Onderwijsdata CBS behoren tot de top

/ Auteur: Masja de Ree
De onderwijsdata van CBS behoren tot de beste ter wereld, vinden de onderwijs-economen dr. Liesbeth van Welie en dr. Ilja Cornelisz van de Universiteit van Amsterdam. Zij maken er gebruik van voor hun onderzoek naar de doorstroom van HBO-studenten naar de universiteit. Dit onderzoek levert belangrijke informatie op voor het onderwijsbeleid. CBS en de Universiteit van Amsterdam werken nauw samen. Zo voeren Cornelisz en Van Welie via een beveiligde verbinding analyses uit op de microdata van CBS over onderwijs. Van Welie is enthousiast over de kwaliteit van de data: ‘Nergens anders zijn onderwijsdata te vinden die zo compleet zijn.’

Complete analyse

Wat kenmerkt de studenten die doorstromen van het HBO naar de universiteit? Zijn ze succesvol in hun studie? En hoe is later hun positie op de arbeidsmarkt? Voor de beantwoording van die vragen gebruiken de Amsterdamse onderzoekers onder meer gegevens van CBS over onderwijsdeelname en over examens in het hoger onderwijs. Cornelisz: ‘De microdata van CBS (geanonimiseerde data op persoons- en bedrijfsniveau, red.) die we gebruiken voor ons onderzoek bevatten informatie over leeftijd, geslacht en herkomst van de studenten.’ Gecombineerd met gegevens van de HBO en WO Monitor van het Research Centre for Education and the Labour Market (ROA) levert dit een compleet beeld op. We maken een analyse op basis van een complete set feitelijke gegevens. Dat is een groot verschil met eerder onderzoek naar de doorstroom van studenten. Dat vond plaats op basis van anekdotes of beperkte steekproeven.’

Onderwijsbeleid

De ‘HBO-route’ naar de universiteit wordt steeds minder vaak gebruikt. Cornelisz: ‘Een interessante vraag is natuurlijk of de HBO-route een emancipatoire route is: een kans voor studenten uit een lagere sociaaleconomische klasse om toch op de universiteit terecht te komen. Als dat zo is, is het belangrijk die route toegankelijk te houden.’ Het onderzoek, dat geïnitieerd is door professor Han van Dissel, wordt aangevuld met interviews met studenten. ‘Dat is van belang, want onderzoek puur op basis van microdata levert geen informatie op over de oorzaak van trends. Interviews illustreren wat de mogelijke motieven van studenten zijn.’

‘Nergens anders zijn onderwijsdata te vinden die zo compleet zijn’

Zorgvuldig omgaan met data

De microdata van CBS zijn versleuteld: de informatie is niet te herleiden tot personen. Toch verleent  CBS niet zomaar toegang tot de data. Van Welie: ‘De commissie die onze aanvraag beoordeelde was zeer streng. De verdediging van mijn proefschrift was er niets bij! Het is een goed teken dat CBS zo zorgvuldig met zijn data omgaat.’ Cornelisz en Van Welie zijn tevreden over de manier waarop CBS hen ondersteunt bij het gebruik van de databestanden. ‘Het contact is persoonlijk. Ze denken echt met ons mee’, aldus Van Welie. Er moet haar nog wel iets van het hart: ‘Ik vind eigenlijk dat het tijd is voor een landelijke discussie over de vraag of toegang tot microdata van CBS niet kosteloos zou  moeten zijn voor onderzoekers. Nu valt dat buiten het budget. Met deze data doen wij immers onderzoek dat van belang is voor de maatschappij.’

Hebt u vragen over werken met microdata?

Hebt u vragen over werken met microdata, of wilt u meer weten over de mogelijkheden? Bekijk het overzicht Microdata: zelf onderzoek doen of neem contact op met: tel. (088) 570 70 70 of per e-mail: microdata@cbs.nl.