Nieuwe CBS-publicatie biedt helder panorama van de Nederlandse arbeidsmarkt

Overzicht van de arbeidsmarkt

‘Dit jaarboek laat zien wat CBS allemaal te bieden heeft’, zegt samensteller Han van den Berg. Sinds een jaar of tien werkt hij als statistisch onderzoeker bij de afdeling Arbeidsrekeningen. Het is één van de afdelingen waar cijfers worden geproduceerd over de arbeidsmarkt. ‘Sinds twee jaar presenteert CBS in het kwartaalbericht  zijn cijfers. In het kwartaalbericht kun je echter niet alle informatie opnemen. Aangezien er heel veel informatie beschikbaar is over de arbeidsmarkt is het voor de gebruikers van de cijfers prettig om een totaal beeld te hebben. Deze publicatie geeft dat overzicht. De volgende editie zal waarschijnlijk in het voorjaar verschijnen.’

De nieuwe publicatie is een wegwijzer in de veelheid van cijfers over de arbeidsmarkt

Meer dan een terugblik

De publicatie bevat cijfers over 2015 en is op sommige punten verrijkt met cijfers uit 2016. Daaruit blijkt dat de arbeidsmarkt nog niet volledig is hersteld van de gevolgen van de economische crisis. ‘Het gaat wel beter, in die zin dat het aantal banen toeneemt en het aantal werklozen afneemt’, zegt Van den Berg. ‘Maar het aantal vacatures is nog veel lager dan in 2008.’ Maar de publicatie is meer dan een terugblik. Het is ook een wegwijzer in de veelheid van cijfers over de arbeidsmarkt en een naslagwerk van de begrippen die CBS hanteert. Want wat is bijvoorbeeld het verschil tussen lonen, beloning en loonkosten? ‘Het zijn drie begrippen met elk een verschillende betekenis, die door gebruikers geregeld door elkaar worden gebruikt. Hetzelfde  geldt voor banen, werkgelegenheid en werkzame beroepsbevolking. Juist door die termen op een rijtje te zetten, laat je zien waar de verschillen zitten.’ Daarnaast bevat het digitale boek links naar de verschillende StatLine-tabellen waar de actuele cijfers te vinden zijn.

Wetenswaardigheden

Behalve een inzichtelijke analyse bevat  ‘De arbeidsmarkt in cijfers’ ook een aantal aardige wetenswaardigheden. Over typische vrouwen-  en mannenberoepen bijvoorbeeld. ‘De krenten in de pap’, noemt Van den Berg deze korte kaderstukjes. Gedurende zijn loopbaan bij CBS heeft hij zich verdiept in de statistieken over werkgelegenheid en lonen. Hij zag in die jaren grote veranderingen op de arbeidsmarkt. De afname van werkgelegenheid in de nijverheid, de opkomst van de commerciële en niet-commerciële dienstverlening. De enorme groei in participatie van vrouwen, en tegelijkertijd de toename van het aantal deeltijdwerkers. En natuurlijk de ontwikkeling van meer zelfstandigen en flexwerkers, tegenover een afnemend aandeel van werknemers met een vast contract. ‘Wat ik de laatste tien jaar vooral opvallend vind, is de ontwikkeling van het opleidingsniveau en de leeftijd van de werkzame beroepsbevolking. De leeftijd ligt aanzienlijk hoger en mensen zijn aanmerkelijk hoger opgeleid.’