Met big data humanitaire vraagstukken oplossen

Betrouwbare data

Onlangs werd bekend dat het VN Coördinatiecentrum voor humanitaire zaken UNOCHA de stad Den Haag heeft uitgekozen als vestigingsplaats voor zijn datacentrum. Zij verzamelen, analyseren en delen betrouwbare data over mensen die worden getroffen door een natuurramp of humanitaire crisis. UNOCHA zoekt uit wat hun directe noden zijn en wie in aanmerking komt voor hulp. Het voorziet landen, die deel uitmaken van de Verenigde Naties, van informatie op basis waarvan beleid en plannen kunnen worden gemaakt.

Nieuw platform

Ingrid van Engelshoven, de Haagse wethouder kenniseconomie en tevens locoburgemeester, toont zich verheugd over het feit dat dit onderdeel van de Verenigde Naties de Hofstad heeft uitgekozen als vestigingsplaats. ‘Den Haag is koploper op het gebied van vrede en recht en wil allerlei humanitaire vraagstukken beter aanpakken met behulp van grote hoeveelheden digitale gegevens, oftewel big data. We hebben daartoe een aantal weken geleden een nieuw platform opgericht, HumanityX, dat als eerste aan de slag gaat met big data. Het is een samenwerkingsverband tussen wetenschappers, studenten van het Centre for Innovation van de Universiteit Leiden, de Verenigde Naties, het bedrijfsleven en hulpverleners zoals het Rode Kruis.’

Proeftuin

Den Haag wil graag proeftuin zijn, bijvoorbeeld op het gebied van vrede, recht en arbitrage. Wat is er tot nog toe op die gebieden bereikt? Van Engelshoven: ‘We huisvesten hier maar liefst 160 internationale organisaties. Daaronder zijn gerenommeerde instellingen als OPCW (Organisatie voor het verbod op chemische wapens, red.), het Internationaal Gerechtshof, het Joegoslavië Tribunaal en het International Strafhof. We zijn na New York de tweede VN-stad van de wereld. Het stadsbestuur ondersteunt die ontwikkeling op allerlei manieren.’ De wethouder noemt nog een ander belangrijk instituut: The Hague Security Delta. ‘Dat is het grootste veiligheidscluster van Europa. Kennisinstellingen, overheden en bedrijfsleven werken er samen. De gemeente was hier één van de founding fathers. We verbinden visie met geld en stimuleren verdere ontwikkeling van de internationale stad Den Haag.’

Innovatie

Innovatie staat hoog in het vaandel van de gemeente Den Haag, en dan vooral op het gebied van vrede en recht. ‘Het jaagt de economie van de stad aan en creëert werkgelegenheid voor hoger en lager opgeleiden. Dat er kortgeleden bekend werd dat opnieuw een VN-instelling naar Den Haag komt juichen wij toe. Een nieuwe ontwikkeling, voortbordurend op een traditie: VN-instellingen zijn thuis in onze stad. UNOCHA gaat een datacentrum starten in Den Haag. Dat is nieuw. Data-analisten van de Universiteit Leiden dragen vanuit Den Haag wereldwijd bij aan een betere vluchtelingenopvang. Dat doen zij vanuit het genoemde platform HumanityX, waarin zij samenwerken met partners als UN Global Pulse, Stanford University en Harvard University.’ Onlangs mocht Den Haag ook toetreden tot het illustere 100 Resilient Cities netwerk van de Rockefeller Foundation. ‘Dat biedt ons mogelijkheden om met innovaties voor op te lopen. Al deze instellingen en organisaties werken als een magneet op kennisinstellingen. Studenten uit de hele wereld komen naar Den Haag, omdat theorie en praktijk van internationaal recht hier samengaan.’

Smart Cities

Den Haag haakt ook op allerlei manieren in op Smart City-projecten. Dat zijn projecten waarbij met slimme technologieën oplossingen worden gevonden voor complexe stedelijke problemen. Wat zijn de meest recente resultaten die de Hofstad behaald heeft? ‘Ik noem er een paar. Smart Lighting. Dat zijn slim gestuurde energiezuinige lantaarnpalen gecombineerd met andere functies zoals wifi, verkeerscamera, laadpunt, sensoring voor luchtkwaliteit en geluidsoverlast. Op 2 juni jl. was de opening op een Haags bedrijventerrein waar de technische mogelijkheden voor de hele stad worden getest.’ Van Engelshoven geeft aan dat de gemeente ook elektrisch vervoer in Den Haag stimuleert door het uitbreiden van het laadnetwerk. Daarnaast is er een Smart City-project voor Scheveningen. ‘Daarbij fungeert Scheveningen-Bad als Living Lab. Marktpartijen, burgers, ondernemers en gemeente werken samen aan oplossingen die bijdragen aan de verbetering van de bereikbaarheid, de kwaliteit van leven, de veiligheid en het economisch klimaat van Scheveningen. Het toont weer eens de kracht van samenwerking.’

Big data

Ook de gemeente Den Haag maakt – net als andere grote Nederlandse gemeenten - bij beleidsbepaling steeds vaker gebruik van big data. ‘Via wifi-tellingen worden bezoekersaantallen bij grote evenementen gemeten. Dat draagt bij aan betere begeleiding van bezoekersstromen. En er zijn pilots om big data in te zetten voor handhaving. Haagse ambtenaren volgen een training hoe je big data optimaal en verantwoord benut. Een ander voorbeeld is het inwinnen van gegevens over autobewegingen. De verwachting is dat de gegevens uit navigatieapparatuur en mobiele telefoons zo compleet en betrouwbaar worden dat de klassieke wijze van verkeerstellingen overbodig wordt. Sommige methoden ontdekken we op eigen kracht, maar we raadplegen ook andere instanties, zoals CBS en het Rathenau Instituut.’

Den Haag haakt ook op allerlei manieren in op Smart City-projecten

Samenwerking

Tussen de gemeente Den Haag en CBS vindt sinds begin 2015 samenwerking plaats op het gebied van statistiek en onderzoek. Dat resulteerde in december 2015 in een bijeenkomst ‘Samen meten is nog meer weten’ over data, onderzoek en beleid. In die bijeenkomst, georganiseerd door de gemeente Den Haag, de Digitale Stedenagenda (een netwerk van en voor de veertig grootste steden van Nederland, red.) en CBS, vertelden de experts van CBS wat de organisatie te bieden heeft: niet alleen op het gebied van cijfers, maar ook als kennisloket voor methoden en definities. ‘Een van de onderwerpen waar we nu met CBS aan werken is een datakamp, waar samen met beleidsmakers de potentie van het gebruik van data en de koppeling van grote databestanden wordt onderzocht. Het idee is om dit datakamp toe te spitsen op het thema ‘resilient city’, in aansluiting op de selectie van Den Haag bij de 100 Resilient Cities van de Rockefeller Foundation.’

Wereldbank

Volgens Van Engelshoven liggen er nog meer kansen voor uitbreiding van de samenwerking met CBS. ‘Zoals ik al eerder zei, zet Den Haag actief in op de ontwikkeling van HumanityX met als doel: innovatie van het gebruik van data op het gebied van vrede, recht en humanitaire hulp. Dit platform wil graag nieuwe partijen aan zich binden, die actief zijn bij het inzetten van ‘data for the public good’. CBS als organisatie met veel data en expertise over het analyseren en visueel maken van data heeft veel meerwaarde voor het platform.’ Ook is volgens de wethouder het feit dat CBS veel contacten heeft met internationale partners een belangrijk element voor samenwerking. ‘Een voorbeeld hiervan is de Wereldbank. Ook zij zijn een organisatie met veel data en expertise. De Wereldbank heeft een rol in het meetbaar maken van de Sustainable Development Goals die VN-chef Ban Ki-Moon in september 2015 heeft vastgesteld. CBS onderzoekt de mogelijkheden om de Wereldbank hierbij te helpen. Wanneer hier werkzaamheden uit voortvloeien, zou dit interessante cases kunnen opleveren voor HumanityX.’