Gezondheid stopt niet bij de grens

/ Auteur: Masja de Ree
Grensoverschrijdende statistieken over gezondheid en welzijn maken, dat is het doel van de samenwerkingsovereenkomst tussen CBS, stichting euPrevent en de GGD Zuid-Limburg. De nieuwe statistieken ondersteunen gezondheidsprojecten in de Euregio Maas-Rijn en zijn daarmee een voorbeeld voor andere landen in Europa.

Historische binding in de Euregio

EuPrevent heeft als doel het verbeteren van de levenskwaliteit van de burgers in de Euregio Maas-Rijn. Het zet zich in samenwerking met de GGD Zuid-Limburg al jaren in voor grensoverschrijdende gezondheidsprojecten in deze regio. ‘Maar tot nu toe ontbrak het aan voldoende regionale en vergelijkbare data om het beleid te ondersteunen’, zegt Johan van der Valk, projectleider grensoverschrijdende statistiek bij CBS.

Gezondheidsrisico’s

Euregio Maas-Rijn is een voormalig mijngebied, dat bestaat uit het Nederlandse Zuid-Limburg, de Duitse regio Aken en de provincies Limburg en Luik in België. Van der Valk: ‘De historische binding van deze regio, waarin mijnbouw een grote rol speelde, maakt dat de bevolking bepaalde gezondheidsrisico’s gemeenschappelijk heeft. Ook kan het voor een inwoner van een grensregio logischer zijn om een ziekenhuis net over de grens te bezoeken, dan een ziekenhuis verder weg in het eigen land. Dit maakt grensoverschrijdende gezondheidsprojecten noodzakelijk.’

Euregionale gezondheidsstatistieken

CBS heeft al ervaring met grensoverschrijdende statistieken op het gebied van arbeidsmarkt. Gezondheid was een voor de hand liggend volgend thema. ‘EuPrevent, de GGD en CBS kwamen daardoor snel tot elkaar’, verklaart Van der Valk. ‘De ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst op 14 maart van dit jaar formaliseert onze samenwerking.’ CBS gaat nu onderzoeken waar het de benodigde gezondheidsdata kan halen en hoe het om moet gaan met de verschillen daarin.

‘Het is ook de bedoeling om de lessen die we nu leren elders in Europa uit te dragen’

Andere aanpak

CBS beschikt voor Nederland over veel regionale gezondheidsgegevens. In België en Duitsland komen regionale data meestal niet van de federale statistiekbureaus, maar van regionale organisaties. Dat vereist een andere aanpak. ‘Op het gebied van de arbeidsmarkt weten we inmiddels de weg bij onze buurlanden. Die ervaring kunnen we gebruiken. Daarnaast maken we gebruik van het netwerk van euPrevent.’ Rond de zomer zullen de eerste projecten rond specifieke gezondheidsthema’s vorm krijgen.

Europese proeftuin

Een belangrijk doel van de samenwerking is om te laten zien – als proeftuin – hoe je grensoverschrijdend gezondheidsbeleid kunt aanpakken. Van der Valk: ‘Deze euregionale gezondheidsprojecten worden allemaal Europees gefinancierd, vanuit het INTERREG-programma. Het is ook de bedoeling om de lessen die wij nu leren elders in Europa uit te dragen. Landsgrenzen vormen binnen de Europese Unie (EU) nog altijd een barrière om zaken goed te organiseren in grensregio’s, ook op het gebied van gezondheid. Als je een grensoverschrijdende aanpak voor ogen hebt, zijn betrouwbare cijfers nodig om obstakels en kansen te identificeren. Dit speelt eigenlijk in vrijwel alle grensgebieden van de EU.’