Open data beschikbaar via nieuwe website over volksgezondheid en zorg

/ Auteur: Miriam van der Sangen
CBS levert ongeveer een kwart van de kerncijfers voor De Staat van Volksgezondheid en Zorg, de nieuwe website over volksgezondheid en zorg van acht samenwerkende organisaties. Daarnaast bouwde CBS een speciale versie van de online databank StatLine, waarmee ook de kerncijfers die niet van CBS afkomstig zijn als open data beschikbaar kunnen komen. 

Actuele kerncijfers

Dinsdag 17 mei 2016 boden acht samenwerkende partijen de eerste versie van de Staat van Volksgezondheid en Zorg aan minister Schippers aan. Op www.staatvenz.nl staan cijfers over volksgezondheid en zorg centraal. De site beschrijft de stand van zaken op de verschillende beleidsterreinen van het ministerie van VWS. Belangrijkste doel is actuele en eenduidige kerncijfers presenteren, waarmee het beleid van VWS kan worden gevolgd en verantwoord.

Samenwerking

Onno van Hilten is namens CBS vanaf het begin betrokken bij dit samenwerkingsproject. Van Hilten: ‘De Staat van Volksgezondheid en Zorg is in de eerste plaats  een digitaal cijferoverzicht, waarbij de kerncijfers ingedeeld zijn naar thema, naar levensfase en op alfabet. Het betreft het meest actuele cijfer, een historische trend en waar mogelijk regionale of internationale vergelijkingen. Dit gaat samen met een beschrijving van de definitie en de verantwoording van de bron. Bij het presenteren van de cijfers gaat het niet alleen om de bevolking als geheel, maar ook om relevante uitsplitsingen zoals naar geslacht, leeftijd en opleiding. De uitsplitsingen zijn vaak afkomstig van CBS, want dat is onze sterke kant. Zo is bijvoorbeeld voor het aantal orgaandonoren en het aantal wanbetalers in het kader van de Zorgverzekeringswet het actuele cijfer afkomstig van de bronhouder zelf, maar de uitsplitsingen komen van CBS. Dat typeert de samenwerking die ten grondslag ligt aan de Staat over Volksgezondheid en Zorg.’

‘Bij CBS werken wij al een aantal jaren met open data. We hebben daarover veel kennis en expertise in huis’

Effecten van beleid

De gepresenteerde cijfers en trends geven inzicht in de effecten van het huidige beleid van VWS en kunnen helpen bij het maken van keuzes over nieuw beleid. Van Hilten: ‘Daarbij is het van belang dat de cijfers betrouwbaar en eenduidig zijn. Maar cijfers die ogenschijnlijk over hetzelfde gaan, kunnen toch van elkaar verschillen. Dit heeft te maken met zaken als bron, peildatum en de definitie. De samenwerkende partijen zijn: CBS, het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL), het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), het Trimbos-instituut en Zorginstituut Nederland (ZIN). Zij werken gezamenlijk aan integratie, afstemming en eenduidigheid bij het bepalen van de kerncijfers op het gebied van volksgezondheid en zorg.’ Volgens Van Hilten is het maken van de Staat van Volksgezondheid en Zorg een groeitraject. ‘Dit is een eerste versie. De komende maanden zullen meer cijfers worden toegevoegd of cijfers worden geactualiseerd. In de loop van 2016 zal de eerste thematische rapportage verschijnen. In mei 2018 zal het cijferoverzicht het volledige terrein van volksgezondheid en zorg dekken.’

Open data

Petra Brocke en haar collega’s van CBS leverden de kennis en techniek om de gegevens op de nieuwe website via open data beschikbaar te stellen. ‘CBS heeft op verzoek en in samenwerking met het RIVM ruim 20 datasets over gezondheid en zorg beschikbaar gemaakt als open data. Bij CBS werken wij al een aantal jaren met open data. We hebben daarover veel kennis en expertise in huis. De eerste datasets werden in december 2015 aangeleverd. In de afgelopen 5 maanden hebben wij gecheckt of de datasets voldoen aan de hoge kwaliteitseisen die CBS stelt aan open data. Dat was een flinke klus.’ Volgens Brocke weten andere instellingen CBS steeds vaker te vinden als het gaat om open data. ‘Overheidsorganen worden steeds meer wettelijk verplicht hun data als open data beschikbaar te stellen. Zij kloppen steeds vaker bij ons aan vanwege onze kennis, onder andere op het gebied van privacy en metadata.’  

De Staat van Volksgezondheid en Zorg

De Staat van Volksgezondheid en Zorg streeft er naar altijd het meest actuele cijfer dat beschikbaar is te presenteren. Het digitale cijferoverzicht wordt minimaal twee keer per jaar geactualiseerd. De cijfers komen van verschillende leveranciers, zoals CBS, SCP en NIVEL. De Staat van Volksgezondheid en Zorg heeft een directe link met de CBS-databank StatLine. Dit betekent dat de cijfers waarbij gebruik gemaakt wordt van StatLine als bron gelijktijdig met StatLine geactualiseerd worden.