie organiseerden waarbij we ze vroegen om actief samen te werken aan groepsopdrachten, een soort experiment naast het gebruikelijke luisteren naar elkaars presentaties. De workshops boden gelegenheid te discussiëren over elkaars ervaringen en de lessen die daaruit getrokken kunnen worden.’ Gesproken werd onder andere over hoe het gebruik van mobiele devices kan worden bevorderd en hoe dit mogelijkheden biedt voor het ontwerpen van vragenlijsten en het verhogen van de respons. ‘De workshops hebben veel nieuwe ideeën opgeleverd. Zo liet één van de deelnemers aan het eind weten dat hij zóveel goede ideeën had opgedaan dat hij niet wist of hij de tijd zou vinden om ze allemaal te kunnen presenteren aan zijn collega’s.’