Internationale handelsstatistiek belangrijk voor bedrijfsleven, beleid en wetenschap

/ Auteur: Miriam van der Sangen
Voor de statistiek over de internationale handel in goederen leveren bijna 17 duizend bedrijven cijfers aan CBS. Deze gegevens vormen - samen met de douanegegevens over de handel met niet-EU-landen - de kern van deze statistiek. In 2015 heeft CBS de vernieuwde webapplicatie IDEP geïntroduceerd om deze gegevens in te voeren. Tegelijkertijd is voor ongeveer de helft van de bedrijven de mogelijkheid geïntroduceerd over te stappen van een maand- naar een jaaropgave. In het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek heeft CBS bij een aantal bedrijven gepeild hoe zij de introductie van de wijzigingen hebben ervaren. Zo blijkt meer dan 80 procent van de gebruikers van IDEP tevreden over het pakket.  

Nieuwe webapplicatie

De EU-lidstaten zijn verplicht om 93 procent van de handelswaarde voor import en 97 procent van de handelswaarde voor export waar te nemen via de enquête van de internationale handel in goederen tussen EU-landen. Dit vraagt om een hoge respons. Om het invullen van de vragenlijst te vereenvoudigen heeft CBS in 2015 de vernieuwde webapplicatie geïntroduceerd. Projectleider Leanne Houben: ‘Uit het klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat meer dan 80 procent van de IDEP-gebruikers tevreden is over het pakket. In vergelijking met het vorige systeem is gebruik van IDEP gemakkelijker en sneller. Zaken die als positief worden genoemd zijn: de frisse ‘look and feel’, de mogelijkheden om eigen bestanden direct in te lezen, fouten worden meteen aangegeven bij de invoer, online in plaats van downloaden, mogelijkheden van de helpdesk om bij bedrijven mee te kijken op het scherm, etc.’

Jaar- en maandopgave

CBS streeft ernaar dat zo min mogelijk bedrijven verplicht zijn om opgave van hun internationale handel te doen. Methodoloog Deirdre Giesen: ‘De kleinste bedrijven, met een handelswaarde die onder de zogenoemde vrijstellingsdrempel valt, hoeven geen aangifte te doen.’ Naast het streven om zo min mogelijk bedrijven opgave te laten doen, wil CBS het de bedrijven die aangifte doen zo makkelijk mogelijk maken. ‘Zo  bieden we sinds 2015 een grote groep bedrijven de mogelijkheid om jaarlijks aangifte te doen in plaats van maandelijks. Tijdens het klanttevredenheidsonderzoek hebben we gevraagd naar de overwegingen van bedrijven om te kiezen voor een maand- dan wel jaaropgave. Het blijkt dat – afhankelijk van de omstandigheden van het bedrijf – soms de maandopgave als efficiënter wordt gezien en soms de jaaropgave. Bedrijven die kiezen voor de maandopgave willen bijvoorbeeld voorkomen dat het werk zich ophoopt of men wil vasthouden aan bestaande routines. Bedrijven die kiezen voor de jaaropgave vinden het prettig dat ze er dan maar één keer voor hoeven te gaan zitten en dat ze er dan gelijk van af zijn.’

‘Ook voor de statistiek internationale handel maken we gebruik van informatie van de Belastingdienst’

Waarom deze enquête?

Op dit moment worden bedrijven uitgevraagd over hun import en export in 2015. Het is belangrijk dat bedrijven tijdig de gegevens  invullen. Statistieken over de internationale handel in goederen leveren namelijk belangrijke informatie op voor  beleidsmakers, wetenschappers en het bedrijfsleven, zowel  internationaal als  nationaal. Ook kunnen afzonderlijke bedrijven de internationale handelsstatistiek gebruiken om marktonderzoek uit te voeren en hun commerciële strategie te bepalen. Houben: ‘Bedrijven zijn wettelijk verplicht deze enquête in te vullen voor CBS. Wij moeten er voor zorgen dat de gegevens tijdig en correct aangeleverd worden, onder andere bij het Europese statistiekbureau Eurostat en de diverse ministeries.’

Goede respons belangrijk

Uit het klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat er kritische opmerkingen worden gemaakt over het feit dat schijnbaar dezelfde gegevens moeten worden verstrekt aan zowel CBS als voor de ICP- opgave (intracommunautaire prestaties, red.) aan de Belastingdienst. Veel bedrijven vragen zich af waarom CBS de informatie niet bij de Belastingdienst haalt. Houben: ‘Ook voor de statistiek internationale handel maken we gebruik van informatie van de Belastingdienst. Helaas is de ICP-opgave alleen niet toereikend om te voldoen aan onze statistische verplichtingen. Maar we doen er  alles aan om zo min mogelijk bedrijven te vragen naar de noodzakelijke informatie. Van de meer dan 200.000 bedrijven die internationaal handel drijven hoeft nog geen 10 procent aangifte te doen. Juist daarom is het zo belangrijk dat we goede respons krijgen. Met de jaaraangifte enerzijds en de nieuwe web-applicatie anderzijds willen we het de bedrijven extra makkelijk maken.’