CBS en gemeente Eindhoven bundelen krachten in eerste CBS Urban Data Center

Kracht van ICT en technologie

Medio dit jaar ontmoetten vertegenwoordigers van CBS en de gemeente Eindhoven elkaar voor een oriënterend gesprek over samenwerking. Dat leidde al snel tot concrete stappen. De ondertekening op 22 september 2016 van een samenwerkingsovereenkomst in het Van Abbemuseum te Eindhoven was het resultaat. Volgens Mary-Ann Schreurs , wethouder innovatie van Eindhoven, wil de stad zich ontwikkelen tot een smart society; een stad die optimaal gebruik maakt van de kracht van data, technologie en ICT voor haar inwoners. ‘Samen met de stakeholders durven te experimenteren is essentieel om te voldoen aan de maatschappelijke opgaven waar we mee te maken hebben. Die kun je als gemeente niet meer in je eentje oplossen. We zetten onze stad als proeftuin in voor de ontwikkeling van slimme lichttoepassingen en een slim lichtgrid in de openbare ruimte. We brengen  data, plek en ruimte bij elkaar. De ambitie van de gemeente: verlichting op een dusdanig vernieuwende wijze inzetten, dat het bijdraagt aan het verbeteren van de kwaliteit van leven in de stad.’

Lokale wensen en behoeften

Volgens Directeur-Generaal Tjin-A-Tsoi komen er op dit moment drie ontwikkelingen bij elkaar. ‘Ten eerste: niet alleen landelijke bestuurders hebben cijfers nodig, maar ook bestuurders op lokaal en regionaal niveau hebben - mede door steeds toenemende decentralisatie - eigen wensen en behoeften op het gebied van indicatoren. Ten tweede is er een veelbesproken ‘datarevolutie’ gaande, waardoor steeds meer data beschikbaar komen. Ten derde: de opkomst van de smart-city en smart-society, die sterk data gedreven zijn. Steden zien daardoor kansen, maar concluderen tegelijkertijd  dat het veel tijd, capaciteit en geld kost om de expertise en infrastructuur zelf op te zetten. En als alle Nederlandse steden dat zelf doen, lopen we het gevaar dat er een versnipperde en niet op elkaar aansluitende data-infrastructuur ontstaat. Ook is het de vraag of veiligheid en privacy - CBS heeft decennialang ervaring op dit gebied - altijd even goed geborgd zijn als alle gemeenten dat zelf moeten organiseren. Het samenwerkingsverband van CBS en Eindhoven biedt een oplossing voor deze vraagstukken en geeft CBS de gelegenheid optimaal op de lokale praktijk aan te sluiten.’

De samenwerking voorziet er in dat Eindhoven de expertise op het gebied van data-infrastructuur, veilige data-opslag, data-analyse, statistiek en privacy van CBS kan inzetten voor eigen gebruik

Combineren van data

De samenwerking tussen beide partijen voorziet er in dat Eindhoven de expertise op het gebied van data-infrastructuur, veilige data-opslag, data-analyse, statistiek en privacy van CBS kan inzetten voor  eigen gebruik. Wethouder Schreurs: ‘Als gemeente zijn we primair verantwoordelijk voor de uitvoering op heel veel terreinen in onze stad. Daarbij gaat het uiteindelijk om het resultaat. Door het combineren van onze eigen data met CBS-data hebben we dat resultaat veel scherper in beeld. Daarnaast kunnen we dankzij de ontwikkeling van onder andere big data veel beter begrijpen waarom de effecten van wat we doen zijn zoals ze zijn en hoe dat nog beter kan. Dat doen we letterlijk met zijn allen. We doen het niet alleen meer vóór mensen, maar mét mensen: inwoners, bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en de overheid. Door de samenwerking met CBS willen we gezamenlijk ontdekken wat we nog veel beter kunnen doen dankzij technologische ontwikkelingen.’  

Meerdere gemeenten tonen interesse

Eindhoven is de eerste gemeente in Nederland waarmee CBS kennis en expertise deelt binnen een CBS Urban Data Center. Inmiddels hebben ook andere gemeenten interesse getoond en zijn zij met CBS in gesprek over het opzetten van een Urban Data Center. Zo heeft de gemeente Heerlen op 20 september jl. besloten om nog dit jaar samen met CBS een Urban Data Center/Heerlen op te zetten. Larissa Zegveld, directeur Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten (KING) en lid van de VNG-commissie Dienstverlening en Informatiebeleid, juicht het initiatief van CBS en de gemeente Eindhoven toe. ‘Data gedreven besturen vanuit de gemeenten is al geruime tijd gaande. We kunnen daarmee kijken of het ingezette beleid werkt. Werken met data is essentieel voor de gemeenten. Dit prima initiatief van CBS draagt hiertoe bij en dat CBS hierop inspeelt vinden wij logisch. Als KING zijn we echter ook van mening dat gemeenten zélf aan de slag moeten met het leren analyseren van de vele data die zij hebben. Dat gebeurt nu nog te weinig. Maar we zien wel al voorbeelden van gemeenten die dit goed oppakken, bijvoorbeeld de gemeente Utrecht. Om gemeenten op dit gebied te ondersteunen gaat KING starten met een datalab, waar 30 gemeenten zich voor hebben aangemeld en waar zij het expertveld van data-analyse  gaan verkennen.’ 

World Council on City Data

Het initiatief dat leidde tot het CBS Urban Data Center/Eindhoven krijgt ook een internationale dimensie. CBS tekent op korte termijn een samenwerkingsovereenkomst met de World Council on City Data (WCCD), waarvan het hoofdkantoor in het Canadese Toronto is gevestigd. WCCD is een wereldleider op het terrein van gestandaardiseerde stedelijke indicatoren en is gespecialiseerd in het certificeren van steden op het terrein van leefkwaliteit, duurzaamheid en smart data volgens de ISO 37120-norm. WCCD verzorgt wereldwijd de ISO 37120-registratie voor steden van alle formaten, bijvoorbeeld Barcelona, Buenos Aires, Boston, Dubai, Johannesburg, Helsinki, Mekka, Melbourne, Los Angeles, etc. Ook zijn er diverse kleinere steden, metropoolregio’s en provincies gecertificeerd. Tevens is er samenwerking met onder andere de Verenigde Naties en de Wereldbank. In Nederland hebben zowel Amsterdam als Rotterdam het WCCD ISO 37120-certificaat ontvangen. Nico Tillie, vice-president van WCCD: ‘Wij zullen de krachten bundelen met CBS om ook andere Nederlandse steden te certificeren. Daarnaast gaan beide organisaties aan de slag om voor steden een goede databasis voor gemeentelijk beleid te ontwikkelen, uitgaande van de ISO-stedelijke indicatoren.’

Wat is het CBS Urban Data Center/Eindhoven?

Het CBS Urban Data Center/Eindhoven gaat van start met een portefeuille van 10 projecten, waaronder het samenstellen van buurtgerichte informatie, het verrijken van gegevens over bedrijven om bijvoorbeeld leegstand inzichtelijk te maken en het in kaart brengen van bezoekersstromen met sensoren en big data bronnen. Deze stromen kunnen dan worden afgezet tegen bijvoorbeeld de omzetontwikkeling in de binnenstad. Op deze manier kan Eindhoven de beleidsdoelstellingen monitoren van de detailhandel en de horeca. Eén van de speerpunten van het CBS Urban Data Center/Eindhoven is het beter en meer in detail vertalen van de berichtgeving over nationale cijfers door CBS naar regionale en lokale berichtgeving. Daarmee worden landelijke ontwikkelingen snel vertaald naar regionale en lokale effecten in de samenleving. Voor deze regionale vertaalslag levert CBS expertise over de inzet van nieuwe big databronnen en de integratie van data van de gemeente Eindhoven met CBS-data.  Het CBS Urban Data Center/Eindhoven zal nauw samenwerken met het Center for Big Data Statistics van CBS, dat op 27 september a.s. wordt geopend.

Voor meer informatie over het opzetten van een CBS Urban Data Center kunt u contact opnemen met CBS-programmadirecteur Robert Hermans: rppj.hermans@cbs.nl