CBS opent met partners Euregionaal Data Center in Zuid-Limburg

/ Auteur: Miriam van der Sangen
CBS heeft de afgelopen maanden in samenwerking met verschillende gemeenten gewerkt aan de oprichting van een aantal CBS Urban Data Centers. Doel daarvan is dat CBS gemeenten gaat ondersteunen met kennis over onder meer data-infrastructuur, dataverwerking en privacy. Op 28 oktober jl. opende Agnès Monfret (hoofd van de afdeling Cross-border cooperation van het Directoraat-Generaal Regio van de Europese Commissie) in Vaals een variant op het CBS Urban Data Center: het Euregionaal Data Center. Met dit Center gaat CBS - samen met nationale en internationale partners zoals ITEM - de grensoverschrijdende activiteiten en de situatie van grensregio’s beter in kaart brengen. CBS-onderzoeker Johan van der Valk licht dit unieke initiatief nader toe.

Samenwerking

CBS werkt sinds 2014 aan het opzetten van grensoverschrijdende statistieken. Zo heeft de samenwerking met het statistiekbureau van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen vorig jaar een gezamenlijke studie naar de arbeidsmarkt in de grensregio opgeleverd. Daarnaast werkt CBS samen met euPrevent en de GGD Zuid-Limburg om gezamenlijk statistieken te maken op het gebied van gezondheid en welzijn in de Euregio Maas-Rijn. Dat gebied bestaat uit het Nederlandse Zuid-Limburg, de Duitse regio Aken en de provincies Limburg en Luik in België. Binnenkort komt ook een publicatie uit met regionale cijfers over de arbeidsmarkt in de noordelijke grensstreek. Die maakte CBS samen  met het Duitse statistiekbureau van Nedersaksen.
 

Knelpunten

Van der Valk: ‘Het maken van statistieken houdt niet op bij de grens. Gebrek aan data is een belangrijk knelpunt voor onderzoek naar grensoverschrijdende kwesties. Dit is onder andere geconstateerd door het vorig jaar opgerichte Maastrichtse Institute for Transnational and Euregional cross border cooperation and Mobility  (ITEM), dat zich hiermee bezighoudt. Zo blijkt uit de eerste grenseffectenrapportage van ITEM dat er weinig grensoverschrijdende cijfers beschikbaar zijn op diverse terreinen, zoals economie, onderwijs, vervoer, toerisme, etc. Daarom openen CBS en ITEM in samenwerking met de gemeente Vaals een Euregionaal Data Center. Daarbij kijken we bij het maken van regionale data ook over de grens heen. Nederland, België en Duitsland hebben nu ook al regionale data voor nationale doeleinden, maar die zijn nog niet op elkaar afgestemd.’

‘Elk grensgebied is weer anders. Dat betekent dat per regio andere accenten gelegd zullen moeten worden’

Ontbrekende informatie

Volgens Van der Valk geven de standaard nationale statistieken over Nederlandse gemeenten die tegen de Duitse of Belgische grens aanliggen regelmatig een vertekend beeld. ‘Neem nu Vaals, een provinciestadje dat grenst aan de Duitse stad Aken. Inwoners van dit dorp zijn voor een belangrijk deel van hun activiteiten gericht op Aken. De cijfers over Vaals zijn echter gebaseerd op Nederlandse bronnen. Daardoor ontbreekt vaak bepaalde informatie. Bijvoorbeeld over het aantal personen dat in Vaals woont, maar in Duitsland inkomen verwerft. Een ander voorbeeld heeft betrekking op de voorzieningen. De Nederlandse statistieken laten zien dat er in de omgeving van Vaals geen Nederlands ziekenhuis is, terwijl op 3 kilometer afstand een ziekenhuis ligt in Aken. Zo zijn er meer voorbeelden te noemen, denk aan inkomen en geletterdheid. Met dit Euregionale Data Center hopen we over deze zaken meer informatie boven tafel te krijgen.’

Structureel onderzoek

CBS, ITEM en de gemeente Vaals hebben nu de handen in elkaar geslagen om grensoverschrijdend onderzoek een impuls te geven. Maar dit blijft niet beperkt tot Vaals alleen. CBS kan dit ook aan andere grensgemeenten en grensregio’s van Nederland aanbieden, van de provincie Groningen tot en met de provincie Zeeland. Van der Valk wijst er wel op dat tussen de grensgebieden verschillen bestaan. ‘Elk grensgebied is weer anders. Dat betekent dat per regio andere accenten gelegd zullen moeten worden. Uitdaging is wel nog de financiering, aangezien het maken van grensoverschrijdende statistieken niet tot het reguliere takkenpakket van de statistiekbureaus behoort.’

Relevante links